Yeni Ekonomi Modeli Piyasaları Tatmin Etmedi
“Yeni Ekonomi Modeli”ni açıklayan Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın konuşması piyasayı tatmin etmedi. Albayrak’ın açıklamaları sırasında ABD Başkanı Trump’ın attığı tweet ile kurda bir kez daha rekor kırıldı.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, iş dünyasının önde gelen temsilcileriyle, “Yeni Ekonomi Modeli” olarak adlandırdığı, Orta Vadeli Plan’ın (OVP) genel yaklaşımını paylaştı. Albayrak’ın sabah yapacağı duyurulan basın toplantısı saat 14.30’a ertelendi.
Albayrak’ın salona geldiği saatlerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Bayburt’ta halka sesleniyordu. Albayrak, toplantıya başlamak için yaklaşık bir saat Erdoğan’ın konuşmasının bitmesini bekledi.
İş dünyasından birçok ismin yer aldığı salonda, Albayrak ekonomi camiasının en çok merak ettiği enflasyon ve faiz konusuna değinmedi.
Konuşmasında sık sık salondaki iş dünyası temsilcilerine adıyla seslenen Albayrak, “Merkez Bankası’nın bağımsızlığı kritik önemde” derken, yeni dönemde daha sıkı bir maliye politikası ile cari açığın düşürüleceğini vurguladı.
Albayrak’ın açıklamalarından satır başları şöyle:
‘DAHA ETKİN BİR BAKANLIK OLACAĞIZ’
■ Türkiye son 16 yılda bir üst lige çıktığı çok başarılı bir süreç ortaya koydu.
■ İş insanları, ekonomistlerle periyodik toplantılara devam edeceğiz. Yeni dönem Türkiye’nin tüm kurumlarıyla, tüm detaylı stratejileriyle, daha hızlı ve daha güçlü politikalarla hedeflerine ilerlediği bir süreç olacak.
■ Her alanda hem içeriden hem de dışarıdan danışmanlar, bakan yardımcıları ve genel müdürlerle çok daha etkin bir bakanlık olacağız.
■ Attığımız adımlarla ve ekonomik vizyonlarla birlikte izleyeceğimiz politikaları istişare ederek yolumuza devam edeceğiz.
■ Her bir adımı ince ince döşeyerek aksiyon alacağız. Yeni ekonominin en önemli adımlarından biri ‘kararlı bir yaklaşım’. Bu bakanlığın koordinasyonunda çok daha kararlı ve emin adımların atıldığı bir dönem başlayacak. Bugüne kadar kararsız mıydık? Hayır.
‘SÜRDÜRÜLEBİLİR VE KATILIMCI…’
■ Dizayn ettiğimiz bu sistemin sürdürülebilir olmalı. Katılımcı olacak. 81 milyonun katılımcı olacak.
■ Hızlı politikalarla hedefe ulaşacağız. Yol haritasını ne kadar sağlam yaparsanız temelleriniz o kadar sağlam olur. Berat Albayrak geldi, gitti, başkası geldi devamı var mı? Sürdürülebilir olacak. Berat Albayrak olsa da olmasa da dizayn ettiğimiz süreç sürdürülebilir olacak. Kişiye ya da bir sektöre dayalı olmayacak, sürdürülebilir olacak.
■ Günlük ve taktiksel bir mantıkla değil stratejik bir mantıkla yaklaşacağız. Bugün ortaya çıkan tablo ekonomik göstergeler dikkate alındığında mantıklı değil.
■ Türkiye, küresel anlamda önemli bir rol model.
■ Yeni ekonomi yaklaşımında, tüm piyasa paydaşlarımızla daha etkin iletişim ve güvenin sağlanması prensibimiz olacak.
‘MERKEZ BANKASININ TAM BAĞIMSIZLIĞI PRENSİP OLARAK DEVAM ETMELİ’
■ Para politikalarının tam bağımsızlığının sağlanması diğer bir prensibimiz.
■ Merkez Bankası’nın tam bağımsızlığı prensip olarak devam etmesi gereken bir husus.
‘SERMAYE SİSTEMİNİN PASTA PAYINI ARTIRACAĞIZ’
■ Bankacılık sektörü en temel sektörlerimizden biri olmaya devam edecek, finansal sistemdeki payını azaltacağımız, sermaye sisteminin pasta payını artıracağımız bir dönem olacak.
■ Yeni ekonomik yaklaşımımızın 4 tane sac ayağı var ama ben bunu 3+1 diye tanımlıyorum.
■ Ekonomik dengelenme dediğimiz bir süreçten bahsediyoruz. Cari harcama kaynaklı büyüme yerine, önümüzdeki 1-2 yıl içinde çok daha etkin bir şekilde süreci yöneteceğiz.
■ Soft landing noktasında 2018 ve 2019 yıllarında gerçekleşecek ekonomik dengelenme dediğimiz bir süreç yaşayacağız.
■ 2018-2019 yılında Türkiye sağlıklı, sürdürülebilir büyüme dediğimiz ikinci faza geçecek.
■ Daha adaletli bir paylaşım politikasıyla da üçüncü faza taşıyacağız. Gerçek manasıyla başarıya ulaşması için nitelikli insan gücü ve güçlü topluma dönüşüm politikalarımızla taşınacak.
■ Birinci sacayağı enflasyonla güçlü mücadele olacak. İkincisi mali disiplin özelinde demin de bahsettiğim çerçevede çok daha sıkı bir bakanlık göreceğiz. Üçüncüsü, cari açığın düşürülmesi. Herkesin hayali.
‘TASARRUF VE VERİMLİLİK ARTACAK’ VAADİ
■ Stratejik temellerin atıldığı çok önemli bir dönem olacak. Kamuda borçlanmalarda kaynak çeşitliliği sağlayacağız.
