Türkiye, sorun yaşadığı başkentlere yeni büyükelçiler atadı

2017’den bu yana Tokyo Büyükelçisi olarak görev yapan Murat Mercan’ı Washington’a gönderen Türkiye, Biden yönetimiyle yeni bir başlangıç yapma amacında olduğunu göstermiş oldu.

AKP kurucularından olan Mercan, hükümetin Washington’a atadığı ilk siyasi kökenli büyükelçi oldu.

Aynı kararnameye göre Türkiye, AB’nin iki önemli gücü Almanya ve Fransa’ya da yeni büyükelçiler atıyor.

Yeni büyükelçi atanan bir başka sorunlu başkent ise Abu Dhabi.

Bu atamaların hükümetin reform adımlarının dış politikada da etkisi olacağını açıklamasının ardından gelmesi dikkat çekti.

Dışişleri Bakanlığı’nca hazırlanan büyükelçiler kararnamesi, Türk diplomasisinin son dönemde ciddi sorunlar yaşadığı başkentlere yeni diplomatik temsilcilerin atandığını ortaya koyuyor. Bu başkentlerin başında Washington geliyor.

2014’ten bu yana ABD başkentinde görev yapan Serdar Kılıç’ın yerine Tokyo Büyükelçisi Murat Mercan’ı atayan Türkiye, 20 Ocak’ta göreve gelecek olan Biden yönetimi ile teması yeni bir büyükelçi ile başlatmış olmayı hedefliyor.

Boğaziçi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği bölümünden mezun olan Murat Mercan, AKP kurucuları arasında yer alıyor. 2002 seçimlerinde Eskişehir Milletvekili olarak seçilen, 2007-2011 arasında TBMM Dışişleri Komisyonu başkanlığı, 2012-2014 arası Enerji Bakan Yardımcılığı yapan Mercan, 2017 senesinde Tokyo Büyükelçisi olarak aktif diplomasi yaşamına başladı.

Türkiye ile ABD arasında son yıllarda giderek gerilen ilişkiler, Türkiye’nin sadece ABD hükümetiyle değil ABD Kongresi’nin hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi kanatları, Amerikan medyası ve düşünce kuruluşları ile ilişkilerini de olumsuz etkilemişti.

Biden yönetimi ile yeni bir başlangıç yapmayı hedefleyen Ankara açısından Murat Mercan gibi siyasi geçmişi ve deneyimi olan bir büyükelçinin Washington’a atanmasının bozulan bu ilişkilerin onarılması için bir fırsat olarak görüldüğü değerlendirilmesi yapılıyor.

Büyükelçi Mercan’ın uğraşacağı ilk konular arasında CAATSA olarak bilinen ABD’nin Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşı Koyma Yasası’nda yer alan yaptırımların Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi alan Türkiye’ye karşı uygulanma olasılığı olacak.

ABD Kongresi’nin bugünlerde onaylaması beklenen 2021 savunma bütçesi, ABD Başkanı’nın imzalamasının ardından 30 gün içerisinde yasada belirtilen 12 yaptırımdan en az beşinin Türkiye için kullanılmasını gerektiriyor.

Trump yönetiminin yaptırımın uygulanmasını 20 Ocak’ta görevi devralacak Biden yönetimine bırakma eğiliminde olduğu yönünde haberler geliyor.

Büyükelçi Mercan’ın dosyasındaki diğer önemli başlıklar arasında ABD’nin Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) sağladığı askeri ve siyasi destek bulunuyor.

Türkiye, YPG adı altında tanımladığı bu grupları “PKK’nın Suriye kolu ve terör örgütü” olarak kabul ediyor ve ABD’nin desteğini sonlandırmasını istiyor.

Doğu Akdeniz, Dağlık Karabağ gibi diğer bölgesel gerilimlerin yanı sıra Türkiye’nin Fethullah Gülen’i iade etme taleplerine ABD’nin kabul etmemesi de ikili sorunların başında yer alıyor.

Paris ve Berlin’e de yeni büyükelçiler

Dışişleri Bakanlığı kararnamesinde dikkat çeken atamalar arasında AB’nin önde gelen iki üyesi Almanya ve Fransa da bulunuyor.

Kararnameye göre, Dışişleri Bakanlığı Protokol Genel Müdürü olarak görev yapan Ahmet Başar Şen, 2016’dan bu yana Berlin’de görev yapan Ali Kemal Aydın’ın yerine atandı.

