Bilim insanları Manyetik Kuzey Kutbu’nda tuhaflık tespit etti

Bilim insanları yüksek Arktik’te beklenmedik bir hareketlilik tespit etti. Manyetik Kuzey Kutbu daha önce görülmemiş bir şekilde Rusya’ya doğru ilerliyor.

Kuzey yarımküredeki pusula iğneleri Manyetik Kuzey Kutbu yönünü gösteriyor ve Dünya’nın manyetik alanlarının sınırlarının farklılaşması sonucunda bu konum değişiyor.

Manyetik Kuzey Kutbu, gerçek kuzey olarak da bilinen ve tüm boylam çizgilerinin kesiştiği noktada sabit kalan coğrafi Kuzey Kutbu’ndan farklı.

Britanya Jeolojik Araştırmalar Kurumu’ndan (BGS) küresel jeomanyetik alan modelleyicisi Dr. William Brown şöyle açıkladı:

Büyüklüğü yaratan, Dünya’nın ortasında dolaşan büyük, kaotik ve çalkantılı bir erimiş demir topu.

Dolayısıyla nasıl değiştiğini izleyip görebilsek de tam olarak nasıl değişeceğini tahmin etmek epey zor.

Dr. Brown, manyetik kutbun yüzyıllar boyunca Kanada’nın kuzey kıyısı boyunca hareket ettiğini söyledi. 1990’larda Arktik Okyanusu’na sürüklendi ve daha sonra hızlanarak Sibirya’ya doğru yöneldi.

1600’den 1990’a kadar yılda yaklaşık 10-15 kilometre hareket ettiği düşünülüyor. Dr. Brown, The Independent’a, 2000’lerin başında yılda yaklaşık 55 kilometreye kadar hızlandığını söyledi.

Bu veriler, BGS tarafından ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi’yla işbirliği içinde oluşturulan Dünya Manyetik Modeli’nden geliyor. Bu model, kutbun herhangi bir zamanda nerede olduğunu tahmin ediyor. Yeni modelin aralıkta yayımlanması planlanıyor.

Son 5 yılda Manyetik Kuzey Kutbu yılda yaklaşık 25 kilometreye kadar önemli ölçüde yavaşladı.

Model, akıllı telefonlardaki pusula işlevine yardımcı oluyor. Ayrıca GPS sistemlerine katkıda bulunuyor ve ordu tarafından Arktik sularında denizaltıların yönlendirilmesinde kullanılıyor.

The Independent’a konuşan Dr. Brown, “Dünya manyetik modeli, akıllı telefonlardan arabalara ve askeri jetlere kadar hemen hemen her teknolojinin içinde var” dedi.

Kutbun hareketi, Dünya’nın dış çekirdeğinin büyük bölümünü oluşturan erimiş demirin çalkalanmasındaki öngörülemeyen dalgalanmalardan kaynaklanıyor.

Bu sıvı metal, gezegenin çekirdeğinden kaçan ısının bir sonucu olarak hareket ediyor ve Dünya’nın manyetik alanını oluşturuyor. Alan ve manyetik kutbun konumu, yerin yaklaşık 3 bin 200 kilometre altında bulunan bu erimiş demirin dönme hareketindeki değişimlerden etkileniyor.

Kesin hareketleri tahmin etmek imkansız ancak BGS, Dünya’nın manyetik alanını izleyebiliyor. Grup, farklı yerlerdeki alanın haritasını çıkarmak için yer istasyonları ve uydulardan oluşan bir ağ kullanıyor.

Independent Türkçe için çeviren: Çağatay Koparal