TOGG yerli mi değil mi?

Derleyen Adem Hüyük

Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, birtakım temaslarda bulunmak üzere Avusturya’nın Başkenti Viyana’ya resmi bir ziyaret gerçekleştireceğini sabah saatlerinde haber yapmış, Çavuşoğlu’nun beraberinde bir adet Türkiye’nin ilk yerli otomobili Togg getireceği bilgisine de ulaşmıştık. Ancak otomobilin geldiğinden emin olmadığımızdan bu bilgiyi paylaşmadık.

Viyana 10. Bölge’de park halinde tesadüfen gördüğümüz 06 plakalı Togg’u görmemiz üzerine fotoğraflarını çekerek haber yaptık. Der Virgül ve DV aboneleri, Avusturya Gündem, Avrupa Medya haber sayfaları, haberi yayımlaması sonrasında, Avusturya’daki Türkçe sosyal medya kullanıcıları ulaştıkları fotoğraflarla, Togg’un Viyana trafiğinde olduğu geniş kesimlere ulaştı.

TOGG yerli mi değil mi?

Yüzlerce kez paylaşılan fotoğraf ve haberler, beraberinde sosyal medya üzerinden yerli mi-değil mi? tartışmasını başlattı.

Tartışmalar kaçınılmaz olarak, seçim havasına girildiğinden dolayı, tarafların daha sübjektif ve daha önyargılı olmalarına zenim hazırlıyor.

Bir kesimin tamamen yerli, diğer bir kesimin ise yerli değil dediği TOGG’un yerlilik oranının yüzde 51 olduğu bilinirken, resmi makamlar 2025 yılı içinde ise yüzde 65 yerliliği yakalaması bekleniyor diyor.

Türkiye’de uzun sürededir devam eden milli-değil tartışmasında, TOGG’un milli olmadığını savunanların iddiaları daha çok İtalya üretimi olduğu yönünde. Buna göre, “İtalyanlar birçok otomobil firmasına el yapımı prototip araçlar hazırlayarak fuarlarda tanıtım amaçlı satarlar. Nitekim bu özel yapım araçları alan firmalar sadece kendi marka logolarını yapıştırarak fuarlarda görücüye çıkartırlar, fakat asla bir seri üretimleri olmaz. Çünkü çoklu üretim bantları olmadığı gibi yedek parçalarının da üretimi yapılmaz.”

Milli değil diyenlerin bir başka savunması ise, “Elektrik kısmını Alman Bosch’dan alan, Batarya dolum sistemlerini Çin’den alan, Tüm şasi donanımını İngiliz Myra’dan alan, tasarımını İtalya’dan alan TOGG, yerli değildir” yönünde.

TOGG’un milli olmadığını savunan kesim, bunun AK Parti’nin bir propagandası olduğunu, bu iddialarını desteklemek için ise, geçmişte yerli uçak yapılacağı vaadini hatırlatıyorlar.

Peki gerçekte olan ne?

TOGG yerli otomobil ile ilgili çok fazla iddia ortaya atılıyor. Aracın ilk defa yapımına başlandığı günden bugüne kadar çok fazla tartışma yaşandı. Özellikle yerlilik oranı ile ilgili bazı soru işaretleri var.

Genelde yerli denilince akıllara yüzde 100 oranında bir yerlilik geliyor. Fakat TOGG CEO’su tarafından yapılan açıklamalara göre Türkiye’nin ilk elektrikli otomobili yüzde 51 oranında yerli olacak. Yani tamamen bir yerli olma durumundan bahsedilmiyor.

Konuyla ilgili yapılan açıklamalara bakıldığında tedarikçilerin yüzde 75 gibi bir bölümünün Türkiye’den seçildiği ifade ediliyor. Fakat cihazların yazılımı ve batarya gibi aksamlar henüz Türkiye’de üretilmiyor. Bu nedenle dışarıdan alınması gerekiyor.

Herhangi bir otomobil veya akıllı telefon üretmek için yerli kaynaklar kesinlikle yeterli olmuyor. En basitinden bataryayı dışarıdan almanız gerekiyor. Türkiye’de ileri teknoloji olarak sayılabilecek ekipmanların yeterli düzeyde bulunmaması üretimin yerlilik oranını çok düşürüyor.

Ayrıca, Türkiye’nin kendine özgü yerli bir motor parçası olmadığı için otomobilin motoru yurt dışından gelmektedir. Otomobilin motoru Alman markası olup Almanya’dan gelmektedir.

Resmi kaynakların yaptığı açıklamaya göre, “TOGG’un tamamen yerli malı olduğunu söylemek doğru olmaz. Çünkü otomobil parçalarının bir kısmı yerli üretim iken bir kısmı da yurt dışından gelmektedir. Özellikle,otomobilin ana parçalarından biri olan motorun Almanya’da üretildiği bilinmektedir. Şu zamanda üretilen yerli otomobil TOGG’un yüzde 51’i yerli iken geri kalanı yabancı üretimdir. Fakat ilerleyen zamanlar da yerlilik oranının yüzde 65 olması hedef alınmıştır. Bu duruma bakıldığı zaman, ilerleyen yıllarda yerli otomobilin yerlilik derecesi gittikçe arttırılarak tamamen yerli malı olması amaçlanmıştır. İlk aşamada yerli otomobil TOGG’un yüzdelik derecesi az olsa da yapılan çalışmalar sonucunda yüzdelik derecesi arttırılarak yerlilik oranı artacaktır.” | © DerVirgül