Osmanlı’nın Avusturya için savaşı | “Galiçya Cephesi”

Derleyen | Adem Hüyük

Birinci Dünya Savaşı’nın başlangıcında Osmanlı İmparatorluğu bir müttefik olarak büyük talep görüyordu, çünkü çoğu ülke burayı büyük düşman güçlere karşı ideal bir tampon bölge olarak kabul ediyordu. Almanya İmparatorluğu ile Osmanlı İmparatorluğunun müttefik olması, Avusturya hanedanı Habsburg İmparatorluğu ile Osmanlı İmparatorluğunu müttefik olarak bir araya getirdi. Siyasal ve toplumsal konjonktür, Viyana Kuşatmalarından kalan düşmanlıkları unutturup Avusturya ile Osmanlıyı birlikte savaşmaya zorlamıştı.

Polonya’nın bölünmesinin ardından 1772’de Avusturya’ya düşen “Galiçya” bölgesi, 1900’lü yıllarda, büyük petrol rezervleri nedeniyle “Avusturya Teksası” haline geldi. O zamanlar Lemberg, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun dördüncü büyük şehriydi.

Ayrıca, 1910 yılında Viyana’da çoğu Yahudi olmak üzere 42.000 Galiçyalı yaşıyordu.

Galiçya Yahudi nüfusu açısından “İsrail’in Annesi” olarak görülüyor. Çünkü Yahudiliğin nispeten özgürce gelişebildiği ender bölgelerden birisiydi.

Osmanlı Galiçya Cephesi´nde 12.000’e yakın kayıp verdi

1945 yılında yapılan sınır değişikliği sonucu Polonya ve Ukrayna Cumhuriyetleri sınırları içinde kalan tarihi bölgede, Osmanlı İmparatorluğu kendi topraklarının dışında en büyük kaybını vererek, Galiçya Cephesi´nde 12.000’e yakın askerini toprağa verdi.

Birinci Dünya Savaşı’nda, batıya doğru ilerlemek ve Polonya topraklarını genişletmek isteyen Rusya’nın, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’na bağlı bir eyalet olan Galiçya’yı alma çabaları üzerine, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, 1914 yılının Ağustos ayında müttefiki Prusya İmparatorluğu ile birlikte Doğu Cephesi olarak da bilinen Galiçya Cephesi’ni açmak zorunda kaldı. Ruslara karşı savaşta yetersiz kalınacağı anlaşıldığında, müttefik olan Osmanlı’dan asker istendi.

Osmanlı Devleti’nden üç kolordu istendi. Bunlardan biri Avusturya-Macaristan’a yardımcı olmak ve Ruslarla savaşmak üzere Galiçya Cephesi’ne, ikincisi Rumenlerle savaşmak üzere Romanya Cephesi’ne, diğeri de Sırplarla mücadele etmek amacıyla Makedonya Cephesi’ne gönderilecekti.

Tüm yardımcı birlikler de dahil olmak üzere Osmanlı, Avrupa’ya 32.000 asker gönderdi.

Galiçya Cephesi, iki ülkeyi yakınlaştırdı

Birinci Dünya Savaşı’nda Avusturya-Macaristan ordularının Ruslara karşı koyabilmesinde, Galiçya Cephesi’nin birinci derecede önemi oldu ğu kabul edilir. Galiçya’nın Rusların eline geçmesindeki engellerden biri de üstlendiği görevi büyük bir başarıyla tamamlayan Osmanlı Devleti’nin Galiçya Cephesi’ne gönderdiği birliklerdir. 15. Kolordu, iki yıl boyunca cephede ve cephe gerisinde müttefik ordularının askerleriyle hem güçlü bir silah dayanışması kurmuş, hem de cephe gerisindeki hastanelerde Avusturya-Macaristan askerleriyle Osmanlı askerleri birbirlerini yakından tanıma fırsatını yakalamıştır. Bu ilişkilerin iki ülke arasındaki resmî yakınlaşmada da büyük payı olduğu söylenebilir. Savaş döneminde yaşanan yakınlaşma, iki ülkenin birbirleri hakkındaki önyargıların azalmasına ve toplumsal ilişkilerin olumlu yönde gelişmesine yardımcı olmuştur.

| Viyana Galiçya Cephesi Şehitliği

Ayrıca, Osmanlı askerlerine destek olmak amacıyla hem Viyana’da hem de Anadolu’da başlatılan yardım kampanyaları, Osmanlı’da ilk kez uluslararası boyutta bir toplumsal seferberlik yaşanmasını sağlamıştır. Bu faaliyetlerin toplumsal bilincin artmasında, milliyetçilik, vatanseverlik gibi duyguların gelişmesinde de büyük etkisi olduğu bilinmektedir.

| T.C. Viyana Büyükelçisi Ozan Ceyhun

Yaralılar Viyana’ya getirildi

Galiçya Cephesi’nde yaralanan Osmanlı askerlerinin bir kısmı Viyana hastanelerine getirilerek tedavi edildi. Tedavilere karşılık vermeyen ve hayatını kaybeden Osmanlı askerleri İslam’ı usullere göre Viyana’da defnedildi. Bugün Viyana’da 131 Osmanlı askerinin mezarı bulunmaktadır. | ©DerVirgül

Kaynaklar: dergipark.org.tr/ Der Standard/ Österreichisches Staatsarchiv/ Anadolu Ajansı AA/ Avusturya Haber Ajansı APA