Görülmeyen Hizmet | Avusturya’da Temizlik İşçileri

Avusturya İşçi Odaları Birliği (AK) ve vida sendikası, 15 Haziran’daki “Uluslararası Bina Temizleme Günü” münasebetiyle temizlik sektöründeki çalışanlara önemli ölçüde daha iyi çalışma koşulları ve daha fazla takdir çağrısında bulunuyor.

1.700 Euro asgari ücret, ilk saatten itibaren yüzde 50 fazla mesai ödeneği ve 32 saatlik bir hafta hedeflenmelidir dendi. 

Temizlik Personelinin Çalışması “Görünmüyor”

AK Başkanı Renate Anderl, “Bir şirketin işleyişi sırasında temizlik genellikle iki anlamda bir kenara itilir: Çalışma, diğer çalışanları rahatsız etmemek için sabahın erken saatlerinde ve akşam geç saatlerde yapılır” dedi. 

Bu, temizlik personelinin işini “görünmez” yapar ve daha düşük bir takdire yol açar.  

Ancak vida sendikacısı Monika Rosensteiner, temizlikçi olarak çalışmanın uzmanlık bilgisi gerektirdiğini ve “korona krizinin ardından sistematik olarak alakalı hale gelen çok önemli ve değerli bir faaliyet” olduğunu söylüyor.

Sanayideki çalışma koşullarıyla ilgilenen Viyana Ekonomi ve İşletme Üniversitesi Sosyoloji ve Ampirik Sosyal Araştırma Enstitüsü’nden Karin Sardadvar, ev temizlik sektöründe çalışmanın toplu sözleşmelerle düzenlendiğini, ancak “hala güvencesiz çalışma koşullarına sahip” olduğunu vurguladı. 

Çalışan temsilcilerinin söylediği gibi, genellikle günün erken veya geç saatlerinde çalışıldığından çalışma saatleri özellikle zordur değerlendirmesini yaparak, bu, çalışanların yaşam kalitesini etkiler ve “aile ve özel hayatla pek uyumlu değildir” dedi. 

Temizlik sektöründe kadınlar ağırlıklı olarak yarı zamanlı istihdam edildiğinin altını çizdi. 

Sardadvar, sosyal olmayan çalışma saatleri olarak nitelediği, günün sınırlarında, sabah 6 civarında veya akşam 6’dan sonra çalışma saatleri, şirket çalışanlarının temizlik işi hakkında hiçbir şey fark etmediği anlamına geliyor. Bu da çalışma koşulları daha zor ve düşük ücretler üzerinden çalıştırılmalarına neden oluyor dedi. 

Ancak durum böyle olmak zorunda değil, sosyolog Norveç örneğine atıfta bulunuyor.  

Son birkaç on yılda, endüstri uzmanı, bir zamanlar günün dışında paylaşılan hizmetlerden, normal çalışma saatleri içinde sürekli çalışma günlerinin yüksek bir oranına büyük ölçüde geçtiğini bildiriyor.  

Sardadvar, “Bugün Norveç’te, diğer çalışanların çoğu işini yaparken – gün içinde mesai saatlerinde – temizlikçilerin çalışması normaldir” dedi.  

Bunun çalışanların yaşam kalitesini artırdığını, müşteri şirketlerinin temizlik personeli ile doğrudan iletişim kurabildiğini ve temizlik şirketlerinin işlerini daha kolay organize ettiğini söyleyen sosyolog, günübirlik temizliğin avantajlarına dikkat çekiyor.

Görev listelerinin kısa vadeli olması da bir sorun olduğunu vurguluyor.  

Görev listesinin önceden bildirilmesi için 14 günlük bir süre toplu sözleşmede sabittir, ancak pratikte her zaman kısa vadeli atamalar vardır. 

Yarı zamanlı çalışanlar için üç aydan bir yıla kadar uzun hesaplama süreleri ile mümkün olduğunca ek çalışma saatlerinin ödenmesinden kaçınılmaya çalışılacaktır.  

