Avusturya kanunları, halka açık alanda Kur’an-ı Kerim yakmaya ne diyor?

Viyanalı İslam alimi Rüdiger Lohlker’e göre son haftalarda İsveç ve Danimarka’da yaşanan Kuran yakma ve saygısızlıklar İslam’a yönelik “kasıtlı bir hakarettir”.

Kathpress’in haberine göre, “religion.orf.at” portalına verdiği röportajda uzman, Avusturya’da böyle bir şeyin mümkün olamayacağını, aksine kanunen yasak olduğunu vurguladı. Lohlker, eylemlerin arkasında olduğundan şüphelendiği internet ortamının son yıllarda daha da güçlendiğini söyledi.

Halka açık Kur’an yakma eylemleri İslam’a “bilinçli bir hakarettir”

Pazartesi günü Stockholm’de iki aktivist yine Kuran’dan sayfaları alenen yaktı. Geçtiğimiz haftalarda Stockholm’de benzer iki eylem gerçekleştirmiş olan sürgündeki Iraklılar, Müslüman ileri gelenlerin resimlerini de sergileyerek üzerlerine bastılar. Daha önce duyurulan gösteriye polis tarafından izin verilmişti.

Hem İsveç hem de Danimarka hükümetleri bu tür eylemlerin yasal olarak yasaklanabilmesi için hukuki yolları değerlendireceklerini açıkladı. Kur’an yakma eylemlerinin diplomatik sonuçları da oldu ve birçok Müslüman ülkede ayaklanmalar yaşandı.

Lohlker, özellikle 2005 yılında Danimarka gazetesi “Jyllands-Posten” tarafından basılan Muhammed karikatürlerinden bu yana, internette Müslümanlara en iyi nasıl hakaret edileceği ve saldırılacağı ile ilgilenen çok aktif bir ortam olduğunu belirtti: “Bu açıkça yıllardır süren propaganda ve çevrimiçi tartışmaların bir sonucudur.” Bu “hakaret etme ve incitme arzusudur”.

Ancak Lohlker, Kuran yakma ve saygısızlıkların arkasında siyasi bir gündem görmüyor, çünkü bunun “tamamen mantıksız” olduğunu, aslında “dini bir topluluğa yönelik saldırılarla” ilgili olduğunu söylüyor.

37 yaşındaki sürgündeki Iraklı Salwan Momika ve yardımcısı 48 yaşındaki Salwan Nadjem, eylemleriyle İsveç’te Kuran’ın yasaklanmasını sağlamak istiyor. Momika, Kuzey Irak’ta Süryani Hristiyan bir aileden geliyor. İsveç’e 2018 yılında geldi ve Nisan 2021’de kendisine sığınma statüsü ve üç yıllık oturma izni verildi. Kendi verdiği bilgilere göre, şu anda parlamentoda İsveç hükümetini destekleyen sağcı popülist İsveç Demokratları’nın bir üyesi. Momika kendisini “ateist, aydınlanmış bir politikacı, düşünür ve yazar” olarak tanımlıyor.

Lohlker, Kuran yakma olaylarının devam etmesi halinde Müslüman ülkelerde de protesto ve tehditlerin artacağını tahmin edebildiğini söyledi. Ayrıca şiddetin İsveç ve Danimarka’da geri tepme riski de vardı. Uzman, halihazırda gerçekleşmiş olan mesafeli duruşa ek olarak, kışkırtma ve dini inançların aşağılanmasına karşı uygun mevzuatın da yardımcı olacağını söyledi. Uzman şu uyarıda bulundu: “Bu protestoları düzenleyen gruplar hala oradalar ve Avrupa ülkelerine karşı harekete geçmek için bir fırsat görmeye devam ederlerse, bu fırsatı kesinlikle hevesle değerlendireceklerdir.”

Avusturya’da Kuran yakmak yasa dışı

Avusturya’da bir Kur’an-ı Kerim’i veya başka bir kutsal kitabı alenen yakmak zaten yasa dışıdır – tahrik suçunun yanı sıra, her dini koruyan “toplumsal öğretileri aşağılama” yasağı da burada geçerlidir.

Ceza Kanunu’nun 188. maddesi şu şekildedir: “Her kim, davranışının haklı bir rahatsızlığa neden olabileceği koşullar altında, ülkede mevcut bir kilise veya dini topluluğun ibadet nesnesini oluşturan bir kişiyi veya bir şeyi veya bir inanç doktrinini, yasal olarak izin verilen bir geleneği veya böyle bir kilise veya dini topluluğun yasal olarak izin verilen bir kurumunu alenen kötüler veya alay ederse, altı ayı aşmayan bir süre için hapis veya 360 günlük oranı aşmayan para cezası ile cezalandırılır.”

Uzun süredir BM Din Özgürlüğü Özel Raportörü olan Heiner Bielefeldt, Çarşamba günü Katolik Haber Ajansı’nın (KNA) sorusu üzerine İsveç ve Danimarka’daki Kuran yakma olaylarını “iğrenç provokasyon eylemleri” olarak eleştirdi. Bu tür eylemler, demonratik anayasal devletlerde iyi nedenlerle geniş yorumlanan fikir özgürlüğüne dayanmaktadır. Bu nedenle Kuran yakma eylemlerine karşı cezai yaptırımlar uygulanıp uygulanamayacağı tartışmalıdır. Bielefeldt, “Her halükârda, bu tür provokasyonlarla mücadelede ceza hukukuna merkezi bir rol vermezdim” dedi.

Daha da önemlisi, “açık ve geniş çapta paylaşılan bir siyasi kınama” olduğunu söyledi. Burada sadece hükümet ve parlamento temsilcilerine değil, aynı zamanda “en azından Hıristiyan kiliseleri ve dinler arası diyalogla ilgilenen kuruluşlar da dahil olmak üzere” tüm sivil topluma ihtiyaç vardır. Bielefeldt, mevcut gergin durumda “Müslümanlara bu tür anlamsız yıkım eylemlerinden duydukları tiksintide yalnız olmadıkları tekrar tekrar gösterilmelidir” dedi.

Bielefeldt, medyanın “Kuran yakma olaylarını doğrudan resme koyma eğilimine direnmesini” görmek istediğini söyledi. Elbette medya haber verme görevini yerine getirmelidir. Ancak bu, “provokasyonu gereksiz yere yoğunlaştırmayacak” bir şekilde yapılmalıdır. Bielefeldt, haberlerde “karşı tarafın, yani dine saygısızlığın sahnelenmesine karşı halkın protestosunun da gözden kaçırılmaması gerektiğini” söyledi. Bielefeldt 2010-2016 yılları arasında BM Din veya İnanç Özgürlüğü Özel Raportörü olarak görev yapmıştır. Felsefe doktoru, 2009 yılından bu yana Erlangen’deki Friedrich Alexander Üniversitesi’nde insan hakları ve insan hakları politikası kürsüsünü yönetmektedir.| ©DerVirgül