Petrole tavan fiyat uygulamasının etkisi ne olur? | Avrupa basınından köşe yazıları

AB ve G7 ülkeleri tarafından Rus petrolü için belirlenen varil başına 60 dolarlık (57 avro) tavan fiyat uygulaması pazartesi gününden beri yürürlükte. Bu ve beraberinde getirilen AB’ye petrol ithalatına yönelik kısmi ambargoyla, Ukrayna’ya karşı savaşta Rusya’nın finans kaynaklarının daraltılması amaçlanıyor. Bir Kremlin sözcüsü, buna hazırlıklı olduklarını söyledi. Basında konuyla ilgili farklı değerlendirmeler var.

Etkilerini öngörmesi zor

Der Standard’a göre, petrole tavan fiyat uygulamasının etkisinin ne olacağına dair şu anda ancak tahminde bulunulabilir:

“Aylardır mücadelesi verilen bu girişimin başarılı olup olmayacağı, Çin ve Hindistan gibi gelişmekte olan ülkelere ve aynı zamanda Türkiye’ye, dolayısıyla farklı yollarla Kremlin’in çıkarlarına hizmet eden devletlere bağlı. Her anlamda riskli bir operasyon bu, çünkü şimdilik yalnızca teoride etkili bir tedbir söz konusu. Kulağa akıllıca ve mantıklı gelen bu yaptırımın hangi tali zararları beraberinde getireceğini öngörmek zor.”

Sembol siyasetiyle kalması yerinde olur

Taz, Batı’nın söz konusu cezalandırıcı eylemiyle başarısız olacağını düşünüyor:

“Kremlin’in ‘kara altın’ ihraç etmesine izin veriliyor, ancak mümkün olduğunca az kâr etmesi isteniyor. Rusların gücünü hafife alan bir yaklaşım bu. Diledikleri an petrollerini hiç arz etmemeye de karar verebilirler ve bu da enerji piyasalarında anında muazzam fiyat artışlarına yol açar. Kulağa ne kadar tuhaf gelse de Batı, fiyatı frenlemenin tamamen sembol siyasetiyle sınırlı kalacağını ve pek çok boşluk bulunacağını ummalı. Zira aksi durumda, petrol gerçekten pahalı hale gelir. Batı belki bunu karşılayabilir, ancak Küresel Güney için durum öyle değil.”

Takdire şayan bir siyasal uzlaşı

El País’e göre AB ve G7’nin yaptığı her şey doğru:

“İhracat fiyatlarına bir sınır konması genel olarak doğru yönde atılmış bir adım. Halihazırda Rusya’ya uygulanan yaptırımlar, Rus ekonomisine muazzam zararlar vermekle birlikte bir çöküşe neden olmadı. Rublenin şu anki gücü ve Moskova’nın ekim ayındaki petrol gelirlerinin 2021’deki aylık ortalamanın üzerine çıkarak 17,3 milyar dolara ulaştığı gerçeği bunu kanıtlıyor. Kremlin giderek daha acımasız bir savaş yürütüyor ve sivil halkı cezalandırıyor. Demokratik ülkelerin bir yanıt vermesi gerekiyor ve bunun bir yolu da Vladimir Putin’i saldırılarını finanse edecek gelir kaynağından mahrum bırakmak. … Kazanan bir kez daha siyasal uzlaşı oldu ve bu iyi bir şey.”

Çok fazla istisna ve boşluk var

Ekonomi profesörü ve blog yazarı Jože P. Damijan, tavan fiyat uygulamasının başarılı olacağına inanmıyor:

“Tavan fiyat uygulaması, tavan fiyat uygulamak gerektiği için getirildi ve büyük bir ihtimalle birkaç ay içinde, bu tedbirin fiyatlar ve Rusya bütçesine akan gelirler üzerinde önemli bir etkisinin olmayacağını yeniden göreceğiz. Sayısız istisnanın öngörüldüğü tavan fiyata rağmen, ülkelerin Rus petrolünü ithal etmenin başka pek çok dolambaçlı yolunu bulacağını da.”

Bomboş bir anlaşma

Wprost’un tavan fiyat uygulamasından pek bir beklentisi yok:

“İki taraf da idare ediliyor. Denizyoluyla ithalata yönelik ambargo bugün yürürlüğe girerken, AB’nin petrolü karayoluyla varil başına 60 dolardan satın alma kararı bu şekilde değerlendirilebilir. … Batı bir eliyle Zelenskiy’nin sırtını sıvazlayıp kahramanlığına övgüler düzerken, diğer elini de kışın 19 derece evlerinde üşümemek için Putin’e uzatıyor.”

