Avusturya Cumhurbaşkanlığı Seçimleri Tarihi

Derleyen | Adem Hüyük 

Avusturya Cumhurbaşkanlığı görevi büyük ölçüde törensel bir görev olsa da cumhurbaşkanlığı seçimleri parti bazında yapılır ve büyük partilerin göreceli durumunun bir testi olarak görülür. 9 Ekim 2022 Pazar günü Avusturya vatandaşları sandığa giderek yeni cumhurbaşkanlarını seçecek. 

Avusturya’da bir ilk 

24 Nisan 2016’da yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminin birinci turunda yüzde 37 oy oranıyla zaferi elde eden aşırı sağcı aday Nobert Höfer ve yüzde 21 oy oranıyla onu takip eden Yeşiller’in eski genel başkanı, bağımsız aday Alexander van der Bellen, bir ilke imza atıp, 1945’ten beri ilk defa iki büyük merkez partinin adaylarını geride bırakarak 2. tura yükselmeyi başardılar. 

22 Mayıs’ta yapılan 2. tur seçimlerinde bağımsız aday Alexander van der Bellen, rakibini 0.7 oy oranıyla geride bırakarak zaferini ilan etti. 

Ancak Höfer’in temsil ettiği Avusturya Özgürlük Partisi [FPÖ] 117 seçim bölgesinden 94’ündeki posta oylarının sayımında anayasaya aykırılıkların yaşandığı ve 570 binden fazla oy pusulasının da seçim komisyonu üyelerinin gelmesinden önce açıldığı gerekçesiyle, Anayasa Mahkemesine itiraz başvurusunda bulundu. Anayasa Mahkemesi itirazları haklı bularak seçimleri iptal etti.

Yenilenen seçimleri, Yeşiller Partisi’nin desteklediği bağımsız aday Alexander Van der Bellen, oylarını yüzde 50,3’ten, yüzde 53,8’e yükselterek seçimi kazandı. 

Avusturya Cumhurbaşkanlığı Seçimleri Tarihi 

5 Mayıs 1957 | Avusturya’da ikinci cumhuriyetin ilk cumhurbaşkanlığı seçimleri, 5 Mayıs 1957’de yapılmış, seçimde sadece iki aday yarışmıştır. Avusturya Sosyal Demokrat Partisi [SPÖ] adayı Adolf Schärf oyların yüzde 51,1’ini alarak Avusturya’nın altıncı cumhurbaşkanı seçildi. Seçmen katılımı yüzde 97,2 oldu. 

28 Nisan 1963 | Oyların yüzde 55,4’ünü alan Avusturya Sosyal Demokrat Partili [SPÖ] görevdeki Cumhurbaşkanı Adolf Schärf ikinci dönemi için tekrar seçilmiştir. Seçmen katılımı yüzde 95,6 olmuştur.

23 Mayıs 1965 | Cumhurbaşkanı Adolf Schärf’ın 28 Şubat’taki ölümü sebebiyle 23 Mayıs 1965’te yedinci cumhurbaşkanını belirlemek için seçimler yapılmıştır. Oyların yüzde 50,7’sini alan Avusturya Sosyal Demokrat Partili [SPÖ] Franz Jonas Avusturya’nın yeni cumhurbaşkanı seçilmiştir.

25 Nisan 1971 | Avusturya’da 25 Nisan 1971’de yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oyların yüzde 52,8’ini alan Avusturya Sosyal Demokrat Partili [SPÖ] görevdeki Cumhurbaşkanı Franz Jonas’ın ikinci dönemi için tekrar seçilmiştir. Seçmen katılımı yüzde 95,3 olmuştur.

23 Haziran 1974 | Görevdeki Cumhurbaşkanı Franz Jonas’ın 24 Nisan’daki vefatının ardından 23 Haziran 1974’te yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, Sosyal Demokrat Parti’den [SPÖ] aday olan Dışişleri bakanı Rudolf Kirchschläger oyların yüzde 51.7’sini alarak Avusturya’nın sekizinci cumhurbaşkanı seçilmiştir. Seçimdeki rakibi ise Innsbruck belediye başkanı Avusturya Halk Partisi’nden Alois Lugger’dı.

