Avusturya’da yaşayanların temel kaygılarında, göç meselesinden önce enflasyon geliyor…

Enflasyon yükseldiğinde paranın değeri düşer. Bu, insanların aynı parayla daha az satın şey satın alabileceği anlamına gelir. Piyasa talebi arzdan yüksek olduğunda veya üretim için hammaddeler daha pahalı hale geldiğinde şirketler fiyatları artırır. Örneğin son iki yılda korona salgınının neden olduğu teslimat darboğazları tüketim malları arzının azalmasına yol açtı. Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik savaşı, gaz gibi hammadde fiyatlarının artması nedeniyle enflasyonu daha da artırdı.

Bu neden önemli?

Yüksek enflasyon, insanların günlük hayatlarına büyük bir yük getiriyor. Temel ihtiyaçlar bir anda lüks mallara dönüşüyor. Bir fiyat karşılaştırmasında İşçi Odaları Birliği [AK], örneğin Avusturya’da bir kilogram tereyağının Eylül 2021’de 5,98 euro’ya mal olduğunu, Aralık 2022’de ise fiyatın 10,36 Euro olduğunu tespit etti. Enflasyon oranı fiyat artış miktarını gösterir. AB karşılaştırmasına olanak sağlayan Harmonize Tüketici Fiyat Endeksi’nin (HICP) ortalama enflasyon oranı Avusturya’da 2021’de yüzde 2,8 (Euro Bölgesi: yüzde 2,6), 2022’de yüzde 8,6 (Euro Bölgesi: yüzde 8,4) ve 2023’te ise 7 oldu. Yüzde 7 (Euro Bölgesi: yüzde 5,4) – her durumda Avusturya AB ortalamasının üzerine çıktı.

Bugüne kadar enflasyonla mücadele için ne gibi önlemler alındı?

Euro Bölgesi’nde, yani para birimi euro olan ülkelerde hükümetler, geçici olarak rekor seviyelere ulaşan enflasyonu hafifletmek için çeşitli önlemler aldı. Avusturya’da federal hükümet öncelikle tek seferlik ödemeler gibi gelir getirici önlemlere dayanıyordu. Elektrik fiyatı freni bu ülkede fiyat açısından etkili bir önlemdi. Eleştirmenler, diğer şeylerin yanı sıra yüksek hükümet harcamalarını da eleştirdi; Brüksel’deki düşünce kuruluşu Bruegel’e göre yalnızca üç AB ülkesi enflasyonla mücadele için Avusturya’dan daha fazla parayı harekete geçirdi. Ayrıca devletin vatandaşlarının sosyal durumunu dikkate almadan daha az para dağıtması gerekiyor. Bu arada ECB, sıfır ve negatif faiz yıllarını Temmuz 2022’de sonlandırdı. Merkez bankası art arda on kez faiz artırımına gitti. Kredi faizlerindeki artış nedeniyle talebin kısılması gerekiyor.

Bütün bunların Avrupa seçimleriyle ne ilgisi var?

Aralık 2023’te yapılan bir Eurobarometer araştırmasına göre Avusturyalıların neredeyse yarısı, göç meselesinden önce bile enflasyonu “en acil sorun” olarak görüyor. Avrupa Birliği ve Euro Bölgesi’nde durum artık bir miktar rahatlamış olsa da bu ülkede enflasyon son dönemde Euro Bölgesi ortalamasının neredeyse iki katı kadar yüksekti. Uygun fiyatlı konut ve düşük gıda ve enerji fiyatları, AB seçim kampanyasındaki partiler tarafından teşvik ediliyor. Sağ partiler de yüksek enflasyon nedeniyle Ukrayna’daki savaş nedeniyle Rusya’ya uygulanan yaptırımlara karşı çıkıyor.| ©DerVirgül