Fakirleşen toplumun can çekişen caddesi | “Favoritenstraße”

| Adem Hüyük

Favoriten, Avusturya’nın başkenti Viyana’nın 10. İlçesidir. Şehrin ve hatta ülkenin en büyük ve en kalabalık ilçelerinden birisidir. İlçe, ülkenin üçüncü büyük kenti Linz kadar nüfusa sahiptir.

Favoriten, Viyana’nın merkezine göre güneyde yer alır. İmparatorluk surlarının [Gürtel] dışında kalan ve imparatorluğa çalışan tuğla işçilerinin bulunduğu alandır.

Favoriten ilçesi hem tarihi hem de modern özellikleri bir arada barındırır. Sanayi bölgeleri, alışveriş merkezleri, restoranlar ve kafelerle hareketli bir yapıya sahip olan Favoriten, çok kültürlü nüfusuyla bilinir.

Viyana’nın en kalabalık caddelerinden sayılan Favoritenstrasse, ilçenin ana alışveriş caddesi olup, mağazalar, restoranlar ve kafelerle doludur.

Favoriten Caddesi çok uzun olmakla birlikte, bir ucu kentin merkezine kadar uzanır. Ancak yoğunluk trafiğe kapalı olan Reumannplatz ile Hauptbahnhof yani Viyana Merkez Tren İstasyonu arasındadır.

Cadde fakirleşiyor

Bir bölgenin fakirleşmesi, çeşitli ekonomik, sosyal ve demografik göstergelerle anlaşılabilir.

Fakirleşmeyi anlamanın bir başka yolu daha vardır.

Son on yılda Favoriten Caddesi üzerindeki mağaza ve dükkanların el değiştirerek, farklı sektörlere dönüştüğü görülmekte.

Favoriten Caddesi üzerinde daha pahalı marka ürünlerinin satıldığı dükkan ve mağaza nerdeyse hiç kalmadı.

Satış yapamayan dev markalar, mağazalarını kapatarak başka bölgelere gittiler. Çünkü ürünlerini alabilecek ekonomik güce sahip bir potansiyel artık Favoriten Caddesi’nde alışveriş için gezmiyor, alışveriş planını Favoriten Caddesi üzerinden yapmıyor.

Alım gücünün bariz bir şekilde düştüğü Favoriten Caddesi ve çevresinde oturanların temel ihtiyaçlarına göre şekillenen Favoriten Caddesi dükkânları; daha çok gıda ve ucuz ve hızlı yemek tüketimi üzerine göre şekilleniyordu.

Caddede kapanan ünlü bir ayakkabı, çanta markasının yerine restoran açılması bu yüzdendir.

Ayrıca, restoranlar dar gelirli insanlara da hitap etmek için aynı isimde büfeler açarak daha ucuz sandviç hizmeti yapmakta. Zira restoranların müşteri potansiyeli, Türk restoranı olmasından dolayı diğer ilçelerden ve hatta Viyana dışından da rağbet görmektedir. Ancak Favoriten ilçesinin dar gelirli sakinlerinin büyük bir potansiyel olduğu gerçeği, restoranları daha ucuz olan büfeciliğe itmektedir.

Bugün Favoriten Caddesi ve çevresinde temel ihtiyaçları en ucuz tedarik eden dükkanların dışında işletme kalmayışı, bölge halkının fakirleştiğinin bir işaretidir.

İstihdam oranlarının düşmesi ve beraberinde gelir düzeyinde yaşanan düşüş, göç oranlarının artışı, bölgenin demografik yapısında önemli değişikliklere neden olmuştur.

Favoriten Caddesi üzerinde her kapanan mağaza veya dükkanın yerine, yeme içme “kafe/restoran/ büfe” sektörü açılırsa, insanların ünlü caddeye gelmek için sadece bir nedenleri olacaktır; o da karınları acıktığında…

Süper Market tekelleri bakkalları nasıl yok ettiğini unutmamak gerekir. Marketler çok sayıda ürün yelpazesiyle müşterinin zaman kazanmasını ve yorulmasını önlediğini göstererek, sınırlı ürün yelpazesi olan bakkalların kapanmasına neden olmuştur.

Başka bir örnek verecek olursak, Viyana’ın güneyinde, Vösendorf ve Wiener Neudorf’ta bulunan alışveriş merkezine “Shopping City Süd [SCS]” sadece yemek yemek için gideni duydunuz mu?

Ancak orada alışveriş yaptıktan sonra yemek yemeden geleni çok az duymuşusunuz dur.

Anlatmak istediğim, Favoriten Caddesi kuyumcular çarşısı gibi tek bir renge bürünmeye doğru gidiyor.

Sadece restoran ve kafelerin ziyaretçi çekmiş olduğu yer, sahil bölgeleridir.

Bu yıl 150. Kuruluş yılını kutlayan Favoriten ilçesi, şehir ekonomisinin önemli bir merkezidir. Ancak Favoriten kendi kendine yetebilecek bir sosyal alt yapıya sahip olmadığından, fakirleşme bu özelliğini elinden alacak gibi.

Bugün Favoriten Caddesi üzerindeki ticaret anlayışı, arz/talep sonucundan doğmuştur. Alım gücü düşük olan bölge halkı, en ucuz ürüne yönelmekte en ucuz döneri yemektedir.

Fakirleşmesinin önüne geçecek olan ise, kanun koyucular yani yöneticilerdir.| ©DerVirgül