18 Mayıs 1980 | İki büyük parti olan, iktidardaki Sosyal Demokrat Partisi [SPÖ] ve muhalefetteki Avusturya Halk Partisi [ÖVP] tarafından desteklenen görevdeki Cumhurbaşkanı Rudolf Kirchschläger, oyların yüzde 79,9’unu alarak ikinci dönemi için tekrar seçilmiştir. Seçimdeki rakipleri ise Avusturya Özgürlük Partisi’nden [FPÖ]  Wilfried Gredler ve Ulusal Demokrat Partisi’nden Norbert Burger idi.

4 Mayıs 1986 | İlk turda hiçbir aday yüzde 50 salt çoğunluğu elde edemediği için 8 Haziran 1986’da seçimin ikinci turu yapılmıştır, Avusturya Halk Partisi [ÖVP] tarafından desteklenen Birleşmiş Milletler eski Genel Sekreteri Kurt Waldheim yüzde53.9’luk oy oranıyla dokuzuncu cumhurbaşkanı seçilmiştir.

26 Nisan 1992 | 1992 Avusturya cumhurbaşkanlığı seçimleri, görevdeki Kurt Waldheim, uluslararası toplumda kabul görmediği için ikinci dönemi için seçilmek istemedi.

O zamanın en güçlü partisi olan Avusturya Sosyal Demokrat Partisi [SPÖ] görevdeki sanayi bakanı Rudolf Streicher’i aday gösterirken, Avusturya Halk Partisi [ÖVP] ise bağımsız aday diplomat Thomas Klestil’i destekleyeceğini açıkladı. Streicher ilk turda küçük bir farkla kazandı, ancak ikinci turda küçük partilerin cumhurbaşkanı adayları ve Jörg Haider’in Klestil’i destekleme çağrısı, Klestil’in büyük bir zafer elde etmesini sağladı. Thomas Klestil İkinci turda elde ettiği yüzde 56.89 oy oranıyla Avusturya’nın onuncu cumhurbaşkanı seçildi.

19 Nisan 1998 | Görevdeki Cumhurbaşkanı Thomas Klestil ikinci dönemi için tekrar seçilmek için aday olurken, 1992 seçimlerinde onu destekleyen Avusturya Halk Partisi [ÖVP] isteksiz olmasına rağmen tekrar Klestil’i destekleyeceklerini belirtti, Avusturya Sosyal Demokrat Partisi [SPÖ] ve Avusturya Özgürlük Partisi [FPÖ] ise rakip aday göstermedi. Klestils’in rakipleri Liberal Forum’un lideri Heide Schmidt, Burgenland’ın eski Lutheran müfettişi Gertraud Knoll (Yeşiller tarafından destekleniyor), Richard Lugner ve Karl Walter Nowak’tı. Thomas Klestil seçimleri oyların yüzde 63.42’i alarak cumhurbaşkanı seçildi. 

25 Nisan 2004 | Seçim sonucuna göre o dönem muhalefetteki Avusturya Sosyal Demokrat Partisi’nden [SPÖ] Heinz Fischer yüzde 52.4 oy oranıyla Avusturya’nın on birinci cumhurbaşkanı seçilmiştir. Seçimdeki rakibi ise Avusturya Halk Partisi’nin [ÖVP] adayı dışişleri bakanı Benita Ferrero-Waldner’di.

25 Nisan 2010 | Adaylar görevdeki Cumhurbaşkanı Heinz Fischer, Barbara Rosenkranz [AÖP] ve Rudolf Gehring [AHP] idi. Heinz Fischer, geçerli oyların yüzde 79,3’ünü alarak tekrar Cumhurbaşkanı seçilmiştir. Seçmen katılımı yüzde 54 ile Avusturya seçimlerinde görülen en düşük katılım olmuştur.

24 Nisan 2016 | En son Avusturya’da cumhurbaşkanlığı seçimleri 24 Nisan 2016’da, ikinci tur seçimler ise 22 Mayıs 2016’da yapıldı. Ancak, ikinci tur sonuçları iptal edildi ve 4 Aralık 2016’da yeniden oylama yapıldı. Görevdeki Cumhurbaşkanı Heinz Fischer iki dönem görev yapmıştı ve anayasa göre üçüncü dönem için seçilmeye uygun değildi.

Seçimi Yeşiller’in desteklediği bağımsız aday Alexander Van der Bellen, iptal edilen seçimlerde yüzde 50,3 oy alırken, yenilenen seçimlerde oyların yüzde 53,8’ini alarak seçimi kazanmıştır. 

9 Ekim 2022 Pazar günü Avusturya’da cumhurbaşkanlığı seçimi yapılacak.| © DerVirgül