‘’Ya Benimsin, Ya Toprağın’’
Bir ülkenin müzik repertuarında kadına yönelik cinsiyetçi bakışa etki eden ve şiddet içeren unsurların olması ve yine aynı ülkede kadına karşı şiddetin yoğun yaşanması, sizce tesadüf mü?
Geçmişten bugüne toplumsal konumda kadının yeri erkekten sonra gelmiştir ve çoğu söylem türleri içinde kadına yönelik belirli yargılar, düşünceler ve değerlendirmeler barındırmaktadır.
Kadın her şeyden önce karşı cins için cinsel bir nesne konumundadır.
Kadın kavramı belirgin bir biçimde kadının bedeni ile sınırlandırılmıştır.
Şiddet: Varlığı çok eskilere dayanmaktadır. Bireyin topluma girmesiyle birlikte başlamakta ve toplumdan ayrı düşünülmemektedir.
Hem bireysel hem de toplumsal unsurlarla alakalı bir edim olan şiddet toplumların yapısından beslense de, Avusturya’da, Türkiye’de veya Irak’ta kendisini ifade edemeyenlerin her dönemde başvurdukları görülmüş sosyal bir olgudur.
O nedenle gelişmişlik veya geri kalmışlık kalıpları içerisinde kadına şiddetti ele almak, yetersiz kalacaktır.
Kadını belirli istemlerin objesi haline getiren, alışıla gelmiş anlayış, bu anlayışı içselleştirip-sıradanlaştırmıştır.
Tam da bu cesaretle, şarkıların içerisine, cinsiyetçilik, taciz, sapkınlık gibi serpiştirmeler yapılmıştır.
Şarkılarda Kadına Yönelik Şiddetin-Tacizin İzleri
‘’Ya benimsin, ya toprağın’’, Toplumsal muhalefetin acılara büründürüldüğü günlerde, Arabesk furyası çok para kazandırdığı bilinmekte. İşte o dönemlerde Bir erkeğin, bir kadını sevmesi demek, o kadının artık o erkeğin ekseni etrafında olması anlamına gelmektedir. Aksi taktirde, ya onunsundur, yada kadın cinayetine kurban gidecektir.
“di gel malım / di gel canım / yeter yaktın sinemi” : Arabesk (1985), İbrahim Tatlıses.
“Siyah perçem yan taralı / Kirpiği ok göz karalı / Sordum aslın nereli / Dedi ki Urfalıyam / Ben bir yiğidin malıyam” :Arabesk (2004), İbrahim Tatlıses.
Anonim Bir Türküden, Henüz 14 yaşında gür memeler çağında/ Al olmuş yanakları doyum olmaz tadına..
Bağa Girdim Bağ Budanmış (Anonim) O tepeden bu tepeye, oyun olur mu/ On beş yaşında da Nazife de hanıma/ Doyum olur mu.
“Hakkım yok seni sevmeye / çıktın karşıma ne diye / sen başkasının malısın” :Rock (2007), Teoman, Arkadaşımın Aşkısın
“Leyla döktürüyor dönüp bakmıyor, bas bas paraları Leylaya”: Türk Halk Müziği (2003), Oğuz
Yılmaz, Bas Bas Paraları Leylaya
Kar Mı Yağmış Şu Harputun Başına (Anonim) Kar mı yağmış şu Harput’un başına/ Kurban olam toprağına taşına/ Henüz girmiş on üç on dört yaşına/ Küçük yaşta bir yar sevdim oy neni
Yemeni Bağlamış Telli Başına: Yemeni bağlamış telli başına/ Zülüfleri düşmüş hilal kaşına/ Henüz girmiş on üç on dört yaşına/ Edalı işveli köylü güzeli
Bir Güzel Ki On Yaşına Girince (Celal Güzelses’ten alınma Diyarbakır) Bir güzel ki on yaşına girince/ Gonca güldür de henüz açılır/ On birinde gonca diye koklarlar/ On ikide elma deyip saklarlar/ On üçünde cevr-ü cefa çekerler/ On dördünde hamre şekere benzer.
“Kapıdaki köpek bile sadıktır sahibine/ Senin yüzün kızarmaz tükürseler yüzüne”: Arabesk (2006), Kahraman Çerkeşli, Sen Kimsin Ki Beni Böyle Ağlatan.
“Bak kızıyorum evinde otur / çocuk doğur / hey işin gücün yok mu senin bir sıcak çay dök” Arabesk (1998), İbrahim Tatlıses, Erkekler
“İstanbul’dan kız alanın vay haline vay/ Elazığ’da bir yar sevdim anam onu al/ Gözleri kara sürmeli kaşları da ay ay/ Anteplide bir yar sevdim anam onu al” : Arabesk (2002), Alişan, Anam Onu Al
“Allah belânı versin Allah seni kahretsin / bana gelen sana gelsin yaa / hayatımı sen mahvettin acımadın neler çektim / kader seni de kör etsin” : Arabesk (2004), İsmail YK, Allah Belanı Versin, Beddua.
“Git ara bul getir / saçlarını yol getir” : Arabesk(2005), İbrahim Tatlıses, Saçlarını Yol Getir, Şiddet “Kız ben seni vurmaz mıyım / saçlarından asmaz mıyım” : Arabesk(2005), İbrahim Tatlıses, Kız Ben
Seni Vurmaz Mıyım? , Şiddet “Benden başkasına varırsan / bak çakarsam oturturum” : Arabesk(2000), Çılgın Sedat, Çakarsam Oturturum, Şiddet ve Tehdit.
Araştırma sonucunda binlerce şarkı-türkü sözlerinde, kadını bir başka dünyadan gelmişçesine ötekileştiren bulgurlara rastladık.
Bir ülkenin müzik repertuarında kadına yönelik cinsiyetçi bakışa etki eden ve şiddet içeren unsurların olması ve yine aynı ülkede kadına karşı şiddetin yoğun yaşanması, sizce tesadüf mü?/virgül