İntihar ve Sosyal Medya

Bugün Viyana’da gözlerimizin önünde hikayesini bilmediğimiz bir yaşam belki de son buldu. [Hastaneye kaldırıldı ve son durumu hakkında bilgi edinemedik]

Haber sayfamıza çok sayıda okuyucumuz olayın videosunu gönderdi. Haber yapmamız istendi…

Toplumsal bir sorun olarak intihar olaylarının haber yapılması elbette medyanın görevi, ancak uzmanlar, intihar vakaları haber yapılırken çok dikkatli olunması ve sorumlu hareket edilmesi gerektiğini belirtiyor. İntihar vakaları haber yapılırken dikkatli olunmasının iki nedeni var diyen uzamanlar; Birincisi, intiharların bulaşıcı olabileceğine ilişkin bulgular söz konusu. Diğer neden ise, dikkatli verilmedikleri takdirde intihar haberlerinin intihar eden kişinin yakınlarının acısını artırması kaygısıdır, uyarısında bulunuyor.

Her hâlükârda intihar anının video görüntülerinin bizim acımızdan yayınlanması söz konusu bile değildir. Bu nedenle sosyal medyada fon müzikleri eşliğinde olayın videosunun yayınlanması, toplum vicdanın hangi boyutlara geldiğinin de bir göstergesidir.

Sadece kamuoyunu ilgilendiren politik ya da ünlü kişilerin intiharı ile kriminal öneme sahip intihar vakalarının haber yapmaya çalışıyor, bu tür istisnai durumlarda bile intiharın yöntemine ilişkin özendirici ayrıntılara, intihar fotoğrafına ve mesajına veya videosuna yer vermiyoruz.

Öte yandan, bazı intihar vakaları ise toplumu bilgilendirme amaçlı mutlaka yapılmalıdır.

Bağımlık yapan maddelerden kaynaklanan veya arkasında bir bilgisayar oyunu intiharın haber yapılması, ailelerin bilgilendirilmesi ve tekrar yaşanmaması için mutlaka yapılmalı. Toplu intiharlar da nedenleri muhakkak araştırılması gereken ve toplumun bilgilendirilmesi gereken vakalardandır.

“Depresyonda intihar riski daha fazla”

İntihar kavramı hakkında konuşan Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Barış Önen Ünsalver; “İntihar bir öz kıyımdır. İntihar düşüncesindeki kişi kendini öldürmeyi düşünür, planlar kurar. İntihar eylemi çoğunlukla ölümle sonuçlanmaz. İntihar bir halk sağlığı, dünya sağlığı sorunudur. İntiharı düşünen bir zihin karanlık, çaresiz hisseden bir zihindir. İntihar sebeplerinin yüzde 90’ı psikiyatrik hastalıklardan kaynaklanıyor. İntihar düşüncesinin bir uzmanla açıkça konuşulması tehlikeli değildir. Aksine bunun konuşulup aşılması gerekiyor. Birçok hastalık intihar düşüncesine neden olabiliyor. Depresyonda intihar riski diğer hastalıklara göre çok daha fazla.” ifadelerinde bulundu.

“İntihar, internet üzerindeki paylaşımlarla bulaşıcı olabiliyor”

İntihar sonrası sürecin kişinin yakınları için çok zorlu geçtiğini vurgulayan Ünsalver, geride kalan kişilerin intihar etme oranlarının arttığını açıkladı. Ünsalver; “Özellikle ergen ya da genç erişkinler, bir yakını intihar edince kendileri de intihara yönelebiliyorlar. İntihar; örnek alma, etkilenme, depresyon yoluyla gerçekleşebiliyor. İntihar, internet üzerindeki paylaşımlarla da bulaşıcı olabiliyor. Goethe’nin ‘Genç Werther’in Acıları’ kitabından sonra, kitaptan etkilenerek benzer intiharlar gerçekleşmişti. Belli meslek grupları birbirlerinin intiharlarından etkilenebiliyor. Örneğin tükendiği için intihar eden bir hekimin haberinden sonra, hekim intiharlarında artış yaşandı.” dedi.

“İntiharı düşünenler bu tarz haberler okuyor”

Medyanın intiharları etkilediğini açıklayan Ünsalver; “Haberlerden etkilenerek meydana gelen intiharlar var. Psikiyatrik hastalığı olan kişiler medyada bu haberleri bir çözüm olarak görebilirler. Özdeşleşme Kuramıyla, intihar eden kişiyle aynı özelliklere sahip kişiler bu tarz haberler sonucu intihar etmeyi düşünüyor. Haberlerin etkisi en fazla bir hafta sürer deniyor ama haberlere çevrimiçi ulaşma imkanıyla etkileri çok uzun süre devam edebiliyor. Kişiler intihardan önce intihar haberlerini okuyarak, diğer intiharların yöntemlerini araştırıyorlar. Medyada görsel paylaşımı ve birden çok yerde haber yapılması intiharı teşvik edebiliyor. Ne kadar fazla drama ve sansasyon olursa, kişiler kendileriyle o kadar özdeşim kuruyorlar.” diye konuştu.

“Medyayı yapıcı kullanmalıyız”

Film ve şarkıların intiharı romantik ve özenilecek hale getirebildiğini vurgulayan Ünsalver, medyayı yapıcı kullanmak gerektiğini vurguladı. Ünsalver; “İntihar konusunda sosyal destek ağlarının güçlendirilmesiyle insanlar vazgeçirilebilir. Medyada, yöntemden bahsetmeden, intiharı romantik hale getirmeden, sade ve bilgilendirici bir şekilde eğitici bilgilerle haber sunulabilir. Haberde intihar düşüncesindeki kişilerin başvurabileceği kurumlardan bahsedilebilir.” diyerek konuşmasını noktaladı.| ©DerVirgül