Toplu tecavüz skandalı sonrası zorunlu kimyasal hadım tartışılıyor

İtalya’da 19 yaşındaki bir kıza toplu tacavüz olayı sonrası ülkede zorla kimyasal hadım uygulamasının getirilmesi çağrıları yapılıyor.

İtalya’nın aşırı sağcı siyasetçisi Matteo Salvini, ülkeyi şok eden olayın ardından bu tartışmalı çözümü önerdi.

Ülkede yaşları 18 ile 22 arasında değişen yedi erkek, temmuz ayı başında Sicilya’nın Palermo şehrinde 19 yaşındaki bir kadına tecavüz ettiler ve saldırıyı baştan sona filme aldılar.

Bu yöntem gerçekten de caydırıcı mı? Vaka sayısını düşürmek konusunda işe yarıyor mu?

Hadım operasyonuna halihazırda birçok AB ülkesinde gönüllü olarak izin veriliyor. Yani suçlu cezasının tamamı veya bir bölümünü çekmemek karşılığında bunu seçebiliyor.

Sadece Polonya’da tecavüzcüler ve çocuklara yönelik cinsel istismarcılar zorunlu olarak hadım ediliyor.

Ülkede ‘öfke patlaması’ yaşandı
Geçen hafta açılan dava başladığında ortaya çıkan ayrıntılar, önce yerel ardından ulusal medyada yer buldu. Tecavüz sırasında yedi erkeğin arasında geçen diyaloglar da dahil olmak üzere ayrıntıların paylaşılmasıyla İtalya’da adeta öfke patlaması yaşandı.

Davayla ilgili tartışmalarda bir kesim “tüm erkeklerin” suçlanmaması gerektiğini söylerken, bazıları da İtalya’nın kadın cinayetleri ve kadına yönelik yaygın şiddet konusundaki korkunç geçmişine işaret ederek sorunun sistemik olduğunu öne sürdü.

Aşırı sağcı popülist partinin lideri ve şu anda Meloni’nin koalisyon hükümetinde İtalya’nın altyapı ve ulaştırma bakanı olan Salvini, tecavüzcülerin eylemlerinin cezası olarak kimyasal hadımı önermesiyle kamuoyundaki tartışmalar iyice alevlendi.

Salvini “Bir kadına ya da çocuğa tecavüz ediyorsanız açıkça bir sorununuz var demektir ve hapis cezası yeterli değildir” dedi.

Bir saldırgan reşit olmadığı için serbest bırakıldı
Palermo’da kadına tecavüz eden yedi erkekten altısı hali hazırda tutuklandı. Saldırı sırasında reşit olmayan bir erkek ise suçunu itiraf ettikten sonra serbest bırakıldı.

Erkeklerin aileleri ve avukatlarından alınan bilgiye göre, bu altı kişi diğer mahkumlar tarafından yoğun şekilde tehdit edildikleri cezaevinde zor günler yaşıyor.

Salvini, tecavüzcülere zorla kimyasal hadım etme teklifini Parlamento’ya getirmek istiyor.

Önerisine göre, hadım yöntemi, bir hakimin çocuk tacizcisi veya tecavüzcüsüne ceza vermesiyle birlikte uygulanabilecek. Suçun tekrarlanması durumunda ise otomatik olarak uygulanacak.

Ancak bu öneri, aralarında sol merkez parti Partito Democrato’dan (PD) milletvekili Laura Boldrini’nin de bulunduğu pek çok kişi tarafından eleştiriliyor.

Boldrini, önerinin Salvini’ye bir miktar “siyasi destek” sağlamak adına yararlı olacağını ancak sorunu çözmek için esas gereken şeyin “kültürel bir değişim” olduğunu söyledi ve bunun İtalya’nın okullarından başlaması gerektiğinin altını çizdi.

Salvini, seks suçluları için zorla kimyasal hadım çağrısında bulunan ilk kişi değil.

Bu, Pakistan’da tekrar suç işleyenler için uygulamaya konan ancak 2021’de kaldırılan bir yöntem. Endonezya’da bu yöntem çocuk tacizcileri için uygulanıyor.

