Afrikalı liderlerden Ukrayna’da ateşkes çağrısı

Rusya’nın St.Petersburg kentinde düzenlenen Rusya-Afrika zirvesine Ukrayna savaşı ve Tahıl Koridoru Anlaşması damgasını vurdu. Afrikalı liderler Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i savaşa son vermeye ve tahıl anlaşmasına geri dönmeye çağırdı.

Zirvenin ikinci gününde düzenlenen forumda konuşan Kongo Cumhuriyeti Devlet Başkanı Denis Sassou Nguesso, geçen ay Afrikalı liderlerin sunduğu barış planının dikkate alınmayı hak ettiğini belirterek, “Bir kez daha acilen Avrupa’da barışın yeniden tesis edilmesi çağrısı yapıyoruz” dedi.

Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa da yapıcı angajman ve müzakerelerin savaşı sona erdirebileceği umudunu dile getirdi. Karadeniz üzerinden gelen tahılın önemli alıcılarından Mısır’ın Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi de Rusya’yı Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşmasına dönmeye çağırdı. Sisi, bu konuda bir uzlaşmaya varılmasının “zaruri” olduğunu söyledi.

Afrikalı liderler zirve sırasında Rusya’yı doğrudan eleştirmeseler de, zirvenin ikinci gününde başta gıda fiyatları olmak üzere savaşın etkileriyle ilgili endişeler gündemde önemli yer tuttu.

AfB Başkanı: Tahıl yeterli değil, barışa ihtiyaç var
Afrika Birliği (AfB) Dönem Başkanı Azali Assoumani, zirvenin kapanışında yaptığı konuşmada Rusya’ya savaşın sona erdirilmesi çağrısı yaptı. Putin’in tahıl sözüne atıfta bulunan Assoumani, “Rusya Devlet Başkanı, tahıl tedariki konusunda bize yardımcı olmak istedikleri mesajı verdi. Evet bu önemli. Ama yeterli olmayabilir. Bizim ateşkese ihtiyacımız var” diye konuştu.

Geçen hafta Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması’nı askıya alan Putin, Afrika’ya güvenilir bir tahıl tedarikçisi olmayı sürdüreceklerini belirterek, önümüzdeki üç ila dört aylık dönemde Zimbabve, Mali, Burkina Faso, Eritre ve Orta Afrika Cumhuriyeti’ne 25 bin ila 50 bin ton buğdayın ücretsiz olarak sağlanacağı taahhüdünde bulunmuştu.

“Şimdi Ukrayna’yı ikna etmemiz gerek”
Putin’in zirvede kendilerine Kiev yönetimiyle çözüm için diyaloğa hazır olduğunu belirttiğini kaydeden Assoumani, “Şimdi diğer tarafı ikna etmemiz gerekir” dedi. Putin, zirvede yaptığı konuşmada, Rusya’nın “yeni gerçekler” ışığında görüşmelere açık olduğunu hep dile getirdiğini, müzakere istemeyen tarafın Ukrayna olduğunu savunmuştu.

2014 yılında Ukrayna’ya ait Kırım Yarımadası’nı ilhak eden Rusya, 2022’nin Şubat ayında saldırdığı Ukrayna’da dört bölgeyi daha topraklarına katmıştı. Kırım ve geçen yıl Eylül ayında ilhak edilen bu dört bölge, uluslararası hukuk tarafından halen Ukrayna toprağı sayılıyor. Rusya bu bölgelerin Rusya Federasyonu’na dahil olduğunu savunarak buralara yönelik her tür saldırının Rus topraklarına yapılmış sayılacağını ilan etmiş; Ukrayna ise ilhakı tanımadığını ve bu koşullar altında müzakereye oturmayacağını açıklamıştı.

Putin: Neo-sömürgeciliğe karşı kararlılıkla mücadele edeceğiz
Putin zirve sonrasında yaptığı açıklamada da, Afrikalı liderlerle çok taraflı bir dünya düzeninin geliştirilmesi ve “neo-sömürgeciliğe” karşı mücadele konusunda mutabık olduklarını belirtti. Putin, “Devletlerimiz, adil ve demokratik çok taraflı bir dünya düzeni oluşturulmasını taahhüt etmektedir. Neo-sömürgecilik, meşru olmayan yaptırım uygulamaları ve geleneksel ahlakî değerlerin zayıflatılması girişimlerine karşı ortak kararlılık içindedir” dedi.

Rus lider, diğer yandan Afrika ülkelerinin savunma kapasitelerinin geliştirilmesi hedefi doğrultusunda 40’tan fazla Afrika ülkesiyle askerî iş birliği anlaşmalarına imza atıldığını açıkladı. Putin, Afrika ülkelerinin güvenliği ve egemenliğinin korunması için şimdiye kadar bazıları ücretsiz olmak üzere geniş yelpazede silah ve askerî teknoloji desteği sunduklarını hatırlattı.|DW