Avusturyalılar Nazi dönemine nasıl bakıyor?

Yeni araştırma: Kurban miti sürüyor, İsrail-Nazi karşılaştırmaları endişe veriyor

Avusturya Nazizmin “ilk kurbanı mı” yoksa aktif bir şekilde yer alarak, suçlara ortak mı oldu?

Avusturya’da yapılan güncel bir kamuoyu araştırması, halkın Nazi dönemiyle yüzleşmesindeki kırılgan dengeyi ve süregelen mitleri gözler önüne serdi. Unique Research enstitüsünün Pragmaticus dergisi için yaptığı ankete göre, toplumun önemli bir kısmı geçmişle hesaplaşmayı destekliyor, ancak “ilk kurban” anlatısı ve tarihsel sorumluluktan kaçış eğilimleri hâlâ güçlü.

Olumsuz değerlendirme artışta

800 seçmenle yapılan ve hata payı +/- %3,5 olarak açıklanan ankette, katılımcıların %33’ü NS dönemini tamamen olumsuz değerlendiriyor. Bu oran, 1987’de yalnızca %15’ti. Katılımcıların %35’i dönemin “büyük ölçüde kötü” olduğunu ifade ederken, hem iyi hem kötü yanları olduğunu savunanların oranı %15’e düştü (1987’de %47).

Sorumluluk ve korkular iç içe

Anket, halkın Nazi dönemiyle ilgili korkularının hâlâ canlı olduğunu da ortaya koyuyor. Katılımcıların yarısından fazlası, benzer bir siyasi gelişmenin tekrar yaşanmasından endişe duyduğunu dile getiriyor. Yaklaşık üçte ikisi ise Avusturya’nın antisemitizmle mücadelede özel bir sorumluluğu olduğunu kabul ediyor. “Yeniden Faaliyet Yasağı” [Verbotsgesetz] kamuoyunun %75’inden destek görürken, Nazi suçlarının tarih yazımında abartıldığını düşünenlerin oranı sadece %8.

“Kurban” miti bitmiyor

Araştırma yazarı Peter Hajek, tarihsel bilinçteki ilerlemeye rağmen kurban mitinin hâlâ toplumda yaygın olduğuna dikkat çekti. Katılımcıların %28’i Avusturya’yı hâlâ Nazizmin “ilk kurbanı” olarak görürken, %43’lük kesim, ülkenin suçlara ortak olduğunu ve Avusturyalıların aktif şekilde yer aldığını kabul ediyor.

Unutma isteği ve tehlikeli karşılaştırmalar

Tarihsel hesaplaşmadan “artık vazgeçilmesi gerektiğini” düşünenlerin oranı %39. Daha da çarpıcı bir veri ise katılımcıların %37’sinin, İsrail’in Filistinlilere yönelik politikalarını, Nazilerin Yahudilere karşı uygulamalarıyla karşılaştırılabilir bulması. Bu karşılaştırma, antisemitizmle mücadele çabaları açısından tehlikeli bir sinyal olarak yorumlanıyor.

FPÖ seçmenlerinden dikkat çeken veriler

Siyasi tercihlere göre farklılaşan veriler de dikkat çekici. FPÖ [Avusturya Özgürlük Partisi] seçmenlerinin %40’ı Verbotsgesetz’e karşı çıkıyor. Aynı grubun yaklaşık yarısı ise Avusturya’nın tarihsel bir sorumluluğu olduğunu reddediyor.| ©DerVirgül