Rusya’da da hapis cezalarının sonunda pedofililere bu yöntemin uygulanması tartışılıyor.

Kimyasal hadım nedir ve işe yarıyor mu?
Euronews bir uzmana kimyasal hadımlığın cinsel suçlular üzerindeki etkisinin ne olduğunu ve prosedürün insan hakları açısından uygun olup olmadığını sordu.

Hadım etme, ya bir erkeğin testislerinin fiziksel olarak alınmasıyla yani cerrahi yolla uygulanıyor ya da Salvini’nin önerdiği gibi, erkeğin testosteron seviyelerini düşüren kimyasallar, enjeksiyonlar ve haplar yoluyla uygulanıyor.

Kimyasal versiyonlu uygulamanın daha önce erkeklerde libidoyu ve meni sıvısını azalttığı ve suç tekrarlama oranlarının azalmasıyla ilişkilendirildiği tespit edilmiş olsa da, uzmanlar bunun bir kişinin diğerine zarar verme kapasitesi üzerinde çok az etkisi olduğunu veya hiç etkisi olmadığını söylüyor.

Hadım yönteminin bu tür saldırganlıklarda güç dinamiklerinin oynadığı rolü değiştirmediği veya psikolojik sorunlarının köküyle ilgili bir değişklik yaratmadığı belirtiliyor.

İsviçre’deki Zürih Üniversitesi ZHAW Suçluluk Enstitüsü’nden kriminolog Dirk Baier, euronews’e şöyle konuştu: “İnsanlar yalnızca belirli hormonlar veya hormonal dengesizlikler nedeniyle cinsel suçlu olmuyor. Cinsel suçluya dönüşme daha uzun vadeli bir sosyalleşme sürecinde gerçekleşir. Bu süreçle oluşan kişilik, uyuşturucu tedavisiyle kolayca değiştirilemez. Cinsel suçların nedenleri yalnızca testosteron hormonunun aşırı üretimine bağlanamaz. Bu nedenle, cinsel suçlulara kimyasal tedavisi bir müdahale önlemi olarak abartılıyor. Bu önlemin etkili olduğuna dair bilimsel, deneysel olarak doğrulanmış bir kanıt yok.”

Üstelik kimyasal hadım etme yalnızca tedavi altındayken etkili oluyor ve prosedür durdurulduktan sonra zamanla tersine çevrilebiliyor. Bu da bir suçlunun başka bir kişiyi istismar etmesine yol açan cinsel dürtünün yeniden yüzeye çıkabileceği anlamına geliyor.

“İnsanlık dışı ve aşağılayıcı”
Kimyasal hadım konusunda birçokları için sorun teşkil eden etik ve tıbbi nedenler de var.

Tedavinin, depresyon, osteoporoz, kardiyovasküler hastalık, ateş basması, kısırlık ve anemi dahil olmak üzere çeşitli ikincil etkileri olduğu biliniyor.

Cinsel suçluların sağlığı halk arasında pek sempati uyandırmasa da devletin gözetimi altındayken onların refahı demokratik, hesap verebilir, şeffaf sistemlerin merkezinde yer alan bir adalet ve prensip meselesi.

Uluslararası Af Örgütü’nden araştırmacı Elisa de Pieri euronews’e şunları söyledi: “Af Örgütü zorla kimyasal hadım etme uygulamasına karşı çıkıyor çünkü bu işkence ve zalimane ve aşağılayıcı muamele yasağının ihlali anlamına geliyor. İşkence yasağına aykırı bir şey yapmak durumunda kalacak olan doktorlar açısından da ciddi bir etik sorun oluşturuyor. Altını çizmek gereken bir diğer husus, bunun yalnızca faili hedef alıyor olması. Yani sorunun genel ve temel nedenlerine ilişkin bir çözüm sunmaması. Halbuki tecavüzle ilgili eğilimleri takip ettiğimiz birçok ülkede tecavüzün çok daha karmaşık bir kültürel kökenden geldiğini biliyoruz.”

