Avrupa’da tek kullanımlık plastik ürünler yasaklanıyor

Avrupa Parlamentosu’nda (AP) bugün yapılan oylamada, plastik tabak, çatal, kaşık ve bıçak ile pipet, kulak çöpü gibi tek kullanımlık plastiklerin yasaklanmasını öngören tasarı kabul edildi. Milletvekillerinin 571’i tasarının lehinde, 53’ü ise aleyhinde oy verdi. 34 milletvekili de çekimser kaldı. Avrupa Komisyonu, çevrenin korunması amacıyla tek kullanımlık plastiklerin yasaklanmasını öngören tasarıyı Mayıs ayında sunmuştu.

Yeni düzenleme, başka bir maddeden üretilebilecek tek kullanımlık plastik ürünlerin 2021 yılına kadar Avrupa Birliği’nde (AB) tamamen yasaklanması öngörülüyor. AP, yasak kapsamında olmayan plastik ambalajlar ve bardakların kullanımının 2025 yılına kadar yüzde 25 azaltılmasını talep etti.

Ürün listesi genişletildi

AP, Avrupa Komisyonu’nun yasak kapsamına almak istediği ürünlerin listesini de genişletti. Buna göre, özellikle ayak üstü yiyecek satan lokantalarda sıklıkla kullanılan polistiren köpük ve strafor kapların da yasaklanması istendi. Bunun yanı sıra, plastik içeren sigara filtrelerininin sayısının da 2025’e kadar yüzde 50, 2030’a kadar da yüzde 80 oranında azaltılması talep edildi.

AP’de kabul edilen tasarıda, plastik şişelerin de ayrıca toplanması öngörülüyor. AB’ye üye ülkeler 2025 yılına kadar plastik şişelerin yüzde 90’ının geri dönüşümünü sağlamakla yükümlü olacak. Yeni satılan ürünlerde kullanılan plastik şişelerin de en az yüzde 35’inin geri dönüşüm ile üretilmiş olması isteniyor.

Yeni düzenlemede öngörülen maddelerden biri de balıkçı ağlarını kapsıyor. Buna göre, AB ülkeleri denizlerdeki balıkçı ağlarının en az yüzde 50’sinin toplanmasından yükümlü olacak.

“Avrupa Birliği öncü rol oynamalı”

AP, ayrıca deniz ve kıyıların temizlenmesi, plastik çöpün toplanması ve geri dönüşüm masraflarına sigara ve balıkçılık malzemeleri üreten şirketlerin de katkı sağlamasını talep ediyor. Bir sigara izmaritinin yaklaşık 500 ile 1000 litre suyu kirlettiğine dikkat çeken parlamenterler, izmaritin tamamen yok olması için aradan yaklaşık 12 yıl geçmesi gerektiğine işaret ediyor.

Yeni düzenleme, AB’ye üye ülkelerin parlamentolarında da kabul edildikten sonra uygulamaya konulabilecek. Belçikalı liberal milletvekili Frederique Ries, Avrupa’nın okyanuslardaki plastik çöpün sadece küçük bir kısmından sorumlu olmasına rağmen, AB’nin denizlerin kirliliğine çözüm konusunda öncü bir rol oynaması gerektiğine dikkat çekti.

Avrupa Parlamentosu’nun Sosyal Demokrat Partili üyesi Jo Leinen da, “çöplerle kirlenen deniz ve kıyıların doğa ve hayvanları tehdit ettiğini” vurgulayarak, yeni düzenlemenin plastik çöplerin yüzde 70 oranında azaltılmasını hedeflediğini söyledi.

Yılda 26 milyon ton plastik çöp

Avrupa Komisyonu’nun verdiği bilgilere göre, AB sınırları içinde yılda yaklaşık 26 milyon ton plastik çöp üretiliyor. Uygun şekilde çöpe atılmayan plastik ürünlerin büyük bölümü denize karışıyor. ABD’li bilim dergisi Science’da yer alan bir habere göre, yılda yaklaşık 8 milyon ton plastik çöpü denize atılıyor. AB Komisyonu’na göre, denizlerdeki çöpün yüzde 85’ini plastik maddeler oluşturuyor. Bunların yarısını tek kullanımlık plastik ürünlerden, dörtte biri ise balıkçıların kullandığı malzemelerden kaynaklanıyor.