Ulusal Konsey seçimlerinde tercihli oy ne işe yarıyor?

Ulusal Konsey seçimlerinde her biri federal, eyalet ve bölgesel düzeyde olmak üzere üç tercihli oy verilebilir.

Ancak seçmenlerin mutlaka tercihli oy verme zorunluluğu yoktur. Bölgesel parti listelerinden adaylar oy pusulasında işaretlenebilir. Eyalet ve federal düzeyde isim veya sıra numarası parti listelerine girilir; bunun için oy pusulasında ayrı alanlar vardır. Listeler sandık başına asılıyor. Ulusal Konsey seçimleri için oy kartı başvurusunda bulunan herkese, tüm isimlerin yer aldığı listeler de verilecek.

Teorik olarak bir kişiye birden fazla tercihli oy da verebilirsiniz. Örneğin, eğer eyalet ve federal listelerde aday ise, kendisine hem eyalet hem de federal düzeyde tercihli oy verilebilir. Tercihli oylar yalnızca oy verdiğiniz partinin adaylarına verilebilir.

Aksi takdirde, tercihli oyunuz geçersiz sayılır: Birisi FPÖ’ye oy verirken aynı zamanda bir SPÖ adayına da tercihli oy verirse, yalnızca FPÖ’ye verilen oy sayılır.

Tercihli oylar neyi başarabilir?

Normalde bir partinin aldığı yetkiler, parti listelerindeki kişilerin sırasına göre verilir. Örneğin, bölgesel seçim bölgesinde bir yetki NEOS’a giderse, bölgesel parti listesinde ilk sırada yer alan NEOS adayı Ulusal Konsey’e taşınacaktır. Yeterli tercihli oyu alan herkes, listede başladığı yerden bağımsız olarak otomatik olarak en üst sıraya yerleştirilecek ve ilk görevi alacaktır. Yeterli tercihli oyla, aslında listede yer alan adayların Ulusal Konseye girme şansı yok.

Ön sıralar için kaç tercih oyu gereklidir?

Federal, eyalet ve bölgesel parti listelerinde ön sıralamanın önünde çeşitli engeller var. Örneğin federal hükümette bir kişinin Avusturya genelinde partisinin seçmenlerinin en az yüzde yedisinden imtiyazlı oy alması gerekiyor. Adayların bölgesel parti listesinde ilk sıraya yerleşebilmeleri için ilgili bölgesel seçim bölgesinde kendi partilerinin seçmenlerinin yüzde 14’ünün tercihli oyu alması gerekiyor.

Eyalet düzeyinde yüzde on veya seçmen sayısı kadar tercihli oy gereklidir. Bu, bir eyalet seçim bölgesindeki geçerli oy sayısının orada verilecek görev sayısına bölünmesiyle elde edilir.

Birkaç adayın birinci sırayı almaya yetecek kadar tercih oyu varsa, en çok tercih oyu alan ilk vekili alır, ikinci en fazla tercih oyu alan ikinci ve bu şekilde devam eder. Örneğin, bir eyaletin seçim bölgesinde bir partinin üç vekilliği varsa ve iki kişi birinci sırada yer alıyorsa, ilk iki vekilliği alacaklardır. Ancak o zaman taraf devletin listesi yeniden dikkate alınacaktır. En çok tercih edilen oyu alan iki kişiden biri değilse, ilk sırada yer alan kişi üçüncü vekili alır. Adayların aynı sayıda tercihli oyu alması halinde, listedeki sıralama Ulusal Konsey’de kimin ilk sandalyeye sahip olacağını belirler.
Bu arada tercihli oyla parlamentoya giren ilk kişi 1983 yılında Josef Cap (SPÖ) oldu.|© DerVirgül