2019 Yılında Avusturya’da Yaşanan Siyasi Gelişmeler

Adem Çetin

2019 yılında iç politika Avusturya’da oldukça canlı geçti. Burada yılı en çok şekillendiren siyasetçilere genel bakış sergileyeceğiz.

Yıl başı yaklaşırken, Avusturya’nın seçilmiş bir başbakanı hala yok. 2017 yeni yılında yaşanaların tekrarı, 2020 yılı yılbaşında da yaşanmakta, Cumhurbaşkanı tarafından hükümet kurma görevi alan Sebastian Kurz (ÖVP), hükümet kurma görüşmeleri yapmakta. Büyük bir ihtimalle, Yeşiller Partisiyle mutabık olup, Ocak ayında koalisyon hükümetini ilan edecekler. 

Avusturya tarihinin en büyük ‘skandal’ olarak nitelendirilen gelişmelerin yaşandığı 2019 yılına, kuşkusuz Avusturya iç siyasetinde, Özgürlük Partisi (FPÖ) lideri Heinz-Christian Strache damgasını vurdu.  

Strache’nin Yükselirken Düşüşü

Her şey iyi başlamıştı, FPÖ başkanı 1 Ocak 2019’da ‘’Yılbaşı’’ baba oldu ve daha sonra “Baba Ayı’’ kutladı. Başbakan yardımcı Strache, siyasi kariyerinde, gelebileceği son noktaya kadar yükselmişti. 

Tam çanlar onun için çalıyor derken, Almanya merkezli iki medya kuruluşunun ortak yayınladığı bir video, Avusturya gündemine ve daha sonra AB gündemine bomba gibi düştü. 

İspanya’nın Ibiza adasına tatile giden Strache, orada, Rus bir zengin ailesini temsilen geldiğini söyleyen bir kadınla, çeşitli pazarlıklar yaparak, partisine yapılacak yardımlar karşılığında, Avusturya devletinin çeşitli sektörlerdeki bir çok ihalelerinin, adı gecen iş insanlarına verileceğini taahhüt etti. Bunun karşılığında, ülkenin en büyük gazetelerinden birininde satın alınmasını isteyerek, yandaş bir medya oluşturulmasını istedi.

2017 yılında yapılan görüşmenin tamamı gizli kamara ile kayıt altına alındığı, ayrıca Rus zengin aile diye kendisinin tanıtan kadının ise oyunun bir parcası olduğu ortaya çıktı. Strache, bir komplo ile karşı karşıya kaldığını anlamış ama zarf ettiği sözler, onun siyasi hayatının bitmesine neden olmuştu. 

Strache, bütün sıfatlarından istifa ederek, sıradan bir FPÖ üyesi olarak yaşamını sürdürecekti ki, FPÖ, Strache’nin ismine açılmış ve yaklaşık 800 bin takipçisi olan Facebook paylaşım sitesini istedi. Strache her ne kadar vermek istemesede, FPÖ mahkeme kararıyla sayfayı aldı.

İlerleyen günlerde Ibiza videosu kapsamında, savcılığın yaptığı araştırmalar sonucunda, Strache’nin kişisel giderlerini, parti kasasından karşıladığı ve kumarhane şirketleriyle ilişkilerinde, kayıt dışı para trafiği tespit edildi.

Bütün bunların sonucunda, Özgürlük Partisi (FPÖ) Strache’yi parti üyeliğinden attı.

Johann Gudenus (FPÖ)

Özgürlük Partisi (FPÖ) grup başkanı, Ibiza videosunda Strache’nin yanındaydı. 
Johann Gudenus da 2019’da tekrar baba oldu ve bu da onun için yılın tek önemli olayıydı.

Kariyeri İbiza videosuyla, Straches gibi bitti. Hemen ardından kulüp başkanlığından istifa etti, partiyi hızlı ve gönüllü olarak terk etti. O zamandan beri Gudenus sıradan bir birey oldu.

Öte yandan Wolfgang Zanger (FPÖ), Steiermark Ulusal Meclis Üyesi, Anti-Semitik ve Avusturya karşıtı pasajlar içeren bir (Burschenschaft) öğrenci şarkı kitabına sahip olmasına ve sadece bu yıl ortaya çıkmasına rağmen, görevinde kalmasına izin verildi.

(Not: Burschenschaften, 19. yüzyılda liberal ve milliyetçi fikirlerden ilham alan üniversite öğrencileri birlikleri olarak kuruldu. Mart Devrimi ve Almanya’nın birleşmesinde önemli rol oynadılar.)

Norbert Hofer FPÖ lideri oldu. Norbert Hofer en azından resim olarak FPÖ’nün en güçlü ismi oldu. Herbert Kickl, içişleri bakanlığından alındı. Norbert Hofer, Strache ile sıkı ilişkileri olan Kickl’i partide kalmasına ses çıkartmadı.

Gelecekte, FPÖ genel başkanlığında en büyük rakibi olacak olan Kickl, içişleri bakanlığı görevinde bulunduğu süre içerisinde, özellikle polis teşkilatında kadrolaşma, istihbarat dairesinde aşırı sağ yapılanmaların bilgilerini imha etmek gibi ithamlara maruz kalmıştı. 

