Yıkılan binaların arkasından çıkan eski reklamlar

Adem Hüyük

Viyana 10. Bölge Favoriten Caddesi. Bu cadde kentin en kalabalık ikinci caddesi olarak bilinir. Bir başka özelliği ise 10. Bölgeden 4. Bölgeye kadar uzaması ve en önemlisi göçmenlerin en yoğun kullandıkları cadde olmasıdır.

Zira yıkılan bina önceleri Türkis, daha sonra el değiştirmesiyle Damak restoran olarak faaliyet göstermiştir. Binanın son sahibi Damak restoran yeni bir konsept geliştirerek, binayı tamamen yıkıp yeni bir restoran merkezi açmayı planlıyor.

Bina yıkılmaya başlamasıyla, yan binanın duvarında bir yazı belirdi. Görünüşe göre, bina önceden daha az katlı olacak ki eski halinin çatı izleri yan bina duvarlarında halen görülmekte. Çatı izlerinin bittiği yerden sonra ise bir reklam yazısı beliriyor. Bina kat izni aldıktan sonra bir kat daha çıkılmasıyla, 1980 yılından kalma reklam iki bina arasında yalnızlığa ve karanlığa terkedilmiş.

“Maldone”

Duvara reklam amaçlı “Maldone” yazılmış. “Maldone” iki amaçla yazılmış olma ihtimali var.

Düşük bir ihtimal de olsa “Maldone” bir film tanıtımı olabilir. 1928 Fransız yapımı bir filmin adı olan “Maldone”, Jean Gremillon imzalı sessiz filmdir.

Filmin odak noktası, özgürlük fikrine takıntılı, burjuva kökenini geride bırakan ve çingene Zita ile göçebe bir hayat süren kanal işçisi Maldone’dur. Ancak anne ve babasının ölümünden sonra malikanelerine döner ve zengin komşusunun kızıyla evlenir. Yıllar sonra bir yolculukta tekrar Zita ile karşılaştığında yeniden yola çıkar.

Grémillon ilk uzun metrajlı filmini özgürlüğe bir övgü olarak yaptı. Ebeveyn evinin geniş geometrik iç mekanının sahnelenmesi, doğal dış mekan çekimleriyle tam bir tezat oluşturuyor. Grémillion, babasının isteklerine karşı yönetmen olmayı seçtiği için orijinal mekanları tercih ederek ve Maldone’da bir ikinci benlik bularak hikâyeyi neredeyse belgesel bir tarzda anlatıyor. 1920’lerin belgesel okuluna özgü popülizm, Sovyet sinemasından büyük ölçüde etkilenmişti.

“Moldane olmadan moda olmaz”

Duvardaki “Moldane” yazısı bize göre, Viyana’da faaliyet gösteren bir tekstil firmasının reklamı. Çünkü geçmişe dönük yaptığımız araştırmalarda, 1980 ve 1982 yılları arasında, Viyana tramvaylarında, “Moldane olmadan moda olmaz” reklamları göze çarpmakta.

Kim bilir 1970’de Viyana’ya gelen, şimdilerde emekli olan önceki nesiller bu reklamı hatırlar… | © DerVirgül