Türk vatandaşlarının düzensiz göçünde rekor artış

Almanya’ya düzensiz göçte Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının sayısı artıyor. Sınır güvenliğinden sorumlu Federal Polisin DW Türkçe’ye verdiği bilgilere göre, geçerli bir oturum veya seyahat belgesi olmadan hudutlardan Almanya’ya giriş yapmaya çalışırken yakalanan Türk vatandaşı sayısı 2019’da 2 bin 77 olarak kaydedilirken, bu sayı geçen yıl 9 bin 94’e yükseldi. Bu da yüzde 338 oranında artışa tekabül ediyor.

Polis, Ocak-Eylül 2023 döneminde de toplam 12 bin 321 Türk vatandaşının düzensiz yollardan giriş yapmaya çalışırken tespit edildiğini, sene sonuna kadar bu sayının 20 bine ulaşmasının beklendiğini aktardı ve “Bu durumda, bu 2019’a göre on kat artış anlamına gelir” değerlendirmesini yaptı.

Toplamda ise geçen yıl Almanya’ya kara, hava ve deniz sınırlarından giriş yapmaya çalışırken yakalanan düzensiz göçmen sayısı 91 bin 986 oldu. Koronavirüs pandemisinin damgasını vurduğu 2021’de ise bu 57 bin 637 olmuştu. Bu yılın Ocak-Eylül ayları arasındaki dönemde ise toplam düzensiz göçmen sayısının 89 bin 819’a ulaştığı kaydedildi.

Hangi sınırlardan kaç Türk vatandaşı giriş yapıyor?
Almanya’ya yasa dışı yollarla girmeye çalışan Türk vatandaşlarının sayısı giriş yapmaya çalıştıkları sınırlara göre farklılık gösteriyor. 2019’da pandemiden önce Polonya sınırından girerken yakalanan Türk pasaportlu göçmen sayısı sadece 31 iken, bu sayı 2022’de 907’ye, bu sene Eylül sonuna kadar da bin 857’ye yükseldi.

İsviçre’den girişlerde de 2019’da sadece 52 düzensiz göçmen tespit edilirken geçen sene bu 471, bu senenin ilk dokuz ayında da bin 180 oldu.

Almanya’ya doğuda sınırı olan Çekya’dan girişlerde de 2019’da 568 Türk vatandaşı saptanırken, bu sayı geçen yıl 2 bin 721’e yükseldi. Bu sene ise Türk pasaportu taşıyan düzensiz göçmen sayısında düşüş kaydedildiği ve bin 440 kişinin yakalandığı belirtildi.

Avusturya sınırından girişlerdeki artış ise kesintisiz devam ediyor. 2019 yılında Avusturya sınırında sadece 468 Türk vatandaşı tespit edildi. Bu sayı geçen sene 3 bine yaklaşırken, bu senenin ilk dokuz ayında 6 bini aştı.

Federal Polisin DW Türkçe’ye aktardığına göre, Balkan ülkeleri Almanya’ya düzensiz göçte önemli rol oynuyor. Türk vatandaşlarının vizesiz biçimde Sırbistan’a seyahat edebilmesinin Türkiye’den düzensiz göçü artıran bir faktör olduğu belirtiliyor.

DW Türkçe’ye konuşan Türkiye’den gelen bazı sığınmacılar, kaçakçılar üzerinden vizesiz şekilde Balkan ülkelerine seyahat ettiklerini, oradan da kara yoluyla Almanya’ya giriş yaptıklarını aktarmıştı.

Ayrıca son bir yıldır, Polonya’da sadece kağıt üzerinde var olan bir şirkette çalışmak üzere parayla vize alarak gelen bazı kişilerin de Almanya’ya geçerek kalmayı denedikleri ortaya çıkmıştı.

Kimler geliyor?
Federal poliste alınan bilgilere göre Almanya sınırlarında yakalanan Türk vatandaşları arasında erkeklerin sayısı kadınların dört katı. Gelenlerin yarısının yaşları da 18-32 arasında.

