Türkiye’de Yeni Askeri Sistem Nasıl Olacak?

Askerlik hizmeti yedek subay, yedek astsubay, erbaş ve er olarak yerine getirilecek. Hizmet süresi, erbaş ve erler için 6 ay, yedek subay ve yedek astsubaylar için 12 ay olacak.

AK Parti milletvekillerinin imzasıyla TBMM Başkanlığına sunulan teklifin gerekçesinde, teklifle askerlik yükümlülüğünün iş hayatını bölen, aile kurulmasını engelleyen veya geciktiren, iş verimini ortadan kaldıran, işsizlik süresini uzatan ve iş bulmayı zorlaştıran bir süreç olmaktan çıkarılarak bir yandan sayılan süreçleri hızlandırıp ekonomiye ciddi katkılar getirilmesi, diğer yandan sisteme dahil olan yetenekli personelin sistem içinde kalması ve Türk Silahlı Kuvvetlerine profesyonel katkı sağlamasının amaçlandığı kaydedildi.

Zorunlu askerlik 6 aya indi, kısa dönem askerlik son buldu

Yeni askeralma kanuna göre bedelli askerlik sürekli hale getirilip yaş sınırı kalkarken, zorunlu askerlik süresi ise 6 aya indi. Askerlik hizmet süresi, erbaş ve erler için 6 ay, yedek subay ve yedek astsubaylar için 12 ay oldu. 6 ay askerlik yapan bir kişi terhis olabilecek veya kendi talebi, TSK’deki kadro durumu, TSK’nin uygun görüşü halinde bir 6 ay daha orduda görev yapabilecek. Askerliğe devam etmesi halinde söz konusu kişilere asgari ücretten az olmamak kaydıyla ödeme yapılacak. İki yıl veya daha fazla süreli yükseköğretim kurumlarından mezun olanlara yedek astsubay olma imkanı tanınıyor.

Şu an askerlik hizmetinde 6 aylık süreyi dolduranlar da kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren terhis olma imkanı elde ediyor.

Savaş veya savaşı gerektirecek bir durumun baş göstermesi halinde, bu kanuna tabi yükümlülerin askerlik hizmetini yerine getirmek üzere silahaltına alınmalarının esasları Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek.

Askerlik hizmet sürelerini, ihtiyaca göre bir katına kadar artırmaya veya yarısına kadar azaltmaya Cumhurbaşkanınca karar verilebilecek. Askerlik çağı, Cumhurbaşkanınca 5 yıla kadar uzatılabilecek veya kısaltılabilecek.

Bedelli askerlik sürekli oldu

Bedel miktarını silahaltına alınmadan önce Milli Savunma Bakanlığınca belirlenecek sürede peşin ödeyip bir aylık temel askerlik eğitimini tamamlayanlar askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacak.

Yeni askerlik sistemi ile ilgili açıklamalarda bulunan Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, “Hem Silahlı Kuvvetlerin hem gençlerin ihtiyacını karşılamak bakamından en optimal çözümün 30 bin lira civarında olması gerektiği ortaya çıktı.” diyerek bedelli askerlik ücretine dair bilgi verdi.

Yeni kanun teklifinde ise tutarın 240 bin gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacağı ifade edildi.

Teklifi meclise sunan AK Parti Grup Başkanvekili Mehmet Muş, yoklama kaçağı olanların ve bakaya kalanların bedelli askerlikten faydalanamayacağını, ancak kanun yürürlüğe girmeden önce söz konusu kişilere tek seferliğine bedelliden faydalanma imkanı sunulacağını söyledi.

Muş, “Bir vatandaşımız, kanun yürürlüğe girdikten sonra yoklama kaçağı olursa ve bakaya kalırsa gelmediği her gün için belli bir ceza öngörülmektedir. Bu 10 TL olarak belirlenmektedir. Eğer kolluk kuvveti yakalar ve kendi isteği dışında ilgili yerlere getirilirse yoklama kaçağı olanlar ve bakayada geçen süre ne kadar ise bunu 10 ile çarpıyorsunuz, bu kadar bir ceza uygulanacak. Kendi isteğiyle gelirse bu 5 TL’ye indirilecek.” dedi.

