Adalet Divanı’nın Kararı Sınır Dışı Etmeyi Kolaylaştırdı

Avrupa Adalet Divanı, Avrupa Birliği (AB) üyesi bir ülke üzerinden Almanya’ya gelen ve iltica talep eden sığınmacıların hangi koşullarda ilk ayak basılan ülkeye iade edilebileceğine açıklık getirdi.

Lüksemburg’daki mahkeme, ilk ayak basılan ülkedeki sosyal güvenlik sisteminin Almanya’ya kıyasla daha kötü durumda olmasının sığınmacının o ülkeye geri gönderilmesine engel olmadığına hükmetti.

İlk sığınma başvurularını Bulgaristan, Polonya ve İtalya’ya yapan üç sığınmacı, Almanya’daki başvurularının reddedilmesi üzerine mahkemeye başvurmuştu.

Almanya’da bu davalara bakan mahkemeler de, Avrupa Adalet Divanı’na başvurarak, “insanlık dışı veya aşağılayıcı muamelenin” AB mülteci hukuku açısından nasıl yorumlanması gerektiği konusunda görüş istemişti.

Adalet Divanı’nda ele alınan davalardan birinde, Gambiyalı bir sığınmacı ilk önce İtalya’da sığınma başvurusunda bulunmuş daha sonra da Almanya’ya giriş yaparak Almanya’da da sığınma başvurusunda bulunmuştu.

Sığınmacının başvurusu daha önce İtalya’da başvuruda bulunduğu gerekçesiyle reddedilmişti.

İtalya’ya sınırdışı kararına itiraz eden sığınmacı, buna gerekçe olarak İtalya’da sığınmacılara sistematik olarak kötü muamele edilme tehdidinin bulunmasını göstermişti.

“İnsanlık dışı veya aşağılayıcı durumlar”

Avrupa Adalet Divanı Salı günü verdiği kararda insanların temel ihtiyaçlarını gerçekleştirmelerinin mümkün olmadığı durumların “insanlık dışı veya aşağılayıcı” olduğunu karara bağladı. Kararda bu durumlara örnek olarak beslenme, bedensel temizlik ve kalacak yer konusunda tatmin edici imkanların sunulmaması ayrıca fiziksel ve bedensel sağlığının kötü etkilenecek olması gösterildi.

Sosyal güvenlik sisteminin daha kötü durumda olması ise doğrudan insanlık dışı ve aşağılayıcı muamele riski bulunan durumlardan sayılmadı.

Avrupa Birliği’nde iltica başvurularına ilişkin olarak düzenlenen Dublin Üç Yönergesine göre, sığınmacılar Avrupa’ya hangi AB ülkesinden ayak basarsa iltica işlemlerinin o ülkede yapılması gerekiyor. Sığınma başvurusunda bulunan bir kişinin diğer bir AB ülkesinde başvuruda bulunmuş olması durumunda, ikinci başvuru reddediliyor.

Ancak AB yönetmeliklerine göre insanlık dışı  ve aşağılayıcı muamele tehdidi bulunması halinde  sığınma başvurusunu reddetmek mümkün değil.

Alman İçişleri Bakanlığı’nın verdiği bilgilere göre, Almanya; Macaristan, Yunanistan, İtalya ve Bulgaristan’a sınırlı sayıda ve hatta hiç sığınmacıyı geri göndermiyor.

Buna neden olarak da, bu ülkelerde göçmenlere yönelik uygulamaların AB kuralları ile uyumlu olup olmadığına dair çekinceler gösterildi.