Cumhurbaşkanından Hükümete Anayasa Ayarı

Avusturya Cumhurbaşkanı Alexander Van der Bellen, perşembe öğleden sonra yaptığı açıklamada, şimdiye kadar benzersiz bir durumdan söz etti: “Bugün size hitap ediyorum çünkü ülkemizde daha önce hiç gerçekleşmemiş bir şey oldu.” Bu durum pek çok kişiyi sürpriz olabilir – “ama bizim Anayasamız için sürpriz değil”. Anayasamız şimdi söyleyeceklerim için net talimatlar vermektedir. 

Cumhurbaşkanı, Anayasaya Dayanarak Kimi Uyardı?

Avusturya Anayasası’nın 146/2 maddesi, her ne kadar Cumhurbaşkanına ve orduya böyle bir yetki vermiş olsa da, bu ülkede pek kullanılan bir yöntem olmamış ve bu yöntemi kullanmaya gerekli zemin yaşanmamıştır. 

(2006 yılında Kärnten eyalet valisi Jörg Haider, aynı uyarıya maruz kalmıştı.)

Cumhurbaşkanın uyarısının arka planı şöyle 

Parlamento Ibıza Araştırma Komitesi, Maliye Bakanı Gernot Blümel’den (ÖVP) bazı e-postaların ve dosyaları istemiş, ancak maliye bakanı dosyaları vermeye yanaşmamıştı. 

Bunun üzerine Ibıza Araştırma Komitesi muhalefet grupları SPÖ, FPÖ ve NEOS tarafından, Anayasa Mahkemesine taşınarak, devlete ait- silinmesi ve yok edilmesi yasak olan dosyaları talep etti. 

3 Mart’ta Anayasa Mahkemesi, Blümel’in maliye bakanlığındaki yatırım yönetimi başkanının e-posta hesaplarını ve bakanlık çalışanlarının mevcut ÖBAG Başkanı Thomas Schmid, daha sonra Maliye Bakanlığı Genel Sekreteri ve o zamanki Maliye Bakanı Hartwig Löger’in (ÖVP) diğer çalışanlarıyla yazışmalarını komiteye sunmasını talep etti.

Blümel buna uymadığı için, muhalefet bu kararın infazı için Federal Cumhurbaşkanına başvurdu. Anayasa Mahkemesi’de (VfGH) bunu onayladı.

Anayasa Mahkemesi (VfGH), Ibiza-Araştıma-Komitesin’deki yazışmalara erişim konusundaki anlaşmazlıklarda alışılmadık bir adım atmış oldu: Mahkeme, Maliye Bakanlığı’ndaki kararlarından birini icra etmesi için Cumhurbaşkanı Alexander Van der Bellen’e başvurdu.

Cumhurbaşkanından Kuvvetler Ayrılığı Vurgusu 

Cumhurbaşkanı Alexander Van der Bellen yaptığı konuşmada, özellikle ‘’Kuvvetler Ayrılığı’’ vurgusu dikkat çekti. 

Van der Bellen, ‘’Anayasa, demokrasiyi ve hukukun üstünlüğünü toplumun temel unsurları olarak tanımlar.

Kuvvetler ayrılığını şart koşar ve devlette kimin neyden sorumlu olduğunu düzenler.

Hepimizin birlikte yaşamasını düzenler.

Hepimiz bu kurallara uymalıyız. ” uyarısında bulundu. 

Cumhurbaşkanı Alexander Van der Bellen, Maliye Bakanı Gernot Blümel’den (ÖVP) Anayasa Mahkemesi’nin hükmettiği belgeleri, bir an önce komiteye vermesini emretti. 

Aksi taktirde, anayasanın verdiği yetkiyi kullanacağını söyledi. 

Belgeler Verilmeye Başlanıldı 

Maliye Bakanlığı gerekli verileri ileteceğini duyurdu: ‘’Anayasa Mahkemesi (VfGH) kararı kabul edilecek ve Federal Maliye Bakanlığı elbette buna derhal ve tam olarak uyacaktır” dendi.  

Maliye Bakanlığı ” şimdiye kadar 20.000’den fazla elektronik belge teslim etti ve kalan belgeleri gün içinde Parlamento Müdürlüğüne iletecek.”

Editörün Notu: Avusturya Anayasası Madde 146/2

(2) Anayasa Mahkemesinin diğer hükümlerinin tenfizinden Federal Cumhurbaşkanı sorumludur. 
Anayasa Mahkemesinin diğer hükümleri, Federal Cumhurbaşkanının talimatına uygun olarak, Federal Ordu dâhil, Federal Cumhurbaşkanının kararıyla bu amaçla atanmış federal ya da eyalet makamlarınca uygulanır. 

Anayasa Mahkemesi bu hükümlerinin tenfizini Federal Cumhurbaşkanından talep eder. 

Bu hükümlerin federasyon ya da federal makamlar karşısında tenfizi gerekiyorsa, Federal Cumhurbaşkanının yukarıdaki anılan talimatları için 67’nci maddeye göre müşterek imza şartı aranmaz. |DerVirgül