Dünya gençleri ayakta: Kömürü değil, kapitalizmi yakalım

Tüm dünyada aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 100’ün üzerinde ülkede başta öğrenci gençler olmak üzere milyonlarca kişi “iklim krizi”ne karşı mücadele ve acil önlem çağrısıyla sokağa çıktı. Öğrenci gençler dersleri boykot etti. “Gelecek için Cuma” gençlik hareketinin kararı doğrultusunda Uganda’dan ABD’ye gün boyu dünya sokaklarını milyonlar doldurdu. “Başka bir gezegen yok”, “İklimi değil sistemi değiştir” gibi dövizlerin taşındığı; fosil yakıt üretenlere, tekellere, kapitalist sisteme ve hükümetlere yönelik eleştiri ve tepkilerin öne çıktığı gösteri ve yürüyüşlere çok sayıda kitle örgütü ve sol siyasi örgütlerin yanı sıra kimi ülkelerde sendikalar da katıldı.

Saat farkı nedeniyle ilk eylemler Asya ve Avustralya’da başlarken gün boyu dünya sokaklarını milyonlarca genç doldurdu.

Binlerce Noktadan Haykırdılar

Almanya’da aralarında Berlin, Münih, Hamburg, Köln’ün bulunduğu kentlerde toplam 500 gösteri ve eylem düzenlendi. Köln’de düzenlenen eylemde “Kömürü değil, kapitalizmi yakalım” yazılı pankart taşındı.

Londra’daki eyleme çoğunluğunu gençlerin oluşturduğu yüzlerce kişi alandaydı.

Tehlike Altındaki Halklar Sokakta

Tayvan’da yüzlerce ilkokul, ortaokul, lise ve üniversite öğrencisi, dersleri boykot ederek başkent Taipei’de toplandı. Popüler şarkıları iklim krizine uyarlayarak söyleyen gençler, yakında başkanlık seçimleri yapılacak ülkede adayları da, Tayvan’ı da tehdit eden iklim krizi konusunda uyardı.

Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi’de Konut ve Kent İşleri Bakanlığı önünde toplanan onlarca öğrenci ve çevreci aktivist, “İklim için harekete geçin!”, “Temiz hava solumak istiyoruz!” şeklinde slogan attı.

Küresel iklim değişikliğine dikkati çekmek isteyen “İklim İçin Şimdi Harekete Geç” hareketi Pakistan’ın 26 şehrinde eş zamanlı yürüyüş düzenledi. Ülkenin başkenti İslamabad dışında Karaçi, Lahor, Peşaver, Killa Abdullah, Gilgit, Faysalabad ve Çitral gibi büyük kentlerde toplanan vatandaşlar düzenlenen yürüyüşte özellikle Pakistan için büyük tehlike arz eden susuzluk ve buzulların erimesine dikkati çekti.

Hong Kong’da ise ellerinde dövizler taşıyan 50 kişi, liman bölgesinde “Kirliliği durdur!” sloganı eşliğinde yürüdü.

Tayland’da ise Doğal Kaynaklar ve Çevre Bakanlığı önünde toplanan yüzlerce kişi, hükümetin 2025’e kadar kömür enerjisini yasaklaması ve 2040’a kadar da fosil yakıtlar yerine tamamen yenilenebilir enerji kaynaklara dönülmesi talebinde bulundu.

Avusturalya’daki yürüyüşler de oldukça kitlesel gerçekleşti. 100 ayrı kentte 300 binden fazla Avustralyalı iklim krizine karşı harekete geçilmesi çağrısıyla yürüdü. Sydney ve Canberra’daki yürüyüşlerde dünyanın en büyük kömür ve likit doğal gaz üreticisi olan Avustralya’nın politik liderlerinden “Sera gazı emisyonlarını azaltmak için daha etkili önlemler almaları” istendi.

