Cemevleriyle ilgili düzenleme kabul edildi

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda cemevlerinin elektrik ve su faturalarının devlet tarafından ödenmesini de içeren, “Vergi Usulü Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”nin görüşmeleri yapıldı. Komisyonda AKP’li milletvekillerinin imzasını taşıyan torba yasa teklifi görüşülerek kabul edildi.

AKP ile CHP ve HDP arasında sık sık tartışmaların yaşandığı görüşmelerde, CHP ve HDP’li komisyon üyeleri, cemevleri ile ilgili maddelerin teklif metninden çıkarılarak, ayrı bir müstakil düzenleme olarak gelmesini önerirken, teklifin bazı maddelerinin Anayasa’ya aykırı olduğunu dile getirdiler.

HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, cemevleri ile ilgili düzenlemelerin torba teklif ile getirilmesine tepki gösterdi. Bunun üzerine AKP Giresun Milletvekili Cemal Öztürk, “Alevilerden sana ne? Aleviler Müslüman, sen Hıristiyansın” dedi. Öztürk daha sonra bu sözünün maksadını aştığını dile getirdi.

HDP Mersin Milletvekili Rıdvan Turan, cemevleri ile ilgili düzenlemelere eleştiri getirerek, “Alevilerin sorunu ne elektrik, ne su, ne de başka bir mesele. Alevilerin temel sorunu, bir defa cemevlerinin ibadethane statüsüne taşınması ve aslında Alevilerin bir inanç olarak eşit vatandaşlık haklarından faydalanabiliyor olmaları” dedi.

Alevi derneklerinden eleştiri

Komisyon toplantısına katılan Alevi Bektaşi Federasyonu Başkanı Mustafa Aslan, 35 yıldır hem Avrupa’da hem de Türkiye’de sorunlarını dile getirdiklerini belirterek, 2009 ve 2010 yıllarında yapılan Alevi Çalıştay sürecini hatırlattı. Aslan, iktidar ve muhalefet arasında yapılan “Alevi tartışmasına” vurgu yaparak, “Bir inanç topluluğunun kendi talebi var, o talebin yasalar çerçevesinde düzenlemeler getirmek yani vatandaşın talebini yasal güvence altına alarak bu süreçte bir adım atmasını talep ediyorduk. Ama bu salonda yine gördük bizim dışımızda, bizim inancımızı tarif etmeye hatta ne olduğumuzu dahi söylemeye çalışan sayın vekiller oldu” dedi.

“Cemevleri ibadethane olarak tanınsın”

Aslan, Alevilerin talebini komisyonda dile getirerek, “İbadethanemiz olan cemevinin ibadethane statüsü kazanılmadığı sürece, cemevinin ibadethane olarak yasal düzenleme getirilmediği sürece bu teklifin Alevi toplumu için kırıcı, incitici bir olay olduğunu söylemeye çalışıyoruz. Cemevlerinin tıpkı cami gibi, kilise gibi, havra gibi, diğer ibadethaneler gibi tanımlanmasını ve yasal güvence altına alınmasını talep ediyoruz. O yüzden bu teklifin komisyondan çekilmesini talep ediyoruz” ifadelerini kullandı.

Alevi Vakıflar Federasyonu Genel Başkanı Haydar Baki Doğan da, 2016 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) cemevleri ile ilgili verdiği kararı hatırlatarak, “Büyük Daire’nin vermiş olduğu karar, burada diyor ki, ‘Cemevleri Alevilerin ibadethanesidir.’ Çok açık ve net bir şekilde orada verilmiş. Dolayısıyla, cemevlerinin talepleri elektrik parası veya su parası değil” değerlendirmesinde bulundu.

Alevi Federasyonu Genel Başkanı Celal Fırat, “Cemevlerinin ibadethane olmasını arzu ediyoruz. Alevilerin talebi bizim tek istediğimiz, cemevlerinin ibadethane olması. Gelin ele ele verin bu meseleyi çözülmesini yardımcı olun” dedi.

Düzenlemelerde neler var?

Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Nadir Alpaslan, cemevleri ile ilgili düzenlemeler hakkında konuştu. Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığından bahseden Bakan Yardımcısı Alpaslan, “TİKA gibi, Yurtdışı Türkler gibi, Strateji Başkanlığı gibi genel müdür statüsünde bir başkanlık olacak. Bu başkanlığın içeresinde kendi personeli kadroları olacak” açıklamasında bulundu.

Teklifle, cemevlerine yönelik yeni düzenlemer öngörülüyor. Bu çerçevede imar planlarının tanziminde, planlanan beldenin ve bölgenin şartları ile olası ihtiyaçları göz önünde tutularak lüzumlu cemevi yerleri ayrılacak. İl ve ilçelerde mülki idare amirinin izni alınmak ve imar mevzuatına uygun olmak şartıyla cemevi yapılabilecek. Cemevi yeri imar mevzuatına aykırı olarak başka maksatlara tahsis edilemeyecek. Büyükşehir belediyeleri, belediyeler ve büyükşehir ilçe belediyeleri gerektiğinde, Alevi-Bektaşi kültürü ve erkan hizmetlerinin yürütüldüğü cemevlerinin yapım, bakım ve onarımını gerçekleştirebilecek, malzeme desteği sağlayabilecek. İl özel idareleri, il sınırları içinde mabetler, kültür ve tabiat varlıkları, tarihi doku ve kent tarihi bakımından önem taşıyan mekanlar ile cemevlerinin yapım, bakım ve onarımını gerçekleştirebilecek.

Cemevlerinin elektrik ve su faturaları devlet tarafından ödenecek. Buna göre belediye ve bağlı kuruluşlar tarafından verilen indirimli veya ücretsiz içme ve kullanma suyu imkanı, cemevlerine de tanınacak. Cemevlerinin aydınlatma giderleri Kültür ve Turizm Bakanlığınca karşılanacak.