Muhalif Gazeteciyi Gözaltına Almak İçin Yolcu Uçağı Zorla İndirildi

AB liderlerinin Belarus’a olayla ilgili nasıl bir karşılık verileceğini bugün görüşmesi bekleniyor. AB’nin üst düzey bir yetkilisi olayı ‘kaçırma’ olarak nitelendirdi, ABD Dışişleri Bakanlığı da “şok edici bir eylem” dedi.

Uçak, Yunanistan’ın başkenti Atina’dan Litvanya’nın başkenti Vilnius’a gidiyordu.

Ryanair havayolu şirketine ait uçak Pazar günü Belarus’un başkenti Minsk’e zorunlu iniş yaptı. Uçakta bulunan muhalif gazeteci, Nexta grubunun eski editörü Roman Protasevich, uçak yeniden havalanmadan önce gözaltına alındı.

İnsan hakları savunucuları, uçağın Protasevich’in gözaltına alınması için Minsk’e indiğini söyledi. Belarus medyası ise MiG-19 savaş uçakları eşliğinde rotası değiştirilen yolcu uçağının ‘bomba ihbarı nedeniyle’ zorunlu iniş yaptığını bildirdi. Uçakta patlayıcı bulunmadı.

Ryanair’e ait uçak Litvanya’nın başkenti Vilnius’a planlanan varış saatinden yaklaşık yedi saat sonra, yerel saatle 21.25’te vardı.

Bazı Avrupa Birliği üyesi ülkeler olayı ‘devlet terörü’ olarak nitelendirdi.

BBC Türkçe’nin haberine göre, Litvanya’ya inen uçaktaki yolcular Minsk’te geçirdikleri zamanın ‘sakin’ olduğunu söyledi ama kendilerine bilgi verilmediğini ifade etti. Bir yolcu Protasevich’in ‘çok korkmuş göründüğünü’ söyledi ve “Doğrudan gözlerine baktım çok üzgündü” dedi.

Roman Protasevich, 2017’de uçağı Minsk’e vardıktan sonra gözaltına alınmıştı.

Roman Protasevich, 2017’deki bir protesto gösterisinde.

AFP’ye konuşan bir diğer yolcu Monika Simkiene de, “İnsanlara döndü ve idam cezasıyla karşı karşıya olduğunu söyledi” dedi.

İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab, “tuhaf eylemlerin ciddi sonuçları olabileceği” uyarısında bulundu.

Protasevich’in serbest bırakılması çağrısında bulunan siyasetçiler arasında, geçen sene düzenlenen devlet başkanlığı seçimlerinde Alexander Lukaşenko’ya sandıktan yenik düşen Belarus muhalefet lideri Svetlana Tikhanovskaya da var. Tikhanovskaya, seçimlere hile karıştırıldığını iddia ediyordu.

Geçen yıl Ağustos’ta yeniden devlet başkanı seçilen 66 yaşındaki Lukaşenko, 1994’ten bu yana iktidar koltuğunda. Lukaşenko, seçimlerden sonra muhaliflere karşı baskıları artırdı. Birçok muhalif gözaltına alındı, Tikhanovskaya dahil birçokları da ülkeyi terk etti.

Uçağın rotası nasıl değiştirildi?

FR4978 sefer sayılı uçak Atina’dan Vilnius’a gidiyordu. Uçak, Litvanya sınırına varmadan rotasını doğuya Minsk’e çevirdi. Yunanistan ve Litvanya uçakta 171 yolcu bulunduğunu duyurdu.

Ryanair yazılı açıklamasında ‘mürettebatın Belarus (Hava Trafik Kontrol) tarafından olası bir güvenlik tehdidi nedeniyle uyarıldığını ve en yakın havaalanı Minsk’e zorunlu iniş yapma talimatı verildiğini’ söyledi.

Flightradar24 adlı uçuş takip internet sitesinin rota seyrine göre ise uçak rotayı değiştirdiği sırada Minsk’e değil Vilnius’a daha yakın bir konumdaydı.

Ryanair, Minsk’te yapılan kontrollerde “ters bir durum tespit edilmediğini” belirtti ve uçağa yerel saatle 20.50’de Minsk’ten havalanması için onay verildiğini ifade etti.

Şirket, “Ryanair ilgili ulusal ve Avrupalı güvenlik kurumlarını bilgilendirdi, Ryanair’in kontrolü dışında gerçekleşen gecikmeden dolayı bütün yolculardan özür dileriz” dedi.

Ryanair açıklamasında muhalif gazeteci Protasevich’ten bahsetmedi.