İşe yarayabilir

Radio Kommersant FM, tavan fiyatın daha yürürlüğe girmeden etkisini gösterdiği kanısında:

“Tek başına tartışmanın kendisinin bile, Rus ham petrolünün fiyatı üzerinde bir etkisi oldu. Kasım ayı sonuna kadar, Ural petrolünün satışında uygulanan indirim büyük ölçüde arttı. Bloomberg’in aktardığı bilgiye göre bir varil petrolün 52 dolardan işlem görmesi mümkün, bu da Brent petrolden 30 dolar daha ucuz olacağı anlamına geliyor. Dolayısıyla 60 dolarlık sınır, ironik bir şekilde Ural’ın mevcut fiyatından bile daha yüksek. Ama asıl can alıcı konu bu değil, Batı’nın bu tedbirinin gerçekten işe yarayabilecek olması.”

İhtiyatlı bir tavan fiyat daha çok kabul görür

Süddeutsche Zeitung, 30 dolarlık daha radikal bir tavan fiyatın neden iyi bir fikir olmadığını şöyle açıklıyor:

“Putin’in tehdidini gerçeğe dönüştürerek Asya’ya ve Afrika’ya yönelik ihracatı durdurması, büyük bir tehlike teşkil ederdi. Petrol fiyatlarının dünya çapında fırlamasına ve özellikle de yoksul ülkelerin üzerine ağır bir yük binmesine neden olurdu. … Çok düşük bir tavan fiyat uygulaması, Hindistan ve Çin gibi büyük alıcıların bu uygulamayı görmezden gelme riskini de artırırdı. Düzenleme, Batılı gemicilik şirketleri ile gemi sigortacılarının yüksek fiyata satılan petrolün nakliye sürecine dahil olmasını yasaklıyor. Ancak Rusya, Çin ve Hindistan, kendi tanker filolarını ve kendi sigorta şirketlerini işin içine sokabilirler. Bu sayede tamamen önleyemeseler bile, en azından kısmen de olsa boykotun önüne taş koyabilirler. Dolayısıyla, tavan fiyatı belirlerken ihtiyatla hareket edip kabul görme ihtimalini yüksek tutmak daha iyi olacaktır.”

Finans piyasası daralacak

Polityka, kararın ne AB ne de G7 üyesi olan ülkelere yönelik ihracatı da etkileyeceğine dikkat çekiyor:

“G7’nin uygulayacağı tavan fiyat meselesi büyük önem taşıyor, çünkü AB’li ve Büyük Britanyalı şirketleri, Rus petrolünü (örneğin Asya’ya ya da Afrika’ya) kararlaştırılandan daha yüksek bir fiyata taşıyanlara finansal hizmetler (sigorta, kredi) ve nakliye hizmetleri sunmaktan menediyor. AB ve Büyük Britanya finansal hizmetler pazarına hâkim durumdayken, daha az güvenilir alacaklıların ve kredi verenlerin kapısını çalmak zorunda kalmak, Rus petrolüyle yapılacak ticaretin maliyetini kat kat artıracaktır.”

Satıcılar boşluk arıyor

Ekonomi profesörü Evgeny Smirnov, İzvestiya’da tavan fiyatın etrafından dolaşılacağını öne sürüyor:

“Rusya’nın yıllardır iyi işleyen bir petrol ihracatı var ve piyasa katılımcılarının yeni şartları hemen kabullenmesi pek olası değil. … Bu yüzden de satıcılar, AB’nin isteklerinin etrafından dolaşmak için boşluklar arayacaklardır. Rusya da Asya ülkelerine yönelik ihracatını daha da artırmaya ve bu amaçla Hindistan ve Çin’deki gemicilik ve sigorta şirketlerinin sunduğu hizmetlerden faydalanmaya çalışacaktır. Ayrıca, yüksek kapasiteli bir ‘gölge tanker filosu’ Rusya’nın petrol ihracatı sürecine dahil olabilir. Sonuç olarak piyasa katılımcılarının takınacağı tutum, tavan fiyat uygulamasının beklenen etkiyi gösterememesine yol açacaktır.”/ eurotopics.net