Almanya’dan Türkler için çifte vatandaşlığı mümkün kılacak reform

İktidardaki Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti’nin (FDP) koalisyon sözleşmesinde de yer alan vatandaşlık kanunundaki reform için onay sürecinde ilk adım atıldı.

Almanya İçişleri Bakanlığından Cuma günü yapılan açıklamada, ilgili yasa tasarısının “neredeyse hazır” olduğu ve kısa süre içinde diğer bakanlıklara gönderileceği bildirildi. Bakanlıkların onayının ardından tasarı kabinede de kabul edildikten sonra meclis oylamasına gidilecek. Daha öncesinde “Bild” ve “Süddeutsche Zeitung” gazeteleri tasarının koalisyon ortakları arasında “büyük ölçüde mutabık kalınan” ayrıntılarını haberleştirmişti.

Tasarının sunum bölümünde Almanya’da vatandaşlık kanununun günümüzün çeşitliliğe dayanan göç toplumunun gereklerine göre modernize edilmesi gerekliliğine işaret edilerek Almanya’da vatandaşlığa başvuru oranlarının düşüklüğüne dikkat çekildi.

Başvuru oranı yüzde 1,3’lere kadar indi

Almanya’da 2021 yılı sonu itibarıyla yabancı uyruklu 10 milyon 700 bin kişi yaşıyor. Aralarında 5,7 milyonu, on yılı aşkın süredir Almanya’da ikamet ediyor. Mevcut düzenlemelere göre sekiz yıllık yasal ikamet sonrasında Alman vatandaşlığı alınabilmesine rağmen bu imkandan yararlananların oranı çok düşük. 2019 yılında vatandaşlık başvurusu hakkına sahip kişilerin sadece yüzde 1,3’ü başvuruda bulundu. Bu oran Avrupa Birliği içinde ortalama yüzde 2 civarında.

Onay süreci başlatılan yasa tasarısına göre Alman vatandaşlığına başvuru için ülkede ikamet edilmesi gereken süre, sekiz yıldan beş yıla indiriliyor. Okul ya da meslekî başarı, son derece iyi Almanca bilgisi veya kamu yararına faaliyetler gibi yollarla entegrasyonda “özel başarı” göstermiş kişiler için bu süre 3 yıla kadar inebilecek.

Yabancı uyruklu ebeveynlerin Almanya’da doğmuş çocukları, anne ya da babanın beş yıldır Almanya’da resmi ikametinin bulunması şartıyla otomatikman Alman vatandaşı olabilecek. Şimdiye kadar bu süre sekiz yıldı.

Eski “misafir işçi”lere jest

Alman hükümeti, “misafir işçi” olarak çoğu 60’lı yıllarda geçici olarak Almanya’ya gelen ancak burada kalan kişilerin durumunu da reform planlarında göz önünde bulundurdu.

Aralarında Almanca bilmeyen çok sayıda kişinin bulunduğu 67 yaş üstündeki bu grubun Alman vatandaşlığı alabilmesi için aranan dil şartı kaldırılıyor, bunun yerine sözlü iletişimde bulunulabilmesi yeterli sayılıyor. Koalisyon sözleşmesinde de yer alan bu planla, Alman hükümeti “misafir işçi” kuşağının ülkenin kalkınmasına yaptığı özel katkıya duyulan takdiri göstermeyi hedefliyor.

Türkler çifte vatandaş olabilecek
Reformun en önemli maddelerinden biri ise milyonlarca Türk’ün Alman vatandaşlığına geçmesini engelleyen, çifte vatandaşlık önündeki engellerin kaldırılması. Tasarıda, “topluma entegrasyon için dil bilgisi, eğitim, meslekî beceri ve özgürlükçü demokratik temel düzene bağlılığın, bir kişinin bir ya da birden çok vatandaşlığa sahip olmasından çok daha önemli olduğu”na işaret ediliyor.

Türk vatandaşlarının şimdiye kadar Türk ya da Alman vatandaşlığı arasında seçim yapması, Alman vatandaşlığına geçebilmek için Türk vatandaşlığından çıkması gerekiyordu.

Wiese: Alman pasaportunun üstündeki tozu alıyoruz

SPD’nin içişleri uzmanı Dirk Wiese, tasarıyı savunarak “Alman pasaportunu kelepirleştirmiyoruz, üzerindeki tozu alıyoruz” dedi. Wiese, amaçlarının Almanya’ya çalışmak için gelen insanların buraya yerleşmesi ve burada kendini evinde hissetmesi olduğunu söyledi.

Sol Parti Meclis Grubu da yasa tasarısını memnuniyetle karşıladığını açıkladı. Sol Parti göç politikaları sözcüsü Gökay Akbulut, “Alman vatandaşlığına sahip olmayan yaklaşık 12 milyon kişi, Almanya’daki vatandaşlığa geçiş potansiyelinin ne kadar yüksek olduğunu gösteriyor. Aynı zamanda vatandaşlığa başvuru oranları Avrupa’daki diğer ülkelerle kıyaslandığında çok düşük” dedi.

FDP Meclis Grubu Başkanı Christian Dürr ise konuyla ilgili koalisyon içinde daha istişarelere ihtiyaç olduğunu belirterek “Sadece çalışarak kendi geçimini sağlayabilen ve yasalarımıza uyan kişilerin Alman vatandaşlığına geçebilmesi gerekiyor” diye konuştu. Dürr, partisi FDP açısından “göçü sosyal güvenlik sistemlerine değil, istihdam piyasalarına yönlendirmenin” önem taşıdığını vurguladı./DW