Viyanalı araştırmacılar, bebeklerin bencil olmadığını keşfetti

Viyanalı araştırmacılardan oluşan bir ekibin keşfettiği üzere, bebekler – daha önce varsayıldığı gibi – tüm dünyanın kendi etraflarında döndüğüne inanmıyor. Sekiz aylık çocuklar kendi gözlemlerinden ziyade başkalarının algılarına güvenirler. Bu nedenle, “yaş merkezli” olarak bile adlandırılabilirler, yani dünyayı aslında diğer bireylerin perspektifinden görüyorlar.
Çalışma Proceedings B of the Royal Society dergisinde yayımlandı.

Bebekler benmerkezci midir? Deneysel tasarım

Kopenhag Üniversitesi’nden [Danimarka] Velisar Manea liderliğindeki bir ekip, her deneyde 32 sekiz aylık bebeğe sağ veya sol taraftaki küçük bir tahtanın arkasına bir topun gizlendiği videolar izletti. İlgili tahta devrildiğinde ve top kaybolduğunda, bebekler topun hala orada olduğu zamana kıyasla daha uzun süre bakmışlardır. Viyana’daki Orta Avrupa Üniversitesi [CEU] Bilişsel Bilimler Bölümü’nden Barbu Revencu’nun da aralarında bulunduğu araştırmacılara göre bu durum, bebeklerin topun son konumunu hatırlayabildiklerini ve topun kaybolmasının bebekler için biraz garip olduğunu gösteriyor.

Bir sonraki testte, videodaki bebeklere ek olarak bir hareket yaptırdılar.

Topun bir tahta tarafından gizlenmesini izleyen yetişkin bir kişinin [bilgisayar tarafından oluşturulmuş] görüntüsü. Daha sonra bu kişi bir perdenin arkasına çekildi ve top diğer tahtanın arkasına taşındı. Tahta daha sonra bebeğin ve kişinin kayboluşunu gözlemlediği yere düşmüşse ve top hala oradaysa, bu açıkça bebeklerin hayal gücüne uygundu, ancak daha önce oradan diğer tahtaya nasıl geçtiğini görebiliyorlardı.

Öte yandan, eğer top “doğru yerde” ise, bu sekiz aylık bebekler için garip bir durumdu ve bakış sürelerinden de anlaşılabiliyordu. Buna göre, sadece kendilerinin değil büyüklerin de gözlemlediği süreçlere “öncelik verdiklerini” belirten uzmanlar, “Bu durum bazen hafıza hatalarına yol açsa bile gerçekleşiyor” diyor.

Yaş merkezli eğilim on iki ayla birlikte kayboluyor

Ancak bu etki on iki aylık bebeklerde artık gözlenmiyordu. Araştırmacılar, “Bu yaş-merkezli eğilimin, bebeklerin dünyayı kendi başlarına keşfetme becerilerinin sınırlı olduğu çok erken gelişim döneminin benzersiz bir özelliği olduğuna inanıyoruz” dedi ve ekledi: “Bu eğilim, dünyayı başkalarının dikkati aracılığıyla keşfetmelerini sağlayarak öğrenmelerini kolaylaştırıyor.”

Revencu APA’ya şunları söyledi: “Başkalarının bakış açısını kendi bakış açısına göre önceliklendiren zihinsel kapasiteyi tanımlamak için başkamerkezci terimini kullanıyoruz.” “Bulgularımıza dayanarak, insan bebeklerinin yaşamlarının erken dönemlerinde başkamerkezci olduklarını varsayıyoruz.” Revencu, bu hipotezin, insanların hayata başka bakış açılarını dikkate alamayan benmerkezci varlıklar olarak başladığı yönündeki yaygın varsayımla çeliştiğini söyledi.| ©DerVirgül