Baier, “Benim açımdan kimyasal hadım işe yaramıyor çünkü suçluların bu halde yeniden sosyalleştirilmesi sadece ilaç vermekten daha fazlasını gerektiriyor. Bu tür ‘teknokratik görüşler’ geçmişte hiçbir zaman işe yaramadı suçluları yeniden sosyalleştirmek, onları suçlu hale getirecek şekilde sosyalleştirmek kadar uzun ve yoğun bir süreç. Bunun için uzman profesyonellerin yanı sıra geniş bir sosyal ağ ve suçluyla yoğun bir çalışma yapılması gerekiyor.” diyor.

“Güvenlik” vaat ediliyor
Baier, bazı politikacıların zorla kimyasal hadım etme çağrısı yapmaya devam etmesinin nedeninin “güvenlik vaat etmesi” olduğunu söyledi.

“Bu, belirli nüfus gruplarında büyük beğeni toplayan ve daha yüksek güvenlik duygusuna katkıda bulunan bir önlem. Nüfusun çoğunluğu şöyle düşünüyor: Bir kişi hadım edilirse artık cinsel davranış gösteremez ve dolayısıyla artık cinsel saldırıda bulunamaz; ama bu genel bir kural olarak doğru değil” diyen Baier, suça ve şiddete karşı harekete geçebilecek güçlü bir devlet olduğu hissinin yaratılmaya çalışıldığını ileri sürdü.

Avrupa’da durum ne?
Bazı AB üye devletlerinde cinsel suçlular için tedavi zorunlu değil ama gönüllük esasında gerçekleştirilebiliyor.

Örneğin, Almanya ve Birleşik Krallık gibi ülkelerde kimyasal hadım tehlikeli veya akıl hastası seks suçlularında gönüllü olarak uygulanabiliyor ve tedavi genellikle hapis cezalarının azaltılmasıyla sonuçlanıyor.

Polonya, 2009’dan beri cinsel suçluları zorunlu kimyasal hadım etme cezasına çarptıran tek AB ülkesi olmaya devam ediyor.

Ekim 2011’de Rusya, mahkemenin talep ettiği adli psikiyatristlerin çocuklara yönelik cinsel suçlulara kimyasal hadım reçetesi yazmasına izin veren bir yasayı onayladı.

AB üyesi olmayan Moldova, 2012 yılında, 15 yaşın altındaki çocuklara şiddet içeren istismardan hüküm giymiş kişiler ve tecavüzcüler için kimyasal hadımın zorunlu hale getirilmesi yönünde adım attı. Ancak 15 yaş üstü için bu karar duruma göre ayrı ayrı belirlenecek.

2019 yılında Ukrayna parlamentosu da 18 yaşından büyük ve 65 yaşından küçük olan hükümlü pedofillerin zorunlu kimyasal hadım edilmesine izin veren bir yasa kabul etmişti.

Avrupa’da cerrahi kısırlaştırmaya izin veren tek ülke ise Çekya. Ancak bu seçenek de yine gönüllülük esasına göre gerçekleştiriliyor.

Almanya’da 2012 yılına kadar cerrahi alternatif sunuluyordu. Ancak Avrupa Konseyi İşkenceyi ve İnsanlık Dışı veya Aşağılayıcı Cezayı Önleme Komitesi’nin eleştirilerine yanıt olarak bu seçenek kaldırıldı.

Etkili alternatif nedir?
Baier, Uluslararası Af Örgütü gibi insan hakları savunucusu grupların kınadığı bir uygulama olan kimyasal hadım etme yerine tecavüz ve cinsel suçlarla mücadelede daha etkili yöntemler düşünmemiz gerektiğini söylüyor: “Gerçekten yararlı olan şey, seks suçlularının davranışları üzerinde düşünmelerine, sorumluluk almalarına ve alternatif eylem stratejileri geliştirip uygulamalarına yardımcı olan öğrenme programları ve terapilerdir. Bu uzun, kaynak yoğun bir süreç ve bu nedenle politikacılar arasında pek hoş karşılanmıyor. Ancak çok açık olmalıyız: Seks suçlularını hap vererek tedavi etmenin kısa yolu yok; insanları değiştirmek çok daha fazlasını gerektirir.”|euronews.com