Bedelli askerlik hizmetinden, fiili askerlik hizmetine başlayanlar, bakaya durumunda bulunanlar ve yoklamasının yapıldığı tarihte yoklama kaçağı veya saklı olanlar yararlanamayacak. Seferberlik ve savaş halinde bu madde hükümleri uygulanmayacak.

Askerlik hangi durumlarda ertelenebilecek?

Geçici rahatsızlıkları veya hapiste bulunmaları nedeniyle askere sevki mümkün olmayanların iyileşinceye veya tahliye oluncaya kadar askerlik işlemleri ertelenecek. Geçici rahatsızlığı nedeniyle erteleme kararı verilenler, rapor bitiminde yeniden muayeneye tabi tutulacak. Aynı rahatsızlık nedeniyle ertelemesi 3 yıl süreyle devam edenler hakkında askerliğe elverişli olup olmadıkları kararı verilecek.

Yükümlülerin, lise veya dengi okullarda öğrenim görenler için 22 yaşını, fakülte ve yüksekokullar ile meslek yüksekokullarında öğrenim görenler için 28 yaşını tamamladıkları yılın sonunu geçmemek kaydıyla askerlikleri mezun oluncaya veya ilişikleri kesilinceye kadar ertelenecek.

Bitirdiği okulun dengi veya daha alt seviyedeki bir öğretim kurumuna kayıt yaptıranların askerlikleri ertelenmeyecek.

Çift ana dal programına kayıtlı yükümlülerin bir programdan mezun olmaları halinde askerlik erteleme işlemleri, diğer ana dal programındaki öğrenciliğine göre yürütülecek.

Yurt dışında yükseköğretim kurumlarında öğrenim görenlerin askerlikleri, öğrenciliklerinin yetkili Türk makamlarınca tanınmasının ardından ertelenecek.

Lise veya dengi okullardan mezun olanlar 22, mesleki ve teknik lise mezunları 25, fakülte veya yüksekokul ile meslek yüksekokulundan ilişikleri kesilenler ile yüksekokul ve meslek yüksekokulu mezunları 28 yaşını tamamladıkları yılın sonuna kadar askerlik hizmetini erteleyebilecek.

4 yıl ve daha uzun süreli yükseköğretim kurumlarından mezun olan yükümlülerle, yurt dışındaki öğrenim kurumlarından mezun olanlar belirli şartları yerine getirmeleri halinde askerlik hizmetini 32 yaşına kadar erteleyebilecek.

Öğrenimleri süresince, sanatta yeterlilik, doktora veya ihtisas yapanlar ile çalıştıkları bilim dallarında dünya ölçüsünde bir yenilik getiren orijinal çalışmalarda bulunanların, aktif spor hayatına devam edenlerin askerlikleri, 35 yaşını tamamladıkları yılın sonuna kadar ertelenebilecek.

Bir yıl ve daha az süreli hapis cezaları

Askerlik hizmetine başlamadan önce veya askerlikleri sırasında işledikleri suçlardan dolayı, bir yıl ve daha az süreli hapis cezasına hükmedilenler hakkında verilen ceza ile tedbirlerin yerine getirilmesi askerlik hizmetlerinin sonuna bırakılacak. Bu durumdakiler terhis edildikleri zaman serbest bırakılmayıp cezalarının çektirilmesi için kıta ve kurumlarınca bulundukları yer cumhuriyet savcılıklarına teslim edilecek.

Bir yıldan fazla hürriyeti bağlayıcı cezaya hükmedilenler ise bulundukları yer cumhuriyet savcılıklarına teslim edilecek. Bunlardan askerlikle ilişiği olanlara tahliyelerinde cezaevi idarelerince 15 gün içerisinde askerlik şubesine müracaat edecekleri tebliğ edilecek ve buna ilişkin belge askerlik şubesine gönderilecek. Askerlik şubelerine kendilerine tanınan süre içerisinde gelmeyenler hakkında bakaya hükümleri uygulanacak. İnfazları geri bırakılan mahkumiyetler için zaman aşımı işlemeyecek.

