Gelibolu’da Viyanalı Gönüllü Bir Hemşire

Mustafa Küçüktekin 

Mektup yeğenleri Anna ile evli olan Türk Subayı Tabip Binbaşı Ragıp beyden geliyordu.  

Gözyaşları içinde okudular. 

Sevgili Amca, Graf Hochberg’in Alman Sahra Hastanesinde gönüllü hemşire olarak çalışan eşim 17 Aralık 1915 günü bir şarapnel parçası ile ölümcül bir şekilde yaralandı. 

Bu beklenmeyen ölüm beni o kadar çok sarstı ki, yazamıyorum. 

Graf Hochberg’in sahra hastanesi, genel karargahtan sadece 20 dakika uzakta.  

Anna oradaki fedakarlık isteyen görevinden çok mutlu idi. Çünkü hep bana yakın olmak isterdi. Bombanın patlamasını duyduğum anda onun yanına atla gittim.  

Ama artık o yoktu.  

Zavallı karımın acı çekmeden ölmüş olması tek tesellimdir.  

Bunun dışında yeri doldurulamaz acı kaybımdan dolayı sonsuz üzüntü duyuyorum.  

Onu çok seviyordum.  

Bana çok güzel şeyler öğretti, yetiştirdi ona çok minnettarım. 

Zavallı Annam!  Niçin benden böyle acı vererek ayrıldın? 

Sevgili Amca, acımı daha iyi anlatamadığım için lütfen beni bağışlayınız.  

Ben acı kaybımı ve sevgili Anna’mı unutamıyorum 

Allaha ısmarladık, benim sevgili Amcam, İnşallah Liesing’te görüşürüz. Lütfen benim en içten gelen üzüntülerimi bütün herkese iletiniz. Sizin Dr. Ragıbınız. Çanakkale Cephesinde 5’nci Ordu Başhekimi.” 

Kronen Zeitung gazetesi 20.1.1916 tarihli sayısında  “ Eine Liesingerin als freiwillige Krankenschwester bei den Dardarrellen gefallen “ Diye haber veriyordu. 

Çanakkale’nin Eceabat ilçesinin Yalova Köyü şehitlikte köylülerin Ana Hatun un mezarı dedikleri yerde Liesing’li Anna Schwarz yatar.  

Resmi adıyla Ordu Hemşiresi Alman Madam Erika. 

Mezar taşında “Yaralı Türk askerlerini tedavi ederken bir top mermisi ile hayatını kaybeden Yüzbaşı Ragıp Beyin refikası hemşire. 16 eylül 1915“ yazılıdır. 

Liesing neresi? Avusturyalıların Dardanellen dedikleri Çanakkale neresi? 

Anna Ragip Liesing’de doğdu. Anne ve babası o küçükken öldüler.  

11 yaşında yetim kaldı.  

Akrabaları olan Franz ve Franziska onu evlat edindiler.  

Bir fabrika işçisi olan Franz zengin olmasa da, Anna’ya çok sıcak bir yuva sundu.  

Anna Schwarz, önce ilkokul daha sonrada Halk okuluna devam etti.  

Okul bittikten sonra zengin bir ailenin yanında hizmetçi olarak çalışmaya başladı.  

Ailenin İstanbul’a yerleşmesiyle birlikte onlarla birlikte İstanbul’da yaşamaya başladı. 

Hizmetçiliğini yaptığı ailenin İstanbul’da çok geniş bir çevresi vardı.  

Eve birçok misafir geliyordu. Bunlardan biride, Askeri Tabib Dr. Ragıp beydi. 

Anna’yı gören Ragıp beyin eve ziyaretleri daha da fazlalaştı ve bu ziyaretleri Anna için yaptığını gizlemedi. 

Bir süre sonra Anna’ya izdivaç teklifinde bulundu.   

Anna’nın da teklifi kabul etmesiyle evlendiler. 

Anna Viyana-Liesing’de bulunan, kendisini yetiştiren aileye yazdığı mektupta çok sevinçli olduğunu, kocasının ne kadar iyi ve muhteşem bir insan olduğunu, kendisinin dünyanın en mutlu insani olduğunu yazıyordu. 

Balkan Savaşı başlayınca, gönüllü hemşire oldu.  

Trakya’da Hilal-i Ahmer hastanesinde çalışmaya başladı.  

Başhekim olarak çalışan  Kocasından ayrılmak istemiyordu. 

1881 yılında Selanik yakınlarında Nevrekop’da doğan Dr. Ragip Bey, tıbbiyeyi bitirdikten sonraki yaşamı cephelerde geçti.  

Atatürk’ünde arkadaşı olan Ragıp Bey, Trablusgarp Balkan Savaşı ve İstiklal Savaşı’nda hizmet verdi.  

I. Dünya Savaşında, Avusturya İmparatoru tarafından kendisine Franz Josef nişani verildi. 

Kurtuluş Savaşı’ndan sonra Devlet Demir Yollarında çalıştı. 

Uzun yıllar Atatürk’ün özel doktorluğunu yaptı. 

Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın özel doktoru iken, 6 Ocak 1953 de vefat etti. 

Kronen Zeitung gazetesi

Liesing’li gönüllü hemşire Gelibolu’da sehit oldu.  

İngilizlerin ve Fransızların Gelibolu’dan atılmasıyla sonçlanan Çanakkale savaşlarında kendini yaralı Türk askerlerine yardıma adayan Türk başhekiminin karısı Liesing’li Anna Schwarz, cephede 5. Orduda görevli kocasının yanındaydı.  

Bir top mermisinden gelen şarapnelle yaşamını yitirdi.  

Yaralı askerlere yorgunluk belirtisi göstermeden özveriyle çalışıyordu. 

17 Aralıkta çalıştığı hastane İngilizler tarafından bombalandı.  

Mesleğinin kurbanı hemşire Anna anavatanından uzakta olağandışı bir merasimle kendini adadığı topraklarda gömüldü. 

Viyana da oda hizmetçisi, İstanbul’da hekim karısı 

Anna Ragıp, şimdi Eceabat’ın Yalova köylülerinin Ana Hatununu Çanakkale Deniz Zaferinin 105 inci yılında, o topraklar için şehit düşmüş kahramanları saygıyla anıyoruz. |© DerVirgül 

Kaynak: Düsünçe ve tarih dergisi, İsmail Tosun Saral, Ilustrierte Wiener Zeitug 

(Günümüzde Liesing’de Sarggasse hala duruyor ve Karl Sarggasse olarak geçiyor.)