Hauptbahnhof Çevresinde Kapanan Dükkanlar

Adem Çetin

Avusturya’nın Başkenti Viyana’nın, merkezi tren istasyonlarından Güney Tren İstasyonun (Südbahnhof) yıkılarak, yerine Merkez Tren İstasyonu (Hauptbahnhof) yapılmasının üzerinden yaklaşık beş yıl geçti.

Büyük maliyetlere mal olan istasyon Aralık 2015 yılında ilk seferlerini yapmaya başladığında, başta Avusturya Federal Demir Yolları (ÖBB), Viyana Ticaret Odası (WKÖ) ve bölge esnafı çok umutluydu. Ticari bir hareketliliğin yaşanmasının ilk adımı olarak görülen istasyon, çevresine yapılan konutlar, oteller ve plazalarla desteklendi.  Özellikle merkez istasyonun iç bölümüne yapılan alışveriş merkezi, ekonomide büyük artışı vaat ediyordu.

Öyle Olmadı

Hauptbahnhof içerisinde, ÖBB bünyesinde bulunan işyerleri, daha ilk yılında ÖBB ile mahkemelik oldu ve zarar ettiklerini beyan ettiler. Zira ÖBB, alışveriş merkezinde yer alan iş yerlerini kiralarken, günde 20 bin kişinin merkez tren istasyonunu ziyaret edeceğine dair, resmi taaddütte bulundu. İstasyon, insan trafiği bugün de dahil olmak üzere 20’ne ulaşmadığı bilinmekte. İstasyon içerisinde yer alan işletmelerin tamamının ortak şikayeti, tabi ki, yüksek kira sözleşmeleri idi. Beklenilen olmayınca, ilk yıllarda çoğu tekil işletmeler kapanmak zorunda kaldı. Sürece dayanabilen sadece büyük tekel markalar olabildi. Küçük tekil işletmeler ya kapandı, ya da el değiştirmek zorunda kaldı.

ÖBB’nin kiracılarına taaddüt ettiği 20 bin insan trafiği, bu günlerde 15 bin gibi ramlarla da seyretmekte.

Çevresinin Fiyatlarını Artırdı

Merkez Tren İstasyonun faaliyete geçmesi, beraberinde çevresel bir fiyat artışı etkisi yarattı. Çok sayıda yapılan yeni konutlara, yüksek fiyatlar ödeyerek yerleşen Viyanalılar, bir yandan yüksek ev kiraları öderken, diğer yandan o evleri kiralayabilmek için bankalardan aldıkları ön ödeme kredilerini ödemeye çalışıyorlar.

15 Dükkan Boş

Merkez İstasyonun, 10. Bölgeye çıkan ve kentin önemli caddelerinden olan Favoriten caddesinde de, beklenilen bir canlanma yaşanmadı.

Aksine, konut fiyatlarının istasyonun yenilenmesiyle birlikte paralel artışı, buradaki esnafı olumsuz bir şekilde etkiledi.

Bugün itibariyle, Favoriten Caddesi üzerinde, Keplerplatz’dan Merkez İstasyona kadar olan kısa mesafede toplam 15 işletme kapanmış ve yeni kiracısını beklemekte. Bu bekleme bazı dükkanlar için 3 yıllık gibi bir süreyi bulmakta.

Avusturya ekonomisinin bel kemiği olan orta direk, Viyana’nın bazı bölgelerinde gettolaşmasının diyalektik sonucu olarak, yine bazı bölgelerde de yoksul insanların gettolaşmasını doğurmakta. Yani, özellikle 10. Viyana bölgesinde yaşayan insanların ‘’sınıfsal bazda’’ aynılaşması, orta direğe hitap eden işletmelerin yok olmasını beraberinde getirdi.

Yüksek maliyetli ürünlerin yüksek maliyetle satılmasıyla sonuçlanması, ticaretin mantığıdır. Zira yüksek maliyetli ürünlerin satın alım gücünün olmadığı bölgelerde, bu işletmelerin tutunabilmesi olanaksız olduğundan, işletmeler kapanmakta. Öte yandan kapanan işletmelerin tekrar, yeni işletme için açılabilmesi ve ticaret yapabilmesi için, bölgenin sosyo-ekonomik yapısına göre, arz-talep ilişkisini kurması gerekmektedir.

Alım gücü seviyesi düşük olan bölgelerde, konut fiyatlarının yüksek olması, işletmelerin iflas etmeleriyle sonuçlanabiliyor ve yerine yeni işletmelerin açılamamasına neden olabiliyor.

Bugün Favoriten caddesinde kapanan işletmelerin en büyük sorunu, bölgede yaşayan insanların alım gücü ile, konut kira fiyatları arasındaki uçurumdan kaynaklanmaktadır.

10. Viyana bölgesi esnafı, ucuz ürün satmakla ayakta durabilmekte. Bu durum ürünlerin kalitesini direk etkiyerek, her alanda maliyeti düşük ve kalitesiz ürünlerin tezgahlara çıkmasına vesile olmaktadır.

Bu gün, 300 metre bir mesafe içerisinde 15 işletme uzun zamandır kiralanmayı bekliyorsa ve yine bir çoğu ödeyemediği kira bedelleri yüzünden mahkemelerin kararlarını bekliyorsa, merkez tren istasyonun arka bahçesi olan 10. Viyana bölgesinde dengesiz bir gelişme olduğunu işaret etmektedir./virgül

© Bild: virgül