Almanya ve Türkiye milli takımlarının bitmeyen çekişmesi

Türkiye ve Almanya futbol milli takımları arasında uzun yıllardır yaşanan milli takıma oyuncu kazandırma yarışı son olarak ekim ayındaki 2020 Avrupa Futbol Şampiyonası eleme maçları sırasında tekrar gündeme geldi. Almanya doğumlu Suat Serdar’ın, Almanya Milli Takım Teknik Direktörü Joachim Löw’ün milli takım davetini kabul etmesi, Türkiye tarafından hoş karşılanmadı. Türkiye A Milli Takım Teknik Direktörü Şenol Güneş, konu hakkında yaptığı açıklamada, birçok kez oyuncuyu izlemek için Schalke 04’ün maçlarını oynadığı Veltins Arena’ya gittiğini ve Suat’tan Türkiye’de oynayacağına dair söz aldığını fakat geri dönüş olmadığını iletti. Suat Serdar, 9 Ekim 2019 Çarşamba akşamı Almanya’nın Arjantin’i Dortmund Signal Iduna Park’ta ağırladığı maçta da ilk kez Almanya Milli Takımı formasını giydi ve 19 dakika sahada kaldı.

Almanya’da yetişip Türkiye Milli Takımı’nda forma giyen futbolcular olgusu 1980’lere kadar dayanıyor. Alman futbol yetkilileri 2000’lerde yeniden yapılanma adımları atarken kendi altyapısında yetişen futbolcuları ülke milli takımına katmak konusunda çok daha sıkı ve ciddi davranmaya başladı.
“Suat’ı anlayışla karşılamak gerek”
Türkiye Futbol Federasyonu, Almanya’da yetişmiş oyuncuları milli takıma kazandırma çalışmalarını, 2007’de Avrupa’da oynayan futbolcuları izleme komitesi kurarak arttırdı. Eski Türk milli futbolcu Erdal Keser önderliğinde kurulan futbolcu izleme komitesinin 2007-2014 arasında Almanya sorumlularından olan Ayhan Erusta, futbolcuların milli takımlara seçilme süreçlerini DW Türkçe için yorumladı.

Futbolcuların son zamanlarda milli değerlerden ziyade profesyonel düşünceyle milli takım seçimi yaptığını ifade eden Erusta, Mesut Özil ve İlkay Gündoğan’ın tercihlerini de böyle açıklıyor. Suat Serdar’ın Almanya Milli Takımı tercihini “Almanya Futbol Federasyonu, milli takım altyapılarında oynayan futbolcuların kendi takımlarında oynamasını istiyor ve kaliteli oyuncuları da kontrol altına alıyor. Suat da bunlardan biri ve alt yaş gruplarından bugüne dek hep Almanya Milli Takımı için oynadı. Bu yüzden tercihini anlayışla karşılamak gerek.”
DW Spor Almanya Editörü Joscha Weber de, 16 yaşından itibaren Almanya’nın genç milli takımlarında sırasıyla forma giyen Suat’ın Löw’den davet almasını mantıklı buluyor.

“Almanya da onların memleketi”
Weber, yeni bir kuşak kuran Almanya Milli Takımı’nda Suat’ın başarılı olacağına inandığını belirtiyor. Almanya’da yetişen Türkiye kökenli çok sayıda yetenekli futbolcuyu Almanya’da tutmanın önemli olduğunu ifade eden Weber, “Futbolcular için de mantıklı bir adım çünkü doğdukları ve büyüdükleri ülkede oynayacaklar. Almanya da onların memleketi.” diyor.
Rakibe kaptırmamak için…
Ayhan Erusta, Almanya’da yetişip Türkiye A Milli Takım formasını giyen futbolculardan bazılarının beklenen verimi verememesini oyuncunun futbol ortamının değişmesine bağlıyor: “Bir futbolcu genç yaş takımlarında başka bir ülkenin formasını giyip sonrasında başka bir takımı seçiyorsa uyum sorunları yaşaması mümkündür. Bunun ortadan kalkması için genç milli takımdan başlayarak A Takıma kazandırmak lazım.” Türkiye’deki yetkililerin Almanya’da yetişen futbolculara ilgi göstermek konusunda geç kaldığını da vurguluyor Erusta: “Bu oyuncular ancak ve ancak Bundesliga’da forma giydikten sonra ilgi görüyor Türkiye’den. Bu yüzden bazı oyuncular için treni çoktan kaçırıyorlar.”
Erusta, bir futbolcunun milli takıma seçilme aşamasında önemli bir kriter olarak takımın sistemine olan uyumdan da bahsediyor. Ancak zaman zaman teknik direktörlerin bunu başka gerekçelerle göz ardı ettiğini de belirtiyor: “Futbolcu çok farklı sistemde farklı bir rolde oynamaya alışmışsa ve milli takımda başka bir görevde ve pozisyonda oynatılıyorsa oyuncunun başarısız olma ihtimali de artar.” Buna karşın teknik direktörlerin bazı oyuncuları, o günkü taktik anlayışa uymasa da, oyuncunun kendi milli takım havuzunda olması, rakibe kaptırmamak için davet ettiğini de söylüyor.
Artık en iyiler Türkiye’yi tercih etmiyor. 

