Araştırma | Avusturya’daki Türkiye kökenli nüfusun sosyal durumunu

| Adem Hüyük

2024 yılı itibarıyla Avusturya’da yaklaşık 124.068 Türk vatandaşı yaşamaktadır. Avusturya İstatistik Kurumu tarafından 2023 yılında tespit edilen bu rakam net olarak doğru bir tespiti göstermektedir.

Ancak, öte yandan Avusturya vatandaşlığına geçmiş ancak menşei olarak Türkiye’den göç edenlerin nüfusunu net olarak tespit etmek mümkün olmamaktadır.

Ülkedeki Türkiye göçmeni olarak nitelendirilenlerin, mevcut vatandaşlıklarından bağımsız olarak nüfusunun ne kadar olduğu her yıl belirtilen Türk vatandaşlığından çıkarak Avusturya vatandaşlığına geçenlerin derlenmesiyle ve yine vatandaş olanların çocuklarını göz ardı etmeden ortalama bir rakam üzerinden nüfus tespiti yapılabilmektedir. Zira Avusturya vatandaşlığını alan her kimse, istatistiklerde göçmen geçmişinin yer alması anayasal suç sayılmaktadır. Gayri resmi olan rakamlara göre Avusturya’da 320 bin ila 350 arasında Türkiye göçmeni yaşadığı tahmin edilmektedir.

Avusturya’daki en büyük üçüncü yabancı topluluklardan biri olup, özellikle Viyana, Graz, Linz ve Salzburg gibi büyük şehirlerde yoğunlaşmışlardır. Ülkedeki Türk nüfusunun önemli bir kısmı inşaat, turizm, restoran ve gıda sektörlerinde çalışmaktadır. Bunun yanı sıra, eğitim ve sağlık gibi sektörlerde de Türk kökenli bireylerin varlığı dördüncü neslin varlığıyla artmaktadır.

Avusturya’daki Türk vatandaşlarının entegrasyonu, toplumun nesnel koşullarından çok, Avusturya-Türkiye arasında yaşanan diplomasi gel – gitleri üzerinden tarafların sübjektif perspektifleriyle değerlendirilmektedir. Dolayısıyla bu durum konjonktüre bağımlı, iç siyaset besleyici ve gerçekleri yansıtmayan analizler sonucunda yapılan istatistiklerle kamuoyuna sunulmaktadır. Bugün Avusturya’da en çok konuşulan dilin temsilcileri olan Türkiye kökenlilerin Almanca dilini konuşma oranı azımsanmayacak kadar yüksektir.

2024 yılında yapılan son genel seçimler dışında, 1990 yıllarının ikinci yarısından itibaren yapılan federal ve eyalet seçim kampanyalarında, kendi basiretsizliklerini gizlemek ve milliyetçi duyguları palazlandırarak oy devşirmeye çalışan siyasi partilerin can simidi yani siyasi anlamda olumsuz kullanma amacıyla figüran olarak kullanılan Türkiye kökenliler, Avusturya halkına ve siyasi otoritesine güven duymamış, içine dönük bir şekilde 1964 yıllarında gelen ilk misafir işçilerin para biriktirme ve geri dönem anlayışının; “sadece ekonomik kalkınma” mirasına sarılarak bu günlere gelmiştir.

Ekonomik kalkınmanın, kültürel kalkınma ile paralel gitmeyişinin yarattığı ait olma duygusunu fark eden üçüncü nesil, Avusturya’da var olduklarının siyasi otorite ve yerli halk tarafından görülmesi için, kültürel boşluğu doldurmaya çalışmıştır. Ve bu çabası halen devam etmektedir.

Avusturya’daki Türkiye kökenli nüfusun mevcut sosyal durumunu

Avusturya İstatistik Kurumu, Avusturya Entegrasyon Fonu [ÖIF] 2023 Suç İstatistik Raporu’ndan Der Virgül’ün derlediği verilere göre, birçok kategoride Türkiye göçmenleri oran olarak ortalarda yer almaktadır.

Avusturya suç istatistikleri açıklandı | Türk vatandaşları ilk 10’a girdi

İçişleri Bakanlığı 2023 suç istatistik raporunda ülkede yaşayan etnik grupların suça bulaşma rakamlarına göre, 329.991 şüpheliden 150.481’i Avusturya vatandaşlığına sahip değil bilgisi yer aldı.

Buna göre, gecen yıl 8,152 Türk vatandaşı hakkında suça bulaştığı için işlem yapıldığı belirtildi. Ancak buradaki rakamın içerisinde Avusturya vatandaşlığına geçenler yer almamaktadır.

