Viyana’da Yapılan Filistin’e Destek Gösterilerinde Taşınan Pankarttaki Kadın Kim?

Derleyen Adem Hüyük 

Gerilla olmayı ünlü olmaktan daha fazla istiyordu… Yine de onunla tanışan bir İngiliz iş insanı şu yorumu yapıyordu: “Ona tıpkı ziyarete gelmiş bir astronot gibi davranılıyor.”

Hollywood yıldızı ve moda ikonu Audrey Hepburn’e benzetiliyordu, bu da basının ilgisini ilk kadın terörist tanımlaması kadar çekiyordu.

Hatta Batı medyasında ondan “fıstık” diye bile söz edildiği oluyordu.

Birkaç gündür Viyana sokaklarında taşınan pankartın üzerindeki, başında poşu belinde Kalaşnikof olan resim, Filistin kurtuluşunun sembol ismi Leyla Halid’e aittir. 

29 Ağustos 1969 tarihinde, 840 numaralı Los Angeles-Tel Aviv uçuşunu gerçekleştiren bir Amerikan uçağını kaçırarak bütün dünyanın dikkatini Filistin davasına çekmeyi başaran kadın…

Filistin Halk Kurtuluş Cephesi (FHKC) içinde “Şadya Ebu Gazale” takma ismiyle bilinen Leyla Halid, 1944 yılında İsrail devleti sınırları içinde yer alan Hayfa şehrinde dünyaya geldi. 

İlerde Filistin Davası’nın sesinin bütün dünyaya duyurulmasında çok önemli bir rol oynayacak “uçak kaçırma eylemleri” ile tanınan Leyla Halid’in kaderi, Filistinlilerin Nakba olarak adlandırdıkları 1948’de İsrail devletinin kurulmasından sonra farklı bir yola doğru evrildi. 

Halid, birçok Filistinli gibi Nakba sırasında ailesiyle beraber doğduğu kent Hayfa’dan Güney Lübnan’a gitti.

Leyla Halid, 1967 yılında Filistin mücadelesinin silahlı eylemlere evirildiği sırada Kuveyt’te yaşıyordu ve orada öğretmen olarak hayatını idame ettiriyordu.

Ancak Kuveyt’teki hayatı boyunca Filistin davasından da uzak durmamıştı. 

Daha 15 yaşındayken Filistin mücadelesinin simge isimlerinden Corç Habaş’ın kurduğu Arap Milliyetçiler Hareketi’ne katılmıştı. 

Filistin Halk Kurtuluş Cephesi (FHKC) bu hareketin içinden 1968 yılında doğacaktı. 

Kuveyt’ten sonra Ürdün’e geçen Leyla Halid, 1969 yılında burada Filistin Halk Kurtuluş Cephesi’nin eğitim kamplarına katıldı. Hareketin içinde de dış operasyonlar şubesinde görev aldı.

Uçak kaçırma eylemlerinin Filistin halk mücadelesi tarafından bir mücadele biçimi olarak seçilmesinden sonra, Leyla Halid ismi de bütün dünya tarafından bilinmeye başlanacaktı.

“Dünyada uçak kaçırma eylemlerini gerçekleştiren ilk kadın” olarak tarihe geçen Leyla Halid, 29 Ağustos 1969 tarihinde, 840 numaralı Los Angeles-Tel Aviv uçuşunu gerçekleştiren bir Amerikan uçağını kaçırarak bütün dünyanın dikkatini Filistin davasına çekmeyi başardı. 

Esmer kızın kaçırdığı bu uçak Tel Aviv semalarını geçtikten ve 4 yaşındayken sürüldüğü toprakları üzerinde belli bir süre uçtuktan sonra Suriye’nin başkenti Şam’a iner. Uçağın inmesinden sonra 116 yolcu indirilir ve uçak patlatılır.

Ardından da Suriye yönetimine teslim olur Halid. Serbest kalmasının ardından önce Ürdün’e, daha sonra da Lübnan’a geçer.

Leyla, Türkiye’de katıldığı bir TV programında uçak kaçırma eylemlerinin amacının, “Filistinlilere yalnızca mülteci gözüyle bakan dünyaya haklı bir nedenimiz olduğunu göstermek ve İsrail hapishanelerinde yatan Arap ve Filistinli mahkumların rehineler karşılığında serbest bırakılmasını sağlamak” olarak açıklamıştı.