Açık Radyo Programcısı Alp Ulagay ise Almanya’nın Gerhard Schröder’in başbakanlığı döneminde çıkarılan ve göçmenlere sunulan vatandaşlık fırsatının iki ülke arasındaki çekişmenin başlangıcı olduğunu dile getiriyor. Bu kararın sonrasında artık Almanya’da yetişmiş en iyi Türklerin, Türkiye Milli Takımı oyuncusu olma ihtimalinin kalmadığını belirten spor yazarı Ulagay, Euro 2008’de Yıldıray Baştürk’ün kadroya alınmamasının da bunda bir etken olduğu görüşünde: “Son 10 yıla bakarsak Türkiye, Almanya’da yetişmiş ancak ikinci ve üçüncü seviye futbolcuları milli takımına çağırabildi. Bunlar kötü oyuncular olmasalar da büyük fark yaratacak kalitede değiller.” Kulüp kariyerinde başarılı olup Türkiye Milli Takımı’nda başarılı bir kariyer çizgisi olmayan Nuri Şahin’in istisnai durumunu da “Milli Takım’da ona pozisyon bulamadık” sözleriyle açıklıyor.

Yeni kuşak “daha Alman”
Ulagay, Suat Serdar’ın tercihini ise kültürel bir yaklaşımla yorumluyor: “Almanya’daki yeni kuşakta doğan Türkiye kökenlilerin belki annesi ve babası da, Almanya’da doğmuş ya da hayatlarının çoğu kısmını orada geçirmiş insanlar. Bu yüzden kültür olarak Almanlıkları daha ağır basıyor ve bu tercihlerini etkiliyor olabilir.”
Son dönemde Almanya Milli Takımı’nda, Mesut ve İlkay örneklerinde olduğu gibi Türk kökenli oyunculardan çok iyi verim alındığını ifade eden DW Spor Editörü Joscha Weber, bu sayının artması için Almanya Futbol Federasyonu’na görev düştüğünün altını çiziyor: “Türkiye kökenli oyuncular Almanya’nın ve milli takımın bir parçası olduklarını Federasyon ve taraftarlar tarafından açıkça hissetmeli ki milli takım Türkiye kökenli daha çok oyuncudan yararlanabilsin.”

Alp Ulagay, Türkiye A Milli Takımı’nın Almanya’da yetişmiş oyuncular hakkındaki yüksek talebine karşın, başarılı olunan 1993-2003 arasındaki yıllarda milli takımda bulunan ve yurtdışında futbol eğitimini almış oyuncuların azlığına da dikkat çekiyor. Buna karşın var olan sürekli ilgiyi, Türkiye’nin futbolcu yetiştirememe sorununu Almanya’da yetişenlerle kapatmaya çalışmasıyla açıklıyor. Ulagay’a göre Almanya’da yetişen her futbolcuyu milli takıma katma çabası tembellik ve beceriksizlik.

Kutucu’nun tercihi merakla bekleniyor
Almanya ve Türkiye arasında Suat Serdar için yaşanan çekişme, yakında Suat’ın Schalke 04’ten takım arkadaşı olan 19 yaşındaki Ahmed Kutucu için de yaşanabilir. Geçen sezondan bu yana zaman zaman Schalke 04’te forma şansı bulan Ahmed, ilk kez ilk 11’de çıktığı maçta Bayern Münih karşısında kariyerinin ilk 1. Bundesliga golünü atmıştı. Ahmed, 2017 yılından bu yana genç yaş kategorilerinde Türkiye Milli Takımı’nın formasını giyiyor. FIFA kurallarına göre genç yaş kategorilerinde forma giyme yaşını tamamlayan futbolcular, A Takım tercihlerini uygunluklarına göre başka bir ülkeden yana kullanabiliyorlar. Bundesliga’nın önemli kulüplerinin de gündeminde olan Ahmed’in yapacağı tercih iki ülke tarafından da merakla bekleniyor./DW Türkçe