Avusturya’da çalışan bir işçinin bilmesi gerekenler!

“İş ilişkisi” nedir?

Bir iş ilişkisinde işçi çalışmayı ve işveren de ücret ödemeyi taahhüt eder.

İş sözleşmesinin yazılı olması gerekmez – sözlü bir anlaşma da geçerlidir!

Yazılı iş sözleşmesi isteme hakkı yoktur.

İş ilişkisi bir aydan daha uzun sürerse, işverenin bir hizmet belgesi düzenlemesi gerekir.

Hizmet belgesi bir iş ilişkisinden doğan hakları ve yükümlülükleri içeren yazılı bir belgedir.

İşverenler her işçiyi işe başlamadan önce Hastalık Kasası’na kaydettirmekle ve verilen evrakın bir fotokopisini işçiye vermekle yükümlüdürler.

Bedel [ücret, maaş]

Yapılan iş için işçilerin bir bedel alma hakkı vardır.

Bedelin işveren ile işçi arasında kararlaştırılır.

Fakat toplu sözleşmeye bağlı asgari ücretler vardır.

Kararlaştırılan ücretin toplu sözleşmeden belirtilen asgari ücretin altında olmaması gerekir.

Sendikalar toplu sözleşmeyi Ticaret Odası (işverenler) ile müzakere ederler.

Avusturya’da işçilerin çoğu aylık ücretlerine ek olarak izin parası ve Noel parası (13. ve 14. maaş) gibi özel ödemeler alırlar.

İzin parası ve Noel parası (13. ve 14. maaş) hakkı sadece, eğer toplu sözleşmede yazılı ise veya yapılan sözleşmede ek olarak kararlaştırılmışsa, vardır.

İşçi hasta ise ve çalışacak durumda değilse, ne olur?

İşçiler hasta ise (“hastalık durumu”), işverenin en az 6 hafta için tam ücreti ve 4 hafta için yarım ücreti ödemesi gerekir.

Bu 4 hafta içeresinde işçilerin Hastalık Kasası’ndan hastalık parasının yarısını alma hakları vardır.

ÖNEMLİ: İşçiler hasta iseler ve işe gelemeyeceklerse, bu durumu derhal işverene bildirmek [örneğin telefon veya faks ile] zorundadırlar [Bildirme zorunluluğu].

İşverenin talep etmesi üzerine işçilerin doktordan bir belge getirme zorunlulukları da vardır.

Eğer bir işçi hasta olduğunu zamanında bildirmezse veya hastalık durumuna ilişkin bir belge ibraz edemezse, [bildirene/ibraz edene kadar] ücretin ödenmesinin sürdürülmesini talep etme hakkı yoktur!

İşveren ücreti ödemezse, ne yapılması gerekir?

O zaman işçilerin iadeli taahhütlü bir mektupla yazılı olarak başvurmaları ve ücreti işverenden talep etmeleri gerekir.

Bu çok önemlidir, çünkü birçok toplu sözleşme/iş sözleşmesi hakların belli bir zaman zarfında yazılı istenmemesi durumunda, hakların geçerliliklerini kaybedeceklerini belirtir.

Bu konuda bilgisi olmayanlar nasıl olacağı konusunda İşçi Odası’ndan bilgi alabilirler.

İşçilerin ücretli izin hakları var mıdır?

Her işçinin iş yılı başına en az 5 hafta ücretli izin hakkı vardır.

İlk altı ayda izin hizmet süresine bağlıdır, 7. ayın başlaması ile 5 haftalık toplam izin hakkı doğar.

İzinin her zaman işveren ile işçi arasında kararlaştırılması gerekir.

İşverenler işçileri izine “zorlayamazlar”, işçi işverenin muvafakatı olmadan izine çıkamaz.

Çalışma saatleri

Avusturya’da haftada 40 saat normal çalışma saati geçerlidir, fakat birçok toplu sözleşmede bu süre 38,5 saat olarak kısaltılmıştır.

İşçiler 40 saatten fazla çalışıyorlarsa, o zaman fazla mesai söz konusudur.

Fazla mesai için en az yüzde 50 fazla ücret vardır.

Kıdem tazminatı

İşveren her işçi için brüt ücretin yüzde 1,53’ünü işletmenin kıdem tazminatı kasasına öder.

En az 3 yıl ödendikten sonra işçi, eğer iş ilişkisi belli sona erdirme sebeplerinden (örneğin karşılıklı anlaşarak fesih veya işveren tarafından işten çıkarılma), dolayı son bulmuşsa, biriken parayı (= kıdem tazminatı) alma hakkına sahiptir.

İşçilerin kendilerinin işten çıkmaları durumunda, kıdem tazminatının ödenmesini talep etme hakları yoktur.

Bu durumda para bir sonraki iş ilişkisinin sona erdirilmesine kadar kıdem tazminatı kasasında kalır. | © DerVirgül

Ek Kaynak | İşçi Odaları Birliği [AK]