Güney Asya ülkesi Bangladeş’in başkenti Dakka’da da iklim krizi için eylem yapıldı. Bangladeş iklim değişikliği konusunda en korumasız ülkeler arasında yer alıyor.

Birçok Afrika ülkesinde de iklim yürüyüşleri yapılıyor. Güney Afrika’nın başkenti ve en büyük kenti olan Johannesburg’da yürüyüşler başladı.

Büyük okyanusun güneyindeki Solomon Adaları da iklim değişikliğinin etkilerini yakından yaşıyor. Burada da çeşitli eylemlerle halk sokağa çıktı.

Yürüyüşlerin yapıldığı bir başka Afrika ülkesi de Doğu Afrika’da bulunan Uganda oldu.

‘Gelecek İçin Cuma’ Nedir?

16 yaşındaki İsveçli Öğrenci Greta Thunberg’in geçtiğimiz yıl cuma günleri okula gitmeyerek İsveç Parlamentosu önünde başlattığı eylemler kısa sürede başta Avrupa olmak üzere tüm dünya gençlerinden destek gördü. 15 Mart ve 24 Mayıs’ta düzenlenen ilk iki küresel eyleme dünya genelinde iki milyondan fazla genç katılmıştı.

Gençler ders boykotlarını “iklim grevi” olarak nitelendirse de iş bırakarak eylemlere katılanlar henüz bireysel ya da sınırlı düzeyde. Sendikalar bazı ülkelerde eylemleri destekleseler de “grev”den çok yürüyüş ve gösteriler öne çıkıyor.

Bm’de Özel Zirve: Krizi Yaratanlar Krizi Konuşacak

Dünyada en fazla karbon salınımında bulunan ülkelerden biri olan ABD ve gezegenin akciğerleri Amazon ormanlarının büyük bir kısmına ev sahipliği yapan Brezilya’da mevcut yönetimler küresel ısınmayı inkar ederken BM, bu yıl dünya liderlerinin bir araya geleceği 74. Genel Kurul Görüşmelerinde önceliğini iklim değişikliği olarak belirledi ve alarm zilleri eşliğinde seferberlik talep etti. Ancak dünyanın en çok kirleten gelişmiş kapitalist ülkelerin ağırlıkta olduğu BM’den kalıcı çözüm gelmesi mümkün görünmüyor. Buna rağmen, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, 21-23 Eylül’de devlet ve hükümet başkanları, gençler, öğrenciler ve sivil toplum temsilcilerinin katılacağı iklim zirvesi düzenleyecek.

İklim değişikliğini tamamen inkar eden ve Paris İklim Anlaşması’ndan çekilen ABD Başkanı Donald Trump iklim zirvesine katılmayacak.

Gençler De Katılacak

Zirveye, İngiltere’den açıldığı sıfır karbondioksit salınımlı yelkenliyle Atlantik Okyanusu’nu geçerek New York’a gelen 16 yaşındaki İsveçli İklim Aktivisti Greta Thunberg de katılacak.

BM verilerine göre, birçok ülkenin Paris İklim Anlaşması kapsamında yaptığı beyanlar küresel ısınmayı 2030 itibarıyla 1,5 derecenin altında tutmaya yetmiyor. Bu hedefin karşılanabilmesi için 2030’a kadar karbon salınımının yüzde 45 azaltılması, 2050’ye kadar ise sıfıra indirilmesi gerekiyor.

Üç gün sürecek zirvenin ilk günü ise iklim değişikliği konusunda seslerini duyurmak isteyen gençleri bir araya getirecek, 23 Eylül Pazartesi ise dünya liderleri zirveye katılacak.

Türkiye’de De 15 Merkezde Eylemler Yapıldı

Küresel eylemlerin üçüncüsü tüm dünyayla birlikte Türkiye’de de yapıldı. Karar alıcıları iklim krizinin aciliyetine karşı bir an önce harekete geçmeye çağıran iklim eylemlerinin 15’i Türkiye’de gerçekleşiyor./Evrensel