Özür Var Tazminat Yok

Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, Varşova Ayaklanması’nın 75’inci yıldönümünde Nazi döneminde işlenen katliamlar için Polonya halkından af diledi.

Polonyalı mevkidaşı Jacek Czaputowicz ile birlikte Varşova’da düzenlenen anma törenine katılan Maas, 1944 yılındaki ayaklanma sırasında binlerce Polonyalının Nazi askerleri tarafından öldürüldüğü katliamlardan, işlenen suçlardan ötürü “utanç” duyduğunu söyledi.

Anma töreni konuşmasında Maas, “Almanlar ve Almanya adına ülkenizde yapılanlar ötürü utanç duyuyorum. Ve aynı zamanda bu sorumluluğun savaştan sonra uzun süre saklanmasından dolayı da utanç duyuyorum” diye konuştu. 

Bu katliamların kurbanlarını anmak için Berlin’de de bir anıt inşa edilmesini istediklerini söyleyen Alman bakan, yaranın kapanamayacağını ama kurbanların anılmasının önem taşıdığını kaydetti.

Bununla birlikte Maas, Polonya’nın tazminat talebinin Almanya açısından tartışılmaya açık bir konu oluşturmadığını, “bu kapanmış bir konudur” sözleriyle dile getirdi.

Polonya’nın tazminat beklentisi

Polonya Dışişleri Bakanı Jacek Czaputowicz ise, Alman bakan Maas’ın ziyaretinin Polonya ile Almanya arasındaki yakın ilişkilerin kanıtı olduğunu vurgulamakla birlikte, “Almanya’nın İkinci Dünya Savaşı sırasında yol açtığı zararlar ile ilgili tazminat talep etme hakkını saklı tutuyoruz” dedi.

Polonya’nın “ulusal mirasının bir bölümünü kaybettiğini” söyleyen Czaputowicz, “Polonya devletine ve Polonya’ya verilen zarar, suçlu tarafından tazmin edilmedi” dedi.

Polonyalı bakan, parlamentoda Almanya’nın yol açtığı zararlar konusunda çalışma yürütüldüğünü, bundan çıkacak sonucun Alman hükümeti ile görüşmelerin gündeminde yer alacağını kaydetti.

Tazminat gerilimi

Polonya hükümeti, Almanya’nın İkinci Dünya Savaşı sırasında yol açtığı zararlar için tazminat ödemesi gerektiğini savunuyor. Alman hükümeti, savaş sonrası imzalanan anlaşmalarda Polonya’daki komünist iktidarın tazminat hakkından feragat ettiğine işaret ediyor. Polonya ise bu haktan Moskova’nın baskısı nedeniyle vazgeçildiğini iddia ediyor.

1 Ağustos 1944 tarihinde Polonyalılar ülkelerini işgal gücü Nazilerden kurtarmak için ayaklanmış, 63 gün süren direniş Nazi ordusunun katliamları sonucunda bastırılmıştı. Katliamlar sırasında 200 bin Polonyalı asker ve sivil hayatını kaybetti, yaklaşık 500 bin kişi toplama kamplarına gönderildi, kimi sürgün edildi. Top atışına tutulan Varşova yerle bir edildi. 

Varşova Ayaklanması’nın yıldönümünde yapılan anma törenlerine en son 2004 yılında, dönemin Başbakanı Gerhard Schröder katılmıştı.