AB’de ‘ulus ötesi’ seçim sistemi

Avrupa Parlamentosu (AP), AB seçimleri için daha ortak kurallara ve AB çapında bir seçim bölgesinin eklenmesine yönelik tasarıyı kabul etti.

Bu şekilde 27 ayrı ulusal seçim tek bir AB seçimine dönüştürüldü.

AP’de liberal grup olan ‘Renew Europe’ tarafından verilmiş olan transnasyonel yani ulusötesi seçim listesi önerisinin kabul edilmesiyle Avrupa Seçim Yasası önemli bir reform geçirmiş oldu.

AP’deki dört büyük grubun uzlaşısı ile kabul edilen düzenlemeye göre artık Parlamento’daki 705 sandalyeye ek olarak 28 transnasyonel sandalye de yer alacak.

Bu şekilde Avrupalı seçmenler AP seçimlerinde iki oy kullanacak.

İlki kendi ulusal siyasetçileri için ikincisi de Avrupa genelinde bir siyasetçi seçebilmek için. 

Bunun için de AB genelinde bir seçim bölgesi oluşturulacak.

Yani örneğin Avusturya’daki bir seçmen kendisine hitap eden Portekizli bir siyasetçiye de AP’de yer alması için oy verebilecek.  

Bu sandalyeler için gruplar liste oluştururken büyük, orta ve küçük boy ülkelerin coğrafi ve demografik dengelerini gözetecek.

Ayrıca listede cinsiyet eşitliği ve dengesi de sağlanacak. 

Bu şekilde transnasyonel seçim listesi ilk kez 2024 seçimlerinde kullanılacak.

Transnasyonel liste uygulamasının Avrupalılık kimliğini, bilincini ve aidiyetini arttırması hedefleniyor.

Renew Europe üyesi Avrupalı Parlamenter Guy Verhofstad, 262’ye karşı 323 oyla kabul edilen reform tasarı hakkında şunları söyledi:

“Gerçek bir Birliğin gerçek Avrupa seçimlerine ihtiyacı var.

Ulusötesi listeler, sonunda ulusal sınırları aşan bir kampanya yapmak ve seçmenlerin bir bütün olarak Avrupa’yı gerçekten temsil eden politikacıları aday gösterdiklerini bilmek adına ivmeyi değiştirebilir.

Bugünün AB’si ‘ikinci dereceden’ seçimler çizgisinde yönetilemeyecek kadar önemli.”

Bunun yanı sıra AB seçimlerinde oy verme yaşı da tüm AB ülkeleri için 16’ya düşürüldü.

Verhofstad paylaştığı tivit ile bunun AB demokrasisi için büyük bir gelişme olduğunu kaydetti. 

AB seçimleri nasıl oluyordu?

AB seçimleri, Avrupalıların AB düzeyindeki temsilcilerini belirliyor ancak bu seçimlerin nasıl organize edileceğine büyük ölçüde ulusal hükümet karar veriyordu. 

Bu, ülkelerin farklı günlerde oy kullandığı, oy pusulalarında yalnızca ulusal siyasi partilerin yer aldığı ve oy kullanma yaşının ülkeden ülkeye farklılık gösterdiği anlamına geliyordu.

Transnasyonel seçim listeleri ve kurum başkanlığı adayları

Bunların yanı sıra AP siyasi partileri veya ulusal partilerin koalisyonları, Avrupa Komisyonu başkanlığı için ulusötesi aday listeleri önerebilecek. 

Bu durum daha önce her partinin tek bir aday önermesi ve en çok oyu alan partinin adayının AB konseyi tarafından öncelikli olarak değerlendirilmesi ile sonuçlanıyordu.

Yeni sistemde önde gelen adaylar AB çapındaki listelerde tüm üye devletlerde yer alabilecek ve seçmenler Komisyon başkanı için tercih ettikleri adaya oy verebilecek.  

Parlamenterler, listelerin başında her siyasi grubun Komisyon başkanı adayının bulunduğu AB çapında bir seçim bölgesinin kurulmasının Avrupa demokrasisini güçlendireceğini ve Komisyon başkanının seçilmesini daha da meşrulaştıracağını düşünüyor.