Normalleşme sürecinde yeni bir adım

Görüşmeye Türk tarafının özel temsilcisi Büyükelçi Serdar Kılıç katılırken, Ermenistan tarafının özel temsilcisi olan Meclis Başkan Yardımcısı Ruben Rubenyan Antalya’da yoktu.

Yarım saat süren görüşmenin ardından basına açıklamalarda bulunan Çavuşoğlu, daveti kabul ederek Türkiye’ye gelen Mirzoyan’a teşekkür etti ve görüşmenin son derece verimli ve yapıcı geçtiğini kaydetti.

Büyükelçi Kılıç ve Meclis Başkan Yardımcısı Rubenyan’ın 14 Ocak ve 24 Şubat’ta iki kez görüştüklerini, bugün de Mirzoyan ile normalleşme sürecinde ele alınan konuların üzerinden geçtiklerini anlatan Çavuşoğlu, “Memnuniyetle söylemek isterim ki biz Güney Kafkasya’da istikrar ve barış için çaba sarf ediyoruz. Ve bu yönde çabalarımıza da her taraftan destek görüyoruz” ifadelerini kullandı.

Dışişleri Bakanı, geçen hafta da Azerbaycan’da temaslarda bulunduğunu, Bakü’nün de bu süreçten memnun olduğunu belirterek “Bölgedeki istikrar ve barış hepimizin yararına. Bu yönde adımlar atmaya devam edeceğiz, bu konuda Sayın Dışişleri Bakanı Ararat Bey’le de mutabık kaldık” diye konuştu.

Ön koşulsuz normalleşme

BBC Türkçe’nin haberine göre, Ermenistan Dışişleri Bakanı da kısa açıklamasına, Antalya Diplomasi Forumu’na daveti için Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’na teşekkür ederek başladı. Daveti olumlu bir şekilde kabul ettiklerini belirten Mirzoyan, “Biz de yine tekrar koşulsuz ikili ilişkilerde normalleşme için bir sürece devam edeceğiz dedik. İki temsilcimiz bu doğrultuda çaba gösteriyor. Biz de çok iyi görüyoruz iki tarafın görüşmelerini. Ermenistan’ın bölgemizde sulh ve barış gösterme kararı var” değerlendirmesini yaptı.

En son iki ülke dışişleri bakanları 2009 senesinde İsviçre’nin arabuluculuğunda yürütülen ve Zürih protokolleri adı verilen iki anlaşmanın ortaya çıkmasını sağlayan normalleşme sürecinde İsviçre’de bir araya gelmişlerdi.

Geçmişte Karadeniz Ekonomik İşbirliği ve diğer bazı uluslararası toplantılar kapsamında Ermenistan’dan dışişleri bakanı düzeyinde Türkiye’ye ziyaretler yapılmıştı. Bugün Antalya’da yapılan görüşme ise iki ülke dışişleri bakanının doğrudan teması açısından büyük önem taşıyor.

Süreci özel temsilciler devam ettirecek
Çavuşoğlu ve Mirzoyan’ın kısa görüşmesinde daha çok sürecin ana hatlarıyla ele alındığı ve özel temsilcilerin süreci devam etmeleri konusunun değerlendirildiği kaydedildi.

Türkiye ve Ermenistan, 2020 sonunda yaşanan Dağlık Karabağ savaşının Azerbaycan tarafından kazanılmasının ardından 2021 sonlarında ilişkileri normalleştirme yönünde karar aldı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, kamuoyuna yaptıkları açıklamalarda, ilişkileri düzelmesini, diplomatik ilişkilerin tesis edilmesini ve sınırların açılmasıyla özellikle ticari ve ekonomik ilişkileri geliştirmek istediklerini kaydettiler.

Ankara aynı zamanda, Güney Kafkasya’da barış ve istikrarın kalıcı hale gelmesi için bölge ülkeleri Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan’ın yanı sıra Türkiye, İran ve Rusya’nın da katılımıyla bölgesel bir mekanizma oluşmasını da amaçladığını ortaya koydu.

Ukrayna’daki savaş süreci etkiler mi?

Türkiye ve Ermenistan özel temsilcilerinin ikinci görüşme için Viyana’da buluştukları 24 Şubat’ta Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi hem Ankara hem de Erivan’da dikkat ve endişeyle takip ediliyor.

Diplomatik kaynaklar, Ukrayna’da krizin sürmesinin tüm Avrupa ve eski Sovyet cumhuriyetleri açısından etkilerinin olduğunu, bu sürecin Ermenistan-Türkiye normalleşme sürecini de etkileyebileceğini öngörüyorlar.

Rusya’nın Batı ile ilişkilerini geliştiren Ukrayna ve Gürcistan’a dönük askeri müdahalelerinin Ermenistan tarafından da yakında bilindiğini, Erivan’ın süreci dengede götürmek için çaba harcadığını belirten diplomatlara göre Ermenistan, Türkiye ile normalleşme sürecinde daha temkinli bir yol izlemeyi değerlendirebilir.

Ermenistan Dışişleri Bakanı’nın basın açıklamasında ifade ettiği “Ermenistan’ın bölgemizde sulh ve barış gösterme kararı var” değerlendirmesi bu kapsamda dikkat çekti.

Kaynaklar, Ankara-Erivan sürecine paralel olarak Bakü-Erivan arasında da kapsamlı bir barış anlaşmasının imzalanmasının özellikle Ukrayna Savaşı başladıktan sonra çok daha önem kazandığı değerlendirmesini yapıyorlar.

Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki savaş 10 Kasım 2020 günü Rusya’nın arabuluculuğunda ateşkesle sona erdi ancak kapsamlı bir anlaşma henüz imzalanamadı. Rusya ateşkesi denetlemek ve gözlemek amacıyla Dağlık Karabağ’a 5 yıllık bir görev için Rus barış gücü birliği konuşlandırdı.