Biden ile Erdoğan Görüştü

Brüksel’e Pazar günü ulaşan ve bazı mevkidaşlarıyla görüşen iki lider, bugün Brüksel’de başlayan NATO Zirvesi kapsamında bir araya geldi.

İki liderin görüşmesi 90 dakika sürdü.

ABD Başkanı’nın Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Biden’ın Suriye ve Libya’daki gelişmelerin yanı sıra Türkiye’nin Afganistan’da Kabil Havalimanı’nın güvenliğini sağlama teklifini Erdoğan’la görüşeceğini açıklamıştı:

“Büyükelçiliklerimizin Afganistan’da güvenliğinin nasıl sağlanacağını, kesinlikle yapmak istedikleri şeyleri nasıl yapabileceklerini, Afgan hükümeti, güvenlik güçleri ve halkı için neler yapılabileceğini görüşecekler.”

Akar’dan Afganistan açıklaması

Savunma Bakanı Hulusi Akar daha önce “ABD’den siyasi, mali ve lojistik destek” karşılığında Türk ordusunun Kabil’deki Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı’nda güvenliği saylayabileceğini söylemiş ve bu konuda Amerikalı yetkililerle görüştüklerini bildirmişti.

Ancak Reuters’ın haberine göre, Taliban’ın Doha’daki sözcüsü Suheyl Shaheen, “ABD ile birlikte Türkiye’nin de bölgeden çekilmesi gerektiğini” ifade ederek Türkiye’nin Kabil Havalimanı’nın güvenliğini sağlama önerisini reddetmişti.

Biden’ın 1915 olayları için ‘soykırım’ demesi

Brüksel’e doğru yola çıkmadan önce düzenlediği basın toplantısında konuşan Erdoğan, Biden’ın 1915 olaylarını “soykırım” olarak kabul etmesini de gündeme getireceğini söyledi.

Erdoğan, “Bu yaklaşım bizi ciddi manada üzmüştür. Bunu gündeme getirmeden geçmemiz doğru değildir. Türkiye rastgele bir ülke değildir” demişti.

Görüşmede savunma sanayiine yönelik masa üstünde kalan konuların olduğunu belirten Erdoğan, “F-35 konusunda ABD sözleşmeye uymadı. 5 tane F-35 verilmiştir, daha sonra da bunlara el koymak suretiyle gönderilmemiştir. Patriot konusunda da ABD sözünde durmadı, bunları geri aldı” ifadelerini kullandı.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da, geçen hafta Senato Dış İlişkiler Komitesi üyelerinin Türkiye ile ilgili sorularını yanıtlarken “Türkiye’nin bazen, olması gerekenin aksine, bir NATO müttefiki gibi davranmadığını” söylemiş Rusya’dan S-400 hava savunma sistemleri almasının, Güney Kafkasya, Doğu Akdeniz ile Kıbrıs’taki davranışlarının sorun teşkil ettiğini belirtmişti.

Blinken, bu konuların Erdoğan-Biden görüşmesinde dile getirileceğini bildirdi.

İnsan hakları ve demokrasi gündemi

Biden’ın gündeminde yer almasına kesin gözüyle bakılan konulardan biri de insan hakları ve demokrasi konusuydu.

Biden yönetimi, 20 Ocak’ta göreve geldikten sonra yaptığı birçok açıklamada, Türkiye’nin insan hakları ihlallerini, temel hak ve özgürlükleri kısıtlayıcı adımlarını, siyasi muhalifleri ve gazetecileri yasal süreçlerle susturma yolunu seçmesini ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına karşın Selahattin Demirtaş ve Osman Kavala’yı cezaevinde tutmaya devam etmesini eleştirmişti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bir kararnameyle Türkiye’yi İstanbul Sözleşmesi’nden çekmesine doğrudan Beyaz Saray tepki göstermiş Ankara’nın bu kararını gözden geçirmesini istemişti.

Biden’ın Erdoğan ile görüşmesinde bu konuları bir kez daha dile getirmesi bekleniyordu.

Biden, ABD Başkanı olarak yaptığı ilk yurt dışı ziyarette önce G7 zirvesi için İngiltere’ye, oradan da NATO zirvesi için Brüksel’e gitti.

Çarşamba günü Cenevre’ye gidecek olan Biden, burada da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le ilk kez bir araya gelecek.