Sosyal yardım ödemeleri zorlaştırılıyor

Almanya’da hükümeti oluşturan parti liderlerinin, işsizlere verilen “yurttaşlık ödeneğinde” (Bürgergeld) koşulları zorlaştırmaya karar vermesi tartışma yarattı.

Sosyal Demokrat Partili (SPD) Başbakan Olaf Scholz, Hür Demokrat Partili (FDP) Maliye Bakanı Christian Lindner ve Yeşiller partisinden Ekonomi Bakanı Robert Habeck haftalar süren müzakerelerin ardından geçen Cuma günü bir bütçe taslağında uzlaşmıştı. Bu çerçevede üç parti lideri yurttaşlık ödeneğinde (Bürgergeld) koşulların sertleştirilmesinde mutabık kaldı.

Mutabakata göre ödenek alanların iş fırsatlarını reddetmeleri, iş ve işçi bulma kurumuna bilgi vermekten ya da kurumla iş birliği yapmaktan imtina etmeleri halinde aldıkları ödenekte daha hızlı ve daha yüksek kesintiler yürürlüğe girecek. Ayrıca ödenek alanlar günlük gidiş-geliş süresi üç saate kadar olan işleri kabul etmek zorunda olacak. Bu durum çalışma süresi en az altı saat olan işlerde geçerli olacak.

Çalışma süresi daha kısa olan işlerde ise ödenek alanlara 2,5 saatlik yolu kabul etme şartı getirilecek. İş ve işçi bulma kurumları yurttaşlık ödeneği alan kişiye ikamet ettiği yerin 50 kilometre yarıçapındaki alan içerisinde iş arayabilecek.

İş gücü piyasasına etkisi ne olacak?
SPD Federal Meclis Grubu Başkanvekili Dagmar Schmidt, varılan uzlaşmayla ilgili AFP’ye yaptığı açıklamada eleştirel ifadeler kullandı. “Uzmanlar düzeyinde varılmayan uzlaşmalar şimdi sükunetle nesnel olarak değerlendirilmelidir, özellikle de iş gücü piyasası üzerindeki gerçek etkileri açısından” diyen Schmidt “Bu, özellikle de şimdi ağırlıklı olarak popülist bir biçimde tartışılan yurttaşlık ödeneği ile ilgili kararlar için geçerli” dedi.

Yeşiller partisinin çalışma ve sosyal politika uzmanı milletvekili Beate Müller-Gemmeke de “Bunların hepsi iş piyasasına katılım konusunda bize zerre kadar yardımcı olmayan önlemler” yorumunu yaptı. “Yardımı olmayan şeyleri de yapmamalıyız” diyen Müller-Gemmeke, partisinin “işsizlerin kalifiye hale getirilmesi ve desteklenmesine odaklandığını”, bunun da “iş piyasasına giden yollar açtığını” ve işsizlere “fırsatlar ve perspektifler yarattığını” söyledi.

Fazla mesaiye vergi muafiyeti
FDP’li Adalet Bakanı Marco Buschmann ise koalisyon partileri liderlerinin vardığı uzlaşmayı savundu. Marco Buschmann X hesabından yaptığı açıklamada “Çalışabilecek durumda olduğu halde çalışmak istemeyen herkes yurttaşlık ödeneğinde daha sert kurallarla karşı karşıya kalacak” dedi. Buschmann, ayrıca üzerinde uzlaşılan fazla mesaiye vergi indirimi uygulamasının da çalışanların brüt maaşından daha fazla net gelir elde etmelerini sağlayacağını belirterek bunun “sosyal açıdan adil ve iş gücü sıkıntısının yaşandığı bu dönemde ekonomi açısından akıllıca olduğunu” kaydetti.

Scholz, Lindner ve Habeck, tam zamanlı istihdam edilen çalışanların fazla mesai gelirlerinin vergi ve katkı paylarından muaf tutulması konusunda da mutabakata varmıştı.

SPD Milletvekili Dagmar Schmidt “Fazla mesai ve esnek çalışma saatlerine yönelik teşviklerin de etkileri bakımından kapsamlı bir biçimde incelenmesi gerek” dedi. Schmidt “Örneğin, ebeveynden birinin çalışma saatlerinin sınırlarını kaldırması diğerinin çalışma saatlerini azaltmak zorunda kalmasına yol açmamalıdır” diye konuştu.

SPD’nin yönetimindeki Çalışma Bakanlığı ise varılan uzlaşmayla ilgili olarak ketum bir açıklama yaptı. Bakanlıktan yapılan açıklamada “5 Temmuz kararlarının pratikte nasıl uygulanacağını göreceğiz” denildi.

Yurttaşlık ödeneği alanların yarısı yabancı
Almanya’da yurttaşlık ödeneği alanların hemen hemen yarısı Alman vatandaşı değil. Federal Hükümetin Almanya için Alternatif (AfD) partisinin soru önergesine verdiği yanıta göre 2023 yılında yurttaşlık ödeneğinden yararlananların yüzde 47,3’ü yabancı uyruklu. Rusya’daki savaştan sonra Almanya’ya sığınan Ukraynalıların aldığı pay toplamın yüzde 12,8’ini oluşturuyor.

Yabancıların o dönem adı “İşsizlik Parası II” olan yurttaşlık ödeneğinden aldığı pay 2010 yılında yüzde 19,6 düzeyindeydi. 2010’a göre sosyal yardım alanların genel sayısı azalsa da, içlerindeki yabancı uyrukluların oranı iki kattan fazla artmış oldu..13 yıllık dönemde toplum içerisinde yabancı oranı ise yüzde 9’dan sadece yüzde 15’e yükseldi.| DW