Amerika`da Ve Rusya´da İstenmeyen Almanların Osmanlıya Göçü

Mustafa Küçüktekin

19.yy başları Amerika’da, Almanları istemiyoruz yazıları gazetelerde çıkıyor, Almanya’nın Hamburg limanından gelen, göçmen taşıyan gemiler protesto ediliyordu.

Rusya ise Almanlara vize uygulamasına başlamıştı.

1800’lü yılların başı, Avrupa büyük bir kıtlıkla uğraşıyor.

Savaşlar her yeri yangın yerine çevirmişti.

Daha birliğini sağlayamamış Bavyera, Prusya, Saksonya gibi düklükler birleşmemişti.

Almanya (Almanya birliğini 1871 den sonra Bismark la sağlamıştır) açlıkla boğuşuyor, yüzbinlerce aç, hasta, fakir insan ülkeyi terk etmek yeni kıta Amerika ve Rusya ya gitmek için her yolu deniyordu.

Yaklaşık beş milyon insan başta Hamburg olmak üzere diğer limanlarda gemi arıyordu.

Amerikan kongresi, Almanların gelmemesi için kısıtlayıcı kararlar aldı.

Amerika’da „ Almanlar dışarı“ sloganları duyuluyordu.

Rusya ise, aç, sefil, parasız göçmen istemiyor, vize uyguluyordu.

Amerika ve Rusya’nın bu kati tutumları karsısında yeni yerleşim yerleri arayan Almanlar için Osmanlı toprakları yeni cazibe yeri oldu.

Balkanlar ve zengin, verimli Anadolu toprakları, Almanlar için çok cazipti.

Osmanlı yönetimi de, Alman göçmenlerin gelmesini istiyordu.

Alman göçmenleri Osmanlı topraklarına çekmek için bir çok teşvik verici uygulamalar yaptı.

Nelerdi bu uygulamalar ve teşvikler

Gelen göçmenler çoğunlukla çiftçi ve zanaatçı olmalı.

Gelen göçmenler sabıkasız olacak.

Göçmenler isterlerse Osmanlı uyruğuna geçebilecek.

Göçmenler Osmanlı topraklarına girdiklerinden itibaren, yol masrafları devlet tarafından karşılanacak.

Her göçmen ilk gelişinde 1300 Fransız Frangı getirmek zorunda

Gelenlere tam bir din özgürlüğü verilmesi garanti ediliyordu.

Gelen göçmenlerden Rumeli de altı yıl, Anadolu da 12 yıl vergi alınmayacak.

Bu bölgedeki devlet topraklarından göçmenlere toprak verilecek.

Göçmenler Rumeli de 6 yıl, Anadolu da 12 yıl askerlikten muaf tutulacak.

Verilen topraklar 20 yıl sonra göçmenler tarafından satın alınabilecek.

Çıkarılan bu yasa 9 mart 1857 tarihinde gazetelerde yayınlandı.

Bu çıkarılan yasanın gazetelerde yayınlanması başta Almanya olmak üzere Avrupa’da büyük ses getirdi.

Alman gazetelerinde her gün Osmanlı topraklarına göç etmek isteyenlere, Türklerin yasayış şekilleri ve gitmek isteyen Almanların uyması gereken kurallar, gidecekleri topraklardaki gelenek, görenek, dini kurallar yapısı hakkında bilgiler veriliyor, Türklerin hoşlandıkları ve hoşlanmadıkları hakkında öğütler veriliyordu.

En dikkat çekici öğüt ise „ Osmanlıya göç edecek Alman içki şişesini Almanya’da bırakmalı“ idi.

Diğer öğütler ise!

Her türlü taassuptan kaçınılması.

Hem kendi hem de diğer insanların dini inançlarına saygı göstermek.

Göçecek olanlar aralarındaki sorunları toprağa gömsün.

(o tarihlerde Almanya içinde Saksonyalılar, Babyeralılar, Prusyalılar birbirlerini pek sevmiyorlardı)

Komünistler, Ateistler, Osmanlıdan uzak dursun, gitmesinler.

Gittikleri topraklarda kadınlardan uzak dursunlar.

Özellikle Ermenilerle para islerine girmesinler.

Temizlik konusunda dikkat etsinler

Çıkarılan bu yasayla birlikte Alman göçmenler gelmeye başladılar.

Ama Amerika gibi Rusya gibi büyük ilgi görmedi.

Günümüzde bile Kars’ta bu gelenlerin torunlarına rastlamak mümkündür.

Bu gelen göçmenlerden belki de en bilineni Karl Mez’dir.

Karl Mez, Amasya’ya yerleşti.

Burada bir ipek fabrikası kurdu.

Daha sonra fabrika için Almanya’dan işçiler getirdi ve Amasya’da bir Alman topluluğu oluşturdu.

Almanlar çoğalınca 1858 de Almanya’dan bir Protestten papaz ve Alman öğretmenler getirildi.

Kendi kiliselerini, okullarını kurmaya başladılar.

Amasya’daki Alman kolonisi Birinci Dünya savaşına kadar burada kaldı.

Savaşın kaybedilmesiyle birlikte Anadolu’yu işgal eden Müttefikler yabancı kökenli olan herkesin, Özellikle Almanların Anadolu’yu terk etmesini isteyince Almanya’ya geri döndüler.

Geçmişte Amerika’nın, Rusya’nın istemediği, Amerika’da „ Almanlar dışarı, istemiyoruz“ seslerinin yükseldiği dönemde Almanlara sahip çıkan Türklerin simdi Almanlar tarafından istenmemesi ilginç değil mi? (virgül.at)