Türk-Yunan dışişleri bakanları Bratislava’da görüşecek mi?

Gerçekleşmesi durumunda görüşmeden en büyük beklenti, istikşafi görüşmelerin başlayacağının açıklanması.

Türk ve Yunan dışişleri bakanlıklarından yapılan açıklamalar, iki ülke dışişleri bakanları, Mevlüt Çavuşoğlu ve Nikos Dendias’ın 8 Ekim’de gerçekleştirilecek Küresel Güvenlik Forumu’na katılmak üzere aynı gün Bratislava’da olacağını ortaya koydu.

Bu durum, aylar süren gerilimin ardından ilk kez fiziken aynı yerde olacak Türk ve Yunan dışişleri bakanlarının görüşüp görüşmeyecekleri sorusuna neden oldu.

Hem Türk hem de Yunan diplomatik kaynaklar, iki bakanın Bratislava’da bir araya gelmesinin beklendiğini ancak “görüşme başlayana kadar” teyit edemeyeceklerini kaydettiler.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in hafta başında önce Ankara sonra Atina’da yaptığı temaslar, NATO bünyesinde kurulan ikili askeri mekanizmanın işlemeye başlaması ve son olarak Türkiye’nin Kıbrıs Cumhuriyeti açıklarındaki Yavuz sondaj gemisini çekmesi gerilimin düşmesi ve diyaloğun önünün açılması açısından olumlu gelişmeler olarak değerlendirilmişti.

Bununla birlikte, kaynaklar, Kuzey Kıbrıs’ın 1974’ten bu yana kapalı bulunan Maraş bölgesinin plajlarını kullanıma açmasının Kıbrıs ve Yunanistan’da tepki yarattığını ve Atina’nın kısa ama sert bir açıklamayla Ankara’yı eleştirdiğini anımsattılar. Bu durumun Yunan Dışişleri Bakanı’nın Çavuşoğlu ile görüşmesine engel oluşturup oluşturmayacağının ise 8 Ekim günü görüleceğini vurguladılar.

Gerçekleşmesi durumunda Bratislava görüşmesi, Doğu Akdeniz’de kıta sahanlığı problemi nedeniyle 3 aydır büyük bir gerginlik yaşayan iki ülke açısından bir ilki oluşturacak ve gerilim siyasetinden diyaloğa dönüş mesajı olması açısından büyük önem kazanacak.

İki ülke dışişleri bakanın aynı kent ve aynı toplantıda olmasına karşın görüşmemeleri ise tarafların henüz üst düzey siyasi diyaloğa geçme konusunda hazır olmadıklarını içeren olumsuz değerlendirmelere neden olabilecek.

İstikşafi görüşmeler ne zaman başlayacak?

Türk-Yunan ilişkilerinin bugünkü en önemli gündem maddesini, her iki tarafın daha önce açıkladığı istikşafi görüşme süreci oluşturuyor.

AB dönem başkanı Almanya’nın girişimleri sonucu Ankara ve Atina, 22 Eylül’de yaptıkları ayrı ayrı açıklamalarla 2016’da askıya alınan istikşafi görüşmelerin yakın bir gelecekte İstanbul’da yapılacağını duyurmuşlardı.

Taraflar, görüşmelerin çerçevesi konusunda teknik müzakerelerde bulunuyorlardı.

Diplomatik kaynaklara göre, görüşmelerin çerçevesi konusunda bir uzlaşıya varılması durumunda iki ülke dışişleri bakanlıkları ortak bir açıklamayla sürecin hangi tarihte ve nasıl yürütüleceğini duyuracaklar.

Yunanistan, görüşmelerin sadece kıta sahanlığının belirlenmesi konusuyla sınırlı kalmasını, Türkiye ise hava sahası, aidiyeti belirsiz ada ve adacıkların statüsü, arama-kurtarma bölgelerinin netleştirilmesi ve silahlandırılan Yunan adaları konusunu da gündeme aldırmak istiyor.

1 Mart 2016’da yapılan son toplantı Atina’da gerçekleştirildiği için Büyükelçi Pavlos Apostolidis liderliğindeki Yunan heyetinin 61. tur istikşafi görüşmeler için İstanbul’a gelmesi bekleniyor. Görüşmelerde Türkiye’yi temsilen bir dışişleri bakan yardımcısının ya da bakanlığın İkili Siyasi İşler ve Denizcilik-Havacılık-Hudut Genel Müdürü Büyükelçi Çağatay Erciyes’in yer alması öngörülüyor.

Ankara-Atina siyasi yol haritası

Gerilim sonrası süreçte tarafların amaçlarından biri de, istikşafi görüşmeler ve NATO’da yürütülen temaslara paralel olarak üst düzey siyasi diyaloğu yeniden devreye sokmak ve benzer gerilimleri önlemek.,

Türkiye ile Yunanistan arasında dışişleri bakanlıkları arasında gerçekleştirilen siyasi istişarelerin yanı sıra 2010 senesinde oluşturulan Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi ve üst düzey siyasi temaslar en önemli diyalog ayaklarını oluşturuyor.

Dışişleri bakanlarının Bratislava’da buluşmaları durumunda siyasi diyaloğa ivme kazandırılması için bir yol haritasını da ele almaları, bu kapsamda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis’i bir araya getirecek bir hazırlığı başlatmaları da bekleniyor.

Erdoğan ve Miçotakis, en son geçen sene BM Genel Kurulu sırasında New York’ta ve NATO’nun 70. yılı özel toplantısı sırasında Londra’da bir araya gelmişlerdi.BBC Türkçe