Sebastian Kurz, Eski Başbakan, Muhtemelen Yeni Başbakan 

2017 genel seçimleri sonrasında kurduğu ÖVP-FPÖ koalisyon hükümeti, Avusturya’da dengeleri sarsan projelerle gündeme geldi. Vergi ve asgari gelir, sosyal sigortalar fonlarının birleştirilmesi, miras yasası, setleştirilmiş sığınma koşulları ve sınırların özel birimler tarafından korunması gibi, her birinin kendi içerisinde tartışma götüren yasalara imza attılar.

Hükümetin kuşkusuz en çok tartışılan ve protesto edilen uygulaması ise, 12 saat iş günü, 60 saat haftalık çalışma yasası olmuştur. 

ÖVP-FPÖ hükümetinin uyu içerisinde çalışmasının en önemli faktörü, her iki partininde muhafazakar tabanlı siyaset izlemeleri, beraberinde işverenlerin taleplerine olumlu yanıt vermeleri, iki partinin uyum içerisinde çalışmalarının alt yapısını oluşturmuştur.

Diğer yandan, iki partinin ayrı düştüğü, Ibiza videosunun dışında, Neo-Nazi Kimlikçiler Hareketi ile FPÖ siyasetçilerinin ilişkilerinin ortaya çıkması ve yine FPÖ siyasetçilerinin antisemitik açıklamaları olmuştur. Bu ayrı düşmelerin son noktasını, Ibiza videosu koymuştur. 

SPÖ Pamela Rendi-Wagner ile sürekli iniş yaşadı

Sosyal Demokrat Parti (SPÖ) Genel Başkanı Pamela Rendi-Wagner’in siyasi yılı istikrarlı bir düşüştü. Önderlik ettiği SPÖ, hem AB hem de Ulusal Konsey seçimlerinde tarihi düşüşler yaşadı.

Seçim sonrasının ilk akşamı, partinin seçim çalışması ve taleplerinin doğru olduğunu savunması, beraberinde neden başarısız olundu sorusunu doğurdu. Parti içerisinde  Wagner’e karşı bir darbe söylentisi olsada, 2019 yılının SPÖ cephesinde yılın en büyük başarısı, Wagner’in halen görevde olması ve 2020’de ikinci bir şansı olmasıdır.

SPÖ: Kaybedenler ve Kazananlar 2019

Politik olarak yılın kaybedenlerinden biri Thomas Drozda. SPÖ tarafından yapılan iki seçim yenilgisi federal yöneticiyi ideal çiftçi kurbanı haline getirecekti. Onu sorgulayamadan önce, şapkasını çıkarmayı ve Parlamento’daki güzel sanatlara geri dönmeyi tercih etti.

Christian Deutsch, 2019’daki şaşırtıcı görünümlerden biridir. Kampanya yöneticisi olarak bir çöküş için cevap vermek zorunda olmasına rağmen, federal yürütme müdürlüğüne terfi etti. SPÖ’de çok az kişi işten çıkartılmasını istedi. Partide sadece iyi değil aynı zamanda güçlü arkadaşları olduğu için muhtemelen bir süre ofiste kalacak.

Max Lercher, iyi bir ağa sahip Steiermark, Ulusal Konsey’de siyasi bir geri dönüş yaptı ve şu anda en büyük fırsatlarla parti liderinin rakibi olarak kabul ediliyor.

2019 yılının yükselen siyasetçisi olarak Werner Kogler

Yeşiller, Ulusal Konsey’de parlak bir yükselişi ve Avrupa seçimlerinde sürpriz bir başarıyı kutladı. Şimdi Kogler Şansölye Yardımcısı olması öngörülüyor. 

Kogler’in sıkça kaldırılan yeşillikleri çok sayıda yanal girişle taze kan pompalaması, başarılı yılın en büyük parçalarından biriydi. Ibiza videosunun FPÖ’ye getirdiği darbe, Yeşillerin büyük çapta oy patlamasına neden olurken, uluslar arası iklim protestolarının etkiside, Yeşillerin parlamentoda yer almalarına yardımcı olmuştur. 

JETZT kurucusu Pilz için siyasi zaman bitti

Olabildiğince uzun süre mücadele etti. Ancak seçmen 30 yıldan fazla bir süre sonra Peter Pilz’e istediğini verdi. Eski Yeşiller ve JETZT kurucusu Peter Pilz ve partisi parlamentoya giremedi. Siyaseti bırakan Pilz, bunun yerine gelecekte gazeteci olmaya çalışacak.

Tarihsel: Brigitte Bierlein Avusturya’nın ilk kadın şansölyesi oldu

Brigitte Bierlein’in bu yıl tarihe geçmesine izin verildi. Anayasa Mahkemesi’nin Başkanı ilk kadın Başbakan oldu. 

Cumhurbaşkanı tarafından seçim hükümetine başbakan olarak atandı-çok fazla şey yapmadı, ama yanlış bir şey de yaptığı söylenemez. 
Kendini özel hayatına adamak isteyen Bierlein, bir gün başbakan adayı olur musunuz sorusuna, hayır yanıtını verdi. 

Bir bakanı görevden alan ilk cumhurbaşkanı 

Cumhurbaşkanı Alexander Van der Bellen, 2019 yılında halkın gözünde daha da çok büyüdü.

Özellikle İbiza videosu sonrasında dağılan koalisyon hükümeti sürecinde, krizin devlet krizine dönüşmesini engelleyerek, seçim hükümeti atadı.

FPÖ’lü içişleri bakanını görevden alarak,  bir bakanı görevden alan ilk cumhurbaşkanı olması, Hofburg tarihine geçti. /virgül