Leyla Halid mücadelesini bırakma niyetinde değildi. Filistinli tutsakların serbest bırakılması için başka bir uçak kaçırma eylemine katılan Halid’in işi bu defa zor gibi görünüyordu.

Nitekim artık bütün dünyanın ve özellikle de İsrail güvenlik güçlerinin tanıdığı Leyla Halid, estetik ameliyatı olur ve Honduras pasaportu alır. 

Bu sefer hedef bir İsrail uçağıdır ve bunun için Nikaragualı bir yoldaşıyla beraber Frankfurt’a gider.

Bu eylem eşzamanlı olacak üç uçak kaçırma eyleminin bir parçası olacaktır.

Eylemi gerçekleştirmek için Frankfurt’tan Amsterdam’a geçen Halid, tanınmadan uçağa binmeyi başarır. Ancak bu eylem planlandığı gibi gitmez ve Nikaragualı yoldaşı hayatını kaybeder. Kendisi ise yaralı olarak kurtulur.

Londra’da tutuklanan Leyla Halid, daha sonra FHKC’deki yoldaşlarının bir başka uçak kaçırma eylemi sayesinde 28 gün sonra serbest kalır. 

Tekrar Lübnan’a dönen Halid, burada çok sıkı bir şekilde gizlenmeye çalışır.

Bir yandan da FHKC’nin militanlarının eğitilmesinde görev alır.

1971 yılında, Lübnan’da bir yoldaşıyla aynı evi paylaşan Halid, evine gittiği bir akşam yatağına yerleştirilen TNT patlayıcıyı fark eder ve tekrar FHKC bürosuna giderek arkadaşlarına haber verir.

Leyla Halid, ciddi bir suikast girişiminden kurtulmuştur. 

Filistin davasının çok çetin bir mücadele içinde olduğu bu yıllarda şüphesiz İsrail de Filistinlilerin bu kurtuluş mücadelesine karşı amansız bir savaş yürütmekteydi. 

Özellikle de davanın önde gelen isimlerine yönelik düzenlenen suikastlarda çok sayıda şehit haberleri geliyordu.

FHKC’nin lider kadrolarından önemli isimlerin Beyrut’ta mülteci kampları dışındaki bölgelerde suikaste kurban gitmesinden sonra FHKC, Leyla Halid’in kamplarda kalması gerektiğine karar verir. 

Bunun üzerine Leyla Halid belli bir süre başta Şatilla olmak üzere Filistinli mültecilerin kamplarında kalır.

Kuveyt, Beyrut, Ürdün, Sovyetler, İngiltere’de hapis günleri derken evini bavulunda taşıyan bir kadın. 

Uçak kaçırma anından, yurt özlemine, özgürlük arayışından dostlarını, kardeşini toprağa verişine dopdolu bir hayat. 

Yaşayan bir direniş ve mücadele efsanesi Leyla Halid, Filistin Ulusal Yönetimi’nde Filistin Halk Kurtuluş Cephesini temsil etmektedir. 

Dünyanın bir çok ülkesinde,“işgal altındaki bölgelerde kadın olmak ve Ortadoğu meselesi hakkında konferans vermek” üzere davet edilmektedir.

Leyla Halid, sadece Filistin davasının simgesel bir ismi değil aynı zamanda “zulme, sömürüye” karşı direnen kadınların simgesel ismidir.

Bundan dolayıdır ki onun resimleri başta Ortadoğu olmak üzere dünyanın bir çok yerinde duvarları süslemektedir.

Filistin halkının ve onun bir evladı olan Leyla Halid’in mücadelesi ilerlemiş yaşına rağmen devam etmekte. 

1982 yılında evlendiği ikinci kocası doktor Fayez Raşid Hilal ile Bader ve Başar adındaki iki oğluyla birlikte Ürdün’ün başkenti Amman’da ikamet etmektedir.|DerVirgül 

© Bild: DerVirgül 

Kaynak: Sarah İrving “Filistin Kurtuluşunun Simgesi’’