İlginç geçmişe sahip bir Viyana sokağı | “Zirkusgasse” [Sirk sokağı]

Adem Hüyük

Circus Renz bir Alman sirk şirketiydi. 1842’de Berlin’de Ernst Jakob Renz tarafından Circus Olympic olarak kuruldu ve 1897’ye kadar varlığını sürdürdü. Şirketin Berlin, Hamburg, Bremen ve Breslau’da birkaç sabit binası vardı.

Viyana’nın Leopoldstadt ilçesi, diğer bir tanımlamayla 2. Viyana Bölgesindeki “Zirkusgasse” [Türkçesi; Sirk sokağı] adını Circus Renz şirketinin bir şubede Viyana’da açmak istemesiyle günümüze ulaştı. Sokağın eski adı Große Fuhrmanngasse idi.

Zirkusgasse, 1862 yılında Renz Sirki için burada inşa edilen binanın [şimdi 44 numaradaki Renzhof] adını almıştır ve daha önce Große Fuhrmanngasse olarak adlandırılmıştır.

Sokağın 13 numaralı ikametinde Christoph Ritter Ernst Gerin 1912 yılında bir matbaa açmış ve tramvay bileti basımıyla tanınmıştır.

Bugünkü No. 33’ün öncül binası 1888’den 1909’a kadar Leopoldstadt’taki ilk kız eğitim kurumuna ev sahipliği yapmıştır.

Avusturya Cumhuriyeti, 1938’de Nazi Almanyası tarafından ilhak edilmiş, dolayısıyla Avusturyalı Yahudiler için sonu acıyla bitecek günler başlamıştı.

Zirkusgasse 40 numaralı bina da çadır üretimi yapan Yahudi bir iş insanının tüm mal varlığına el koyan Naziler, burasını Nazi karşıtlarının zorunlu çalıştıkları kaplara çevirmişlerdir.

1942’den 1945’e kadar çadır fabrikasının mahzeninde zorunlu işçileri barındırmış ve sadece yaşamaları için gerekli yemek ve su karşılığında çalıştırılmışlardır. Tarihçiler, Naziler tarafından zorunlu çalıştırılan işçilerin, Rus ve Yugoslav olduğunu söylüyor.

Zirkusgasse 16/Schrottgießergasse 5-1 binasında 19. yüzyılda iki korkunç suç işlendi.

Kasım 1869’da çevresinde kötü bir üne sahip olan ve asi tavırları ve çalışma isteksizliğiyle dikkat çeken 36 yaşındaki çamaşırcı Maria Stupka, 28 yaşındaki aşçı Katharina Blaschek’i burada öldürdü. Kaba “çamaşırcı Marie” olarak da anılan ve sürekli para sıkıntısı çeken bu kadın, zaman zaman odasını diğer kadınlara kiralıyordu.

Maria S. bir gün Katharina B. tarafından değerli eşyalarını çalmaya çalışırken yakalandığında, çamaşırcı kadın yumruğunu ön dişleri kırılana kadar kurbanının ağzına sokmuş ve ardından onu öldüresiye dövmüştür.

Mart 1874’te zengin Viktoria Heidl, Hedwig Russ adında bir hizmetçi tuttu. İşvereninden hırsızlık yapmak isteyen 22 yaşındaki çalışan, dolapları karıştırırken yakalanmış ve ardından Viktoria H.’nin kafatasını baltayla yarmıştır. Daha sonra kadının yüzünü bir çekiçle parçalamış, onu kanlar içinde bırakmış ve kaçmıştır.

Her iki katil de yakalandı ve cezalandırıldı – Maria Stupka 20 yıl hapis cezası aldı ve Hedwig Russ asılarak idam edildi.|© DerVirgül