Bosna Hersek seçimleri

Bosna Hersek’te 2 Ekim Pazar günü yapılan genel seçimlerde resmi olmayan sonuçlara göre Devlet Başkanlığı Konseyinin Boşnak üyesi Denis Becirovic, Hırvat üyesi Zeljko Komsic ve Sırp üyesi de Zeljka Cvijanovic oldu.

Demokratik Eylem Partisinin (SDA) paylaştığı verilere göre, Bosna Hersek’in iki entitesinden biri olan Bosna Hersek Federasyonu’nda (FBIH) oyların büyük çoğunluğu sayıldı.

Buna göre 11 siyasi partiden oluşan muhalefet blokunun desteğini alan Sosyal Demokrat Partinin (SDP) adayı Denis Becirovic oyların yüzde 56’sını alarak devletin en üst mevkisi olan Devlet Başkanlığı Konseyinin Boşnak üyesi oldu.

SDA’nın adayı Bakir İzetbegovic oyların yüzde 39’unu aldı. 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da 6 Eylül’de başkent Saraybosna’ya yaptığı ziyarette, İzetbegovic’e destek verdiğini ifade etmişti.

Konseyin Hırvat üyeliğini Demokratik Cephe (DF) ve Halk Birliği (GS) koalisyonunun adayı Zeljko Komsic, oyların yüzde 70’ini alarak önde tamamlarken, rakibi Bosna Hersek Hırvat Demokrat Birliğinin (HDZ) adayı Borjana Kristo ise oyların yüzde 29’unu aldı.

Bağımsız Sosyal Demokratlar Birliğinin (SNSD) verilerine göre, SNSD adayı Zeljka Cvijanovic oyların yüzde 60’ını alarak Konseyin Sırp üyesi olurken, Sırp İlerleme Partisinin (SDS) adayı Mirko Sarovic ise oyların yüzde 35’ini aldı.

Sosyal Demokrat Partinin (SDP) adayı Becirovic, seçim sonuçlarının netleşmesinen sonra yaptığı açıklamada, kendisine oy veren ve vermeyen herkese teşekkür ederek, “Zafer sarhoşluğunun zamanı değil. Bosna Hersek’te ihtiyaç sahibi çok sayıda insan var. Onlar için ne zaman hayat şartları düzelir o zaman kutlamak için bir sebebimiz olur.” dedi.

Bosna Hersek’in Avrupa Birliği (AB) ve NATO üyelik süreçlerinde kararlı olmaya devam edeceğini söyleyen Becirovic, gelecek için çalışacağını belirtti.

Seçime katılım yüzde 50

Merkez Seçim Komisyonu (CIK), seçime katılımın yüzde 50 olduğunu açıkladı.

Bugünkü seçimlere 90’ı siyasi parti, 17’si bağımsız aday ve 38’i koalisyon olmak üzere 145 siyasi unsur katıldı.

Ülkede devlet düzeyindeki başkanlık konseyi ve parlamentonun yanı sıra Bosna Hersek Federasyonu (FBIH) ve Sırp Cumhuriyeti (RS) olmak üzere iki entitede ve FBIH içindeki 10 kantonda, parlamento üyeleri seçildi.

FBIH’teki seçmenler, Bosna Hersek Parlamentosu, FBIH Parlamentosu ve kanton parlamentoları için de oy kullanırken, RS’deki seçmenler, Bosna Hersek Parlamentosu, RS Başkanlığı ve Başkan Yardımcılığı ile RS Halk Meclisi için sandık başına gitti.

Devletin en üst mevkisi olan Devlet Başkanlığı Konseyinin Boşnak ve Hırvat üyeleri, FBIH içinden, Sırp üye ise RS içinden seçilmiş oldu.

Bosna Hersek’in karmaşık siyasi yapısı

Bosna Hersek, 29 Şubat-1 Mart 1992’de yapılan referandumla eski Yugoslavya’dan ayrılarak bağımsızlığını ilan etti. Bosna Hersek içindeki Sırpların büyük çoğunluğunun boykot ettiği referanduma halkın yüzde 64,31’i katıldı. Katılanların yüzde 99,44’ü bağımsızlık için “evet” dedi.

Bosna Hersek, referandum sonucuna göre, bağımsız bir devlet olsa da bağımsızlığın bedelini 3,5 yıl süren kanlı bir savaşla ödemek zorunda kaldı.

Bağımsızlık ilanının akabinde Bosnalı Sırplar, Müslüman Boşnaklara yönelik etnik temizlik ve katliamlar başlattı.

Avrupa’nın orta yerinde 3,5 yıl süren ve çok sayıda katliam, soykırım, insanlık suçlarının işlendiği bir savaş yaşandı.

Savaş, ABD’nin Ohio eyaletindeki Dayton Hava Üssü’nde 21 Kasım 1995’te Dayton Barış Antlaşması’nın imzalanmasıyla sona erdi.

Anlaşma, silahları sustursa da ülkeye karmaşık bir siyasi yapı getirdi. Dayton çerçevesinde belirlenen “yeni” Bosna Hersek’in anayasasında, 3,5 yıl boyunca birbiriyle savaşan Sırp, Boşnak ve Hırvatlar “kurucu halklar” olarak belirlendi. Bu “üç başlı” yapı, Bosna Hersek’i dünyanın en karmaşık siyasi sistemine sahip ülkelerden biri haline getirdi. Özellikle dış politikada “uzlaşma” ile karar alındığından, birçok anlamda Bosna Hersek’in ilerleyişi içeriden durdurulmuş oldu.

Ülke, FBIH ve RS entiteleri ile özerk bir yapıya sahip Brcko Bölgesi’ne ayrıldı. FBIH de kendi içinde 10 kantona bölündü. Her kantonun, entitenin ve devletin ayrı hükümetlerinin olması sistemi daha da karmaşık hale getiriyor.