Daha önce Özbekistan’da görev yapan Büyükelçi Şen’in ikinci yurt dışı büyükelçilik görevi Avrupa’nın en önde gelen ülkelerinden biri olan Almanya olacak.

Kararname, Türkiye’nin Paris Büyükelçiliği’ne de yeni atama yapıldığını gösteriyor. Türkiye’nin Tunus Büyükelçisi Ali Onaner, İsmail Hakkı Musa’nın yerine Paris’e atandı.

2012-2017 yılları arasında da Türkiye’nin Paris Büyükelçiliği’nde görev yapmış olan Onaner’in Fransa ile yaşanan ikili sorunların aşılması ve daha iyi bir iletişim kurulması açısından önemli rol oynayabileceği kaydediliyor.

Onaner, yüksek lisans yaptığı, birçok Fransız cumhurbaşkanı ve bakan mezun eden Fransa Ulusal Yönetim Okulu’ndan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un da okul arkadaşı.

Berlin ve Paris’e yapılan atamaların Türkiye’nin hem bu iki ülkeyle ikili boyutta hem de genel olarak AB ile en sorunlu dönemine rastlaması dikkat çekiyor.

AB’nin 10-11 Aralık günlerinde Türkiye’ye yaptırım uygulaması durumunda Ankara’nın sadece AB ile değil Berlin ve Paris ile ilişkilerine de yansıması riski bulunuyor.

Türkiye’nin iyi ilişkiler içinde olduğu İspanya ve İtalya’ya da yeni atamalar yapıldı. Büyükelçi Burak Akçapar Madrid’e atanırken, Büyükelçi Ömer Gücük de Roma’ya atandı.

Abu Dabi ve Riyad’a da yeni büyükelçiler

Kararnameye göre, Türkiye’nin Körfez Bölgesi’nde sorun yaşadığı Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Suudi Arabistan’a da yeni elçiler atandı.

Tugay Tunçer Abu Dabi’ye, Fatih Ulusoy da Riyad’a gidiyor.

Türkiye, özellikle BAE ile son dönemde Suriye’den Libya’ya kadar birçok sorunda karşı karşıya gelmişti.

Her iki ülke de birbirlerini bölgeyi istikrarsızlaştırmakla suçlarken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Ağustos ayında yaptığı bir açıklamada İsrail’le ilişkileri normalleştiren Abu Dabi’ye tepki olarak büyükelçinin geri çekebileceğini söylemişti.

Ancak Ankara’da Abu Dabi’ye yeni bir büyükelçi atanmasının BAE ile ilişkiler açısından yeni bir dönem anlamına geldiği değerlendirmelerinin doğru olmayacağı kaydediliyor.

BAE, 25 Kasım’da Türkiye’nin de aralarında bulunduğu nüfusunun çoğu Müslüman olan 13 ülkeye vize vermeyi “güvenlik gerekçesiyle durdurduğunu” duyurmuştu.

Türkiye-Suudi Arabistan arasında son dönemde soğukluğun aşılması için taraflar arasında üst düzey diyaloğun başladığına dikkat çekiliyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Suudi Kralı Salman ile yaptığı telefon görüşmesinin ardından iki ülke dışişleri bakanları görüşmüş ve Riyad’dan Ankara ile ilişkilerimiz dostane açıklaması gelmişti.

Bu gelişmeler, Suudi Arabistan ve BAE’nin 2017’den bu yana Katar’a uyguladıkları ambargonun kaldırılmasına ilişkin sinyallerin geldiği bir döneme rastlaması açısından da dikkat çekici.

İktisatçı Alkin OECD’ye, AFAD Başkanı Güllüoğlu da Tanzanya’ya atandı

Dışişleri kararnamesi, halen bakanlık sözcüsü olarak görev yapan Hami Aksoy’un Sırbistan’a büyükelçi olarak atandığını gösteriyor.

Aksoy’un görevi devralacağı Büyükelçi Tanju Bilgiç de sözcülüğünün ardından Belgrad’a atanmıştı.

Bu atamalarla ilgili olarak Türkiye’nin Sırbistan ile ilişkilere verdiği önemi gösterdiği değerlendirmeleri yapılıyor.

Dışarıdan yapılan atamalar arasında dikkat çeken iki isim bulunuyor. Sabah Gazetesi’nde de yazıları çıkan ekonomist Kerem Alkin merkezi Paris’te bulunan OECD’ye daimi temsilci, AFAD Başkanı Mehmet Güllüoğlu da Tanzanya’ya büyükelçi olarak atandı./BBC Türkçe