Dövizle askerlik

Türkiye Cumhuriyeti tarafından tanınmış yabancı ülkelerde iltica başvurusu dışında elde ettikleri çalışma iznini de ihtiva eden oturma izni veya doğrudan çalışma iznine sahip olarak işçi, işveren veya bir meslek ya da sanat mensubu sıfatını haiz olanlar ile bir iş sözleşmesine bağlı olarak, yabancı bandıralı gemilerde gemi adamı sertifikasında yazılı mesleğini icra edenlerden yurt içinde geçirilen süreler hariç olmak üzere, en az 3 yıl süre ile fiilen çalışanlar, dövizle askerlik ücretini peşin ödemeleri halinde, askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacak.

Yurt dışında ikamet eden ve çok vatandaşlık hakkına sahip olanlar en az 3 yıl süre ile fiilen yabancı ülkelerde bulunmaları halinde, çalışma şartı aranmadan bu madde hükümlerinden yararlandırılacak.

Ödeme ve başvuru işlemlerini tamamladıktan sonra dövizle askerlik hizmeti kapsamından çıkartılmalarını talep edenlere, askerliğe elverişsiz hale gelenlere, vefat edenlere, Türk vatandaşlığından çıkmalarına izin verilenler ile Türk vatandaşlığını kaybedenlere geri ödeme yapılmayacak.

Ödeme ve başvuru işlemlerini tamamladıktan sonra dövizle askerlik hizmeti kapsamından çıkartılmalarını talep edenlerin istekleri de kabul edilmeyecek.

Vatandaşlığa sonradan alınanlara uygulanacak erteleme ve muafiyet

Türk vatandaşlığını sonradan kazananlar askerliklerini, vatandaşlığı kazandığı tarihteki yaş ve öğrenim durumlarına göre o yıl askerlik çağına giren yükümlüler gibi yapacak. Bunlardan Türk vatandaşlığına alınmadan önce gelmiş oldukları ülkelerde askerlik yaptıklarını veya askerlik hizmetini yerine getirdiklerini belgeleyenler ile vatandaşlığa alındıkları yıl 22 ve daha büyük yaşta olanlar askerlik yapmış sayılacak. Bunların askerlikleri, istekleri halinde vatandaşlığa alındıkları tarihten itibaren iki yıl süreyle ertelenecek. Ertelemelerinin sona ereceği yıl yoklamaları yapılarak o yıl askerlik çağına giren doğumlularla işlem görecekler. Bunlar, seferberlik halinde ihtiyaca göre askere sevk edilebilecekler.

Çeşitli nedenlerle Türk vatandaşlığını kaybettikten sonra yeniden Türk vatandaşlığını kazananların askerlik işlemleri, önceki askerlik safahatları dikkate alınarak bu Kanunun durumlarına uyan hükümlerine göre yürütülecek. Bu madde hükümlerinden soy bağına bağlı olarak Türk vatandaşlığına sonradan alınanlar yararlanamayacak.

Askeri okullardan ayrılanlar

Askeri öğrenci olarak okudukları Milli Savunma Üniversitesi ve diğer üniversite, fakülte veya yüksekokullar ile meslek yüksekokullarından ilişiği kesilenlerin, bu okullarda ay olarak okudukları sürenin üçte biri muvazzaflık hizmetinden sayılacak. Askerlik hizmetinden sayılan sürenin erbaş ve erlerin tabi olduğu hizmet süresini karşılaması halinde bunlar askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacak.

Yedek subay adayı veya yedek astsubay adayı olma hakkı bulunanlar, istekli olmaları ve aday seçilmeleri halinde daha önceki hizmet süreleri dikkate alınmaksızın yedek subay veya yedek astsubayların hizmet süresine tabi tutulacak.

Sözleşmesi feshedilen uzman erbaşlar ile sözleşmeli erbaş ve erlerin varsa kalan askerlik hizmeti, ilgilinin ilişiği kesilmeden Milli Savunma Bakanlığı tarafından belirlenecek birliklerde erbaş ve er olarak tamamlattırılacak.

Askerlik hizmetini yerine getiren yükümlüler ile TSK’den çeşitli nedenlerle ayrılan personel, seferberlik kaynağına alınacak. Yedek personel seferberlik ve savaş halinde ihtiyaca göre askere sevk edilecek.