■ Tasarruf ve verimlilik artırılacak. Yıl sonu rakamlarında göreceksiniz.
‘ÜRETİM ODAKLI BÜYÜME’ VAADİ
■ Bakanlarımız özel sektörden geldiği için daha etkin bakıyorlar. Sektörlerinde çok başarılı arkadaşlar.
■ Yeni dönem sağlıklı ve sürdürülebilir büyümenin sağlanmasının elzem olduğu bir süreç. Hem enflasyonla mücadele hem de sağlıklı büyüme. Büyümenin iki tane ‘p’si var diyorlar: Nüfus ve üretim.
Üretim odaklı büyümeyi destekleyecek şekilde dönüşürse Türkiye’yi kimse tutamaz.
Eşgüdüm içerisinde yürüteceğimiz, 2019 sonrasında hayata geçireceğimiz bu sistemi stratejik büyüme alanlarını tespit ederek ortaya koyacağız.
Küresel anlamda katma değeri yüksek ve teknolojik ürün üretimini ortaya koyacak sektörler.
■ OVP, 61’i çizip 62’yi yazalım OVP’si olmayacak. TOBB var, TÜSİAD var, MÜSİAD var. Ekonomistler var. Herkesin kendi alanında yapılması gerekenleri belirlediği… Bakanlığımızın koordinasyonunda her bir bakanlığın da üzerinde yük ve sorumluluklarının takip edildiği çok etkin bir program olacak. Cari dengeyi olumlu etkileyecek sektörlerin önceliklendirildiği bir süreç olacak.
‘VERGİ SİSTEMİ NOKTASINDA GÜÇLÜ BİR DÖNÜŞÜM SÜRECİ BAŞLAYACAK’
■ Sadeleştireceğimiz ve vergi sistemi noktasında yeni, güçlü bir dönüşüm süreci başlayacak.
Maliyede çok daha yoğun bir kavga dövüş olacak. Aynı hızla koşmayı hedef gören ekiple birlikte hem içeriden hem dışarıdan bu değişimi çok daha etkin şekilde ortaya koyacak.
■ Ekonomik dengelenme sürecinde attığımız adımları uygulamaya devam edecek ve 3. faz dediğimiz daha adaletli paylaşım sürecini ortaya koyacağız.
■ Türkiye’nin mevsimsel değil istikrarlı şekilde sağlanan sağlam temellerin üzerine oturttuğumuz bu büyümeyi, milletimiz vatandaşımız açısından çok daha önemli bir faza taşıyacağız.
‘KAMU HARCAMALARINDA TASARRUF MEKANİZMASI ETKİN KILINACAK’
■ Kamudaki harcamaları bu modele göre yönlendireceğimizi söyledik. Hangi kamu harcaması olursa olsun..
■ Özellikle bugüne kadarki tüketim, yatırım ve harcama kültüründe daha tasarruf mekanizmasını etkin kılacağımız bir sürece gireceğiz.
■ Kamu kurumları altını çizdiğimiz bu hedeflerle hareket ederek yollarına devam edecek.
Tüm paydaşlarla ortak hareket edeceğiz. Bu süreç her şeyden önce 81 milyonun desteğiyle yürüyecek bir süreç.
Hep birlikte sahiplenmesiyle bu süreç çok daha hızlı bir şekilde başarılı neticeye kavuşacak.
■ Bu salondaki herkes burada bu ülke için kurduğu hayallerden bir şey görecek.
Sadece bu model açısından bahsetmiyorum. Bir dizi adım attık. Nitekim, bütün bunların çoğu ortak aklın ürünüydü.
■ Önceliğimiz enflasyonla mücadelede dedik. Bütçe dedik… Yıl sonu hedefler var. Bakanlıklarımızla oturup yüzde 30’luk tasarruf süreci başlattık.
■ Kaynakları daha etkin kullanacağız dedik. Tek hazine sistemine geçiş süreciyle çok etkili bir adım attık.
Bu iki adım sayesinde hazinemizin 2 ayrı borç çevirme oranını yüzde 110’a çektik. Sağlıklı büyüme noktasında bunlar elzem.
■ Bütün bu noktada özellikle kısa vadedeki bu adımlar sayesinde ne yaptık? Algı ve iletişim.
Altını çizeyim…
100 günlük eylem planında atacağımız adımların hepsi, ilan edilen projelerin tamamı 2018 bütçesi içerisinde.
■ Yap işlet devret modelinde çok daha etkin bir modele geçeceğiz.
Bugün tam 30 gün geçti, 30 günde çektiğimiz fotoğrafın genel çerçevesinin bir toplantısı bu.
Yıl sonuna kadar 30 milyar liralık tasarrufla bir altın vuruş yaptık.
■ Bu yıl minumum 5 milyar lira faiz dışı fazla yıl sonunu tamamlayacağız.
Bahsettiğim bu politikalar noktasında hazine borçlanmasında hedef yüzde 110’u da yüzde 100’e çekmek.
‘MAAŞIMIZ 2000 LİRA, 5000 LİRALIK IPHONE’U NASIL TAKSİTLE ALIRIZ?’
■ Bütçe dışı harcamaları da artık azaltmamız lazım. Çok güçlü bir irade ortaya koyuyoruz. Maaşımız 2000 lira, 5000 liralık iPhone’u nasıl taksitle alırız?..
Tüketim noktasında dengelenecek bir harcama kültürünü oluşturmak için ve benzeri adımlar…
■ Türkiye’de her ürünün yerlisi var. Bir nükleer santral yok, onu da yabancılar yapıyor.
■ Üst finansal regülasyon otoritersini getireceğiz.