Türkiye’den gelen sığınmacılarda radikal artış

2023 yılında tüm sığınma başvurularının yüzde 13,1’i Türkiye’den geldi.

2021’den bu yana Türk vatandaşlarının yaptığı sığınma başvurularının sayısı önemli ölçüde arttı ve 2023’te zirveye ulaştı: Avusturya’da kayıtlı toplam 59.232 sığınma başvurusunun 7.769’u Türk vatandaşlarından geldi.

Türk vatandaşlarının yaptığı sığınma başvurularının son üç yılda artış göstermesi dikkat çekmekte.

Yılla göre Türk vatandaşlarının sığınma başvuruları:

2010: 365
2011: 415
2012: 275
2013: 305
2014: 200
2015: 220
2016: 350
2017: 300
2018: 200
2019: 300
2020: 315
2021: 920 [790 Erkek / 130 Kadın]
2022: 5290 [4555 Erkek / 735 Kadın
2023: 7745 [5460 Erkek / 2285 Kadın]

Ayrıca, 2024 yılında Haziran ayı itibarıyla Türk vatandaşlarının 507 sığınma başvurusu kayıtlara geçti.

Türk vatandaşlığının yüzde 37,7’si Viyana’da yaşıyor

2024 yılı başında toplam 124.068 Türk vatandaşının yüzde 37,7’si Viyana’da ikamet ediyordu.

Nüfusun yüzde 13,9’u Yukarı Avusturya’da yaşarken, bunu Aşağı Avusturya yüzde13,8 ve Vorarlberg yüzde10,5 takip ediyor.

Yüzde 9,4’ü Tirol’de, yüzde 5,5’i Salzburg’da ve yüzde 7,3’ü Styria’da yaşıyor.

Araştırmanın yapıldığı dönemde en az Türk nüfusu Kärnten Eyaletinde yüzde 1,1 ve Burgenland’da yüzde 0,9 yaşadığı verilerde yer aldı.

Veriler, Türkiye’den gelen göçmenlerin çoğunluğunun Avusturya’da kalıcı olarak kaldığını gösteriyor. 2000 yılında gelen Türklerin yüzde 78,2’sinin ana ikametgahı 21 yıl sonra hala Avusturya’da bulunmaktadır.

Çalışma ve üretime katkı sağlama

Avusturya Entegrasyon Fonu [ÖIF] verilerine göre, istihdam gidişatına ilişkin çalışma sonuçlarında, Türkiye göçmenlerin istihdama entegrasyonu, iki yıllık daimi ikamet sonrasında yüzde 64,0 ve 21 yıl sonra yüzde 72,3 olarak tespit edildiği bildirildi.

İşsizlik ve işsizlik ödeneği

Avusturya Entegrasyon Fonu [ÖIF] Eylül ayı işsizlik ödeneğinden yararlanan [Arbeitslos] Türk vatandaşı sayısını 13.923 olarak verirken, ülkedeki yabancı vatandaşlar sıralamasında Suriyelilerin ardında ikinci sırada olduğunu belirtiyor.

Avusturya vatandaşlığına geçiş

Vatandaşlığa kabul sayısı son yıllarda sabit kaldı: Önceki yıllarla karşılaştırıldığında, Türk vatandaşlarının vatandaşlığa kabul sayısı 2002’den bu yana önemli ölçüde azalmış ve istikrarlı bir seviyeye inmiştir. 2003’teki zirve 13.680 vatandaşlığa kabul olurken, yirmi yıl sonra 2023’te Avusturya’da Türk vatandaşlarının vatandaşlığa kabul sayısı 1.142 olarak kayıtlara geçti.

2011, 2012 ve 2013 yıllarında rakamsal olarak geçmişe göre çok fazla olmasa da ülkede en çok vatandaşlık alan yabancı gruplar arasında Türkiye kökenliler ilk sırada yer almıştır.

Yıllara göre Türk vatandaşlığından Avusturya vatandaşlığına geçiş rakamları:

2011: 1.181
2012: 1.200
2013: 1.108
2014: 885
2015: 998
2016: 820
2017: 779
2018: 828
2019: 912
2020: 847
2021: 1.101
2022: 1.087
2023: 1.142

Haberde yer alan tüm istatistikler ve veriler Der Virgül tarafından, Avusturya İstatistik Kurumu, Avusturya Entegrasyon Fonu [ÖIF] 2023 Suç İstatistik Raporu’nda ve de Der Virgül haber arşivinden araştırılarak oluşturulmuştur. | ©DerVirgül