Polis, içinde bulunduğumuz 2023 yılında özellikle 14 yaş altı çocuk sayındaki artışa dikkat çekiyor. 2022’de Türk pasaportu taşıyan düzensiz göçmenler arasında 14 yaş altı çocukların oranının yüzde 5-9 arasında değiştiği, bu yıl ise bu oranın yüzde 25’e yaklaştığı belirtiliyor.

Sığınmacılara yardım eden sivil toplum kuruluşu ProAsyl’ün Aşağı Saksonya Yönetim Kurulu Üyesi, avukat Dündar Kelloğlu, eskiden genelde tehlikeli olduğu için erkeklerin düzensiz yolla geldiğini, kalmayı başarmaları halinde ailelerini yanlarına getirdiklerini söylüyor. Kelloğlu, son yıllarda ise bunun değiştiğini, tehlikesine rağmen çok sayıda kişinin ailesiyle birlikte yola çıktığını, hatta kimi ailelerin küçük yaşta çocuklarla yola düştüğünü belirtiyor.

“Gelenlerin ezici çoğunluğunun kişisel bir iltica gerekçesi yok. Türkiye’deki genel siyasi ve ekonomik gidişat yaşam alanı bırakmadığı için geliyor” diyen kıdemli avukat, bireysel bir tehdit veya tehlike ya da haklarında soruşturma veya takibat olmadığı takdirde Almanya’da kabul edilme ve oturum alma şanslarının çok düşük olduğunu vurguluyor. Almanya’da iltica başvurusu yapan Türk vatandaşlarına son aylarda ret cevabıyla birlikte doğrudan ülkeyi terk etme tebligatının da gönderildiğini belirten Kelloğlu, burada amacın hızlı şekilde sınır dışı etme ve caydırma olduğunu ifade ediyor. Kelloğlu, “Retle beraber sınır dışı geldiğinde karara itiraz etseniz dahi idari mahkeme yürütmeyi durdurmayabilir, yani hızla sınır dışı edilmeniz söz konusu olabiliyor” diye de ekliyor.

“Düzensiz göçü son çare görüyorlar”
Tehlikesine rağmen insanlar, hatta çocuklu aileler kendilerini neden kaçakçılara teslim ediyor? Avukat Kelloğlu’na göre bu zor adımı atmalarında iki faktör öne çıkıyor; “İlki, Almanya’da ailesi, akrabası veya arkadaşları olanlar onlardan Almanya’daki yaşam koşullarını duyuyor, kendi kötü koşulları ile karşılaştırdığında ülkede kesinlikle bir gelecek umudu görmüyor ve Almanya’daki amcasının, teyzesinin, kardeşinin, yeğeninin yanına göç etmeyi son çare görüyor” diyor.

Kelloğlu’na göre ikinci faktör de sosyal medya kanalları üzerinden yayılan Almanya’ya dair yanlış ve yalan paylaşımlar. Kelloğlu, kendilerine başvuran çok sayıda kişinin “Ama internette gördüm,” “Whatsapp grubunda arkadaşlar yazdı” veya “Tiktok’ta aracılar söyledi, Almanya’da iş bulursanız kalabiliyorsunuz dediler” şeklinde ifadeler kullandığını aktarıyor. “Düzensiz yolla gelenlere ‘Almanya’da kalamazsınız’ dediğimizde inanmıyorlar ve büyük hayal kırıklıkları yaşıyorlar” diyen Kelloğlu, ayrıca akrabalarından uzak mülteci kamplarında kötü koşullarda kalmaktan da çok şikayetçi olduklarını anlatıyor. Kelloğlu, Almanya’ya gelme niyeti olanlara da sosyal medya yerine ülkelerin resmi internet sayfalarından bilgi almaları tavsiyesinde bulunuyor.

Uzmanlar, önümüzdeki dönem de Türkiye’den düzensiz göçte azalma beklemediklerini söylüyor. Göç araştırmacısı Murat Erdoğan, bu dönemde Türkiye’deki kimi grupların kendini güvende hissetmemesi nedeniyle yurt dışına çıkmaya çalıştığını belirtiyor ve çok sayıda eğitimli kişinin de vize alarak yasal yoldan Avrupa’ya gelememesi nedeniyle düzensiz göçe yöneldiğini aktarıyor.

