Maliye Bakanlığı, Avusturya ve Türk Medyasının ‘’Türk’’ Vurgusu Irkçılık mı?

Adem Hüyük 

15 Nisan 2021 Perşembe sabahı, Avusturya Maliye Bakanlığı internet sayfasının basın bülteninden kamuoyuna bir haber paylaşıldı. 

Haber, ‘’Finanzpolizei deckt dreisten Kurzarbeitsbetrug bei türkischer Textilreinigungskette auf’’ Türkçesi, ‘’Mali polis, Türk kuru temizleme zincirinin, kısa süreli çalışma yönteminde yaptığı sahtekarlığı ortaya çıkardı.’’ 

Saat 10.12’de bakanlıktan alarak yayınladığımız haberde, Viyana mali polisi ihbar üzerine, bir şirkete kontrol amaçlı baskın düzenlemiş ve devletin Korona krizi süresince, şirketler işçi çıkartmasın diye uyguladığı “Kısa süreli çalışma sistemi” fonundan haksız kazanç elde edildiği tespit edildiğini aktarmıştık. 

Şirketin hangi sektörde olduğunu yazmadığımız haberde, işletmecisinin de Türkiye kökenli olduğunu başlıkta değil, alt başlıkta vermiştik. 

Ayrıca, haberin kaynağı olan Maliye Bakanlığının sunduğu fotoğrafları da şirketin sektörü anlaşılmasın diye kullanmadık. 

Avusturya Medyası, Haberi DerVirgül’den 12 Dakika Sonra Yayınladı

Kısa bir süre sonra Avusturya medyası da haberi sayfalarından yayınlamaya başladı. 

Avusturya’da yayın yapan Türkçe habercilerde, Avusturya medyasında haberi görerek, yaklaşık iki saat sonra, aynı başlığı Türkçe olarak gördüler. 

Türkçe haber yapanlar başlık olarak, “Mali Polisten Türk tekstil firmasına baskın” 

Avusturya Medyasının başlığı ise, “Polizei-Razzia in türkischer Textilkette in Wien” oldu. 

Almanca ve Türkçe başlıklar neredeyse aynı. 

Haber başlıklarının birbirine benzemesi tabi ki normal. 

Ancak, “Türk” ibaresinin kullanılması anlaşılır değildir. 

DerVirgül haberi, “Viyana’da 170 Bin Euro’luk “Kısa Süreli Çalışma” Vurgunu” başlığıyla görerek, alt başlıkta şirket sahibinin Türkiye göçmeni olduğunu belirtti. 

Maliye Bakanlığı, Neden “Türk” İbaresini Kullandı?

Haberin kaynağı olan, Maliye Bakanlığı internet sayfasında haberin başlığına Türk ibaresinin konulmuş olması, nereden bakarsanız bakın, bir rezalettir. 

Her şeyden önce, işletme sahibi Avusturya vatandaşlığına sahipse, Bakanlığı ırkçılık suçlamasıyla mahkemeye verme hakkına sahip. 

Eğer, şirket Türkiye üzerinden burada faaliyet göstermiyorsa. 

Yani şirketin merkezi Türkiye değilse. 

Medyanın Dili Göçmenlere Karşı Önyargı Oluşturuyor

Olumsuz haberlerde, etnik ve dini ibarelerin, haber başlığı olarak kullanılması öteden beri çok tartışılan bir durum. 

Ancak, internet gazeteciliğinde haber etiği ile tıklanma oranı arasında süre gelen bu savaşta, gazeteci olanlar ile tüccar olanlar ayrılmaktadır. 

Avusturya medyasında çoğunlukla bu tür başlık kullanan, üç tane büyük gazete bulunmakta. 

Bu gazetelerin haber başlıkları, kullanılan dil ve görseller önyargı ve ötekileştirmeyi pekiştirmektedir.

Gazetecilik eğitimi alanların çok iyi bileceği şu soruyu, her haber yapanın hatırlanması zorunludur: ‘’Bu tarz haberlerde etnik köken bilgisi verilmesine gerek var mıdır?’’

Bu yerli halkın tahrik olmasına sebebiyet vermez mi?

Avusturya basını göçmenleri nereden gelmiş olursa olsun özne olarak ele alıyor ve doğrudan ötekileştiriyor – bu haberde olduğu gibi. 

‘’Mali polis, Türk şirketine veya sahibinin Türk olduğu şirkete baskın düzenledi ve dolandırıcılık olduğunu tespit etti’’ Bu haber dilinde, şirketin Avusturya’da kurulmuş bir işletme olarak görülmediği görülmektedir.

Öte yandan, göçmenleri nesne olarak ele alan medya grupları ise, göçmenlerin yaşamlarını dramatize ederek dolaylı yollardan ötekileştirme yapıyor.

Türkçe Haber ve Yorumlar 

Bu haberlerde etnik köken bilgisi, yani şirketin sahibinin Türk olduğunu başlıktan verilmesine gerek var mıydı?

Avusturya’da Türkçe haber yapanların durumu, Avusturya medyasının bilinçli hedef göstermek için başlık kullanma yöntemiyle aynı değil. 

Ancak, dolaylı veya dolaysız, aynı mantığa hizmet etmekte. 

Öte yandan, habere atılan başlığın, haberi okuttuğunu da unutmamak gerekir. 

Avusturya medyasının irili – ufaklı haber siteleri haberi yayınladı ve her haberin atında muhakkak Türkçe isimli sosyal medya kullanıcılarının yorum yazdığı görüldü. 

Almaca sitelerde yapılan yorumlarda, haberin başlığı eleştirilirken, Türkçe haber sayalarında şirket eleştirilmekte. 

Aynı toplumun fertleri, Avusturya medyasına yazdıkları yorumlarda ırkçılık suçlaması yaparken, aynı başlığı Türkçe atan sayfalarda, şirketi eleştirebilmekte. 

Bu durum göçmenlerin, dışarıya karşı korunaklı bir tutum içerisinde olduklarını göstermektedir. 

Okuduğumuz yüzlerce yorumların içerisinde bir tane yorum, bütün yapılanları tek bir sözle mahkum ettiğini düşünüyoruz. 

Yorumu yazanı araştırdık ve Suriye Kamışlı’dan gelen bir Kürt olduğunu öğrendik. 

Yorumda şu ifadeye yer vermiş: 

‘’Kuru temizleme zinciri yazsanız yeterli olmaz mıydı?

“Türk” yazmak mı gerekiyordu?

Bir ihlal varsa, o zaman cezalandırılır, ancak oraya Türk yazmak gereksiz.’’|DerVirgül