Ortalama olarak, temizlik sektöründeki bir çalışan, tatil ve Noel ikramiyeleri de dahil olmak üzere ayda net 1.400 Euro kazanıyor.  

Ancak hizmet sektörünün geri kalanında medyan net 2.200 Euro.

Sardavar, sektör analizinde temizlik endüstrisindeki çalışma koşullarının “düşük ücretler ve atipik istihdam” ile karakterize olduğunu söylüyor.  Birçok temizlikçinin yarı zamanlı olarak istihdam edilmesi ve farklı iş yerlerinde çalışması, çalışan temsilini daha da zorlaştırmaktadır.

Avusturya’da Temizlik Sektöründe Yaklaşık 76.000 Kişi Çalışıyor

Avusturya’da temizlik işleri sosyal ortaklıklar temelinde organize edilir, ücretler ve çalışma koşulları toplu sözleşmelerle düzenlenir, ancak aynı zamanda “birçok alan zorlu çalışma koşullarıyla karakterize edilir”.  Sosyoloğa göre, çalışanlar genellikle yarı zamanlı gelire sahip, sağlık ve güvenlik risklerine maruz kalıyor ve yalnızca sınırlı gelişme ve ilerleme beklentileri var. 

Bu, sektördeki kadınlar için daha da geçerlidir: Erkeklere göre daha sık yarı zamanlı, özellikle kısa yarı zamanlı ve atipik çalışma saatlerine sahip alanlarda istihdam edilirler – bu da gelirleri ve daha sonra emeklilik ödemeleri üzerinde buna tekabül eder.

Çalışan temsilcileri, temizlik personelinin çalışma koşulları nedeniyle daha çok yasal tavsiyeye bağımlı olduğunu vurgulamaktadır. 

Tüm çalışanların yalnızca yüzde 2’sini oluşturmalarına rağmen, tüm iş hukuku danışmalarının yüzde 4’ünden fazlası bu gruba atfedilebilir. 

Çoğunlukla işten çıkarılma durumunda ücret hakkının yanlış hesaplanması, hastalık izni sırasında işten çıkarmalar, sık sık ödenmeyen fazla mesai ve ikramiye tasarrufu için çalışma saatlerinin sık sık değiştirilmesi hakkındadır.  

Çalışanlar mahkemeye daha çok bu hak ihlalleri nedeniyle gitmektedirler.  

AK ve WU’ya göre, 2019’da Avusturya’da temizlik sektöründe yaklaşık 75.900 kişi (bekçi hizmetleri dahil) istihdam edildi.  Bunların yaklaşık üçte ikisi kadın ve üçte biri erkekti. 

Birçoğu göçmen, çalışanların yalnızca yüzde 40’ı (kadınların yüzde 32’si ve erkeklerin yüzde 51’i) Avusturya’da doğdu.  

Yarı zamanlı kota yüzde 46 ile nispeten yüksektir – Avusturya’daki tüm çalışanların toplam yüzde 29’u yarı zamanlı çalışmaktadır.  

Ücretler toplu sözleşmelerle düzenlenmektedir – anıt, cephe ve bina temizliğinde saatlik ücretler brüt 9,38 ile 11,43 Euro arasındadır.

“Bina Temizliği Günü”

“Bina Temizleme Günü”, temizlik işçilerinin istihdam şart ve koşullarına odaklanmayı amaçlamaktadır.  

Eylem gününün kökleri, ABD ve Kanada’daki temizlikçilerin ve temizlikçilerin Kapıcılar için Adalet hareketinde yatmaktadır.  

AK, 1990’da Los Angeles’taki bina temizlik işçilerinin sendikalaşma ve daha iyi ücret alma hakları için savaşırken polis tarafından saldırıya uğradığını ve birçoğunun yaralandığını veya hapse atıldığını hatırlattı. 

Protesto ülkenin farklı bölgelerine yayılmış ve sonunda sendikalaşma ve daha iyi ücretler elde edilmiştir.|DerVirgül