Anayasa Mahkemesi’nin Gezi davasından tutuklu Can Atalay lehine verdiği karar sonrasında yurt dışına çıkışların daha da artabileceğine işaret eden Erdoğan, “Çünkü Anayasa Mahkemesi kararının Yargıtay tarafından uygulanmaması, hatta Anayasa Mahkemesi üyeleri hakkındaki suç duyurusunda bulunulması, her ne kadar çok iç politik bir konu gibi görünse de insanların kendini güvende hissetmeye ilişkin şüpheleri yeniden arttı ve hukuk devletine inancı da bir kez daha derinden sarstı” diyor ve “Bunun da Avrupa’da bir yankısı olacaktır” diye ekliyor.

Avusturya, Polonya, İsviçre ve Çekya sınırında kontroller yapılıyor
Almanya’ya düzensiz göç yıllardır ülkenin güneyindeki Avusturya sınırında yoğunlaşıyordu. Ancak son iki yıldır İsviçre ile doğu sınırı olan Polonya ve Çekya’dan da düzensiz göç arttı. Ülkede düzensiz göçün ana gündem maddesi olmasıyla Federal Hükümet üzerindeki baskı da artınca Avusturya sınırından sonra Ekim ayı ortasından itibaren Polonya, Çekya ve İsviçre sınırlarında da düzenli kontrollere başlandı. Söz konusu kontrollerin başlamasıyla birlikte ilk kez bu sene Ekim ayında düzensiz göçmen sayısında artış kaydedilmediği belirtiliyor.

Almanya’ya yasa dışı yollarla giriş yapmaya çalışırken yakalananların sayısının ülkedeki toplam iltica başvurularının çok altında kalması ise birçok düzensiz göçmenin yakalanamadığı şeklinde yorumlanıyor.

Almanya geçen yıl Ukrayna’dan 1 milyon 100 binden fazla sığınmacı aldı. Diğer ülkelerden de 245 bin sığınmacı geldiği açıklandı. Bu sene sonuna kadar ise iltica başvurularının sayısının 300-350 bin arasında seyretmesi bekleniyor.

Almanya’ya yapılan sığınma başvurularında ilk sırada Suriyeliler geliyor. Onları Türkiye ve Afganistan’dan gelenler takip ediyor.

Türk vatandaşı kaçakçı sayında da artış
Son yıllarda Almanya sınırlarında yakalanan kişilerin polise aktardığına göre Türkiye’den Almanya’ya gelmek için vatandaşlar kaçakçılara kişi başına 6 bin ila 10 bin euro arasında değişen miktarlarda para ödüyor.

Federal Polisin DW Türkçe’ye aktardığına göre düzensiz göçmenlerin yanı sıra insan kaçakçılığı yapan Türk vatandaşlarının sayısında da artış söz konusu. 1 Ocak 2019’dan 30 Eylül 2023’e kadar Almanya’da Türk pasaportlu toplam 728 kaçakçı yakalandı. 2019’da yakalanan Türk kaçakçı sayısı 73, pandeminin damgasını vurduğu 2020 ve 2021’de 56 ve 111, geçen yıl 285, bu yılın eylül ayına kadar da 203 oldu. Polis, “2019 ile 2022’yi karşılaştırdığınızda yakalanan Türk pasaportlu kaçakçı sayındaki artış yüzde 290” saptamasını yapıyor.

Düzensiz göçteki artış sonucu son aylarda Almanya’da sınır kontrolleri sıkılaştırılırken, polisin dur ihtarına uymayıp araçlarındaki onlarca insanla firar etmeye kalkışan kaçakçıların vakaları da dikkat çekiyor.

Son olarak geçen ay polis kontrolünden kaçmaya çalışan bir insan kaçakçısı, Bavyera’daki 94 numaralı otoyolun Ampfing-Waldkraiburg çıkışında saatte 180 kilometre hızla gittiği sırada kaza yapmış, 9 kişilik araçta bulunan 23 göçmenden 7’si hayatını kaybetmişti. Ölenlerden birinin henüz 6 yaşında bir çocuk olduğu belirtilmişti. Polis, araçtaki bütün göçmenlerin Türk ve Suriye vatandaşı olduğunu kaydetmişti.| DW Türkçe