Türkiye, 2019’da Google’da en çok neleri ve kimleri aradı?
Dünyanın en büyük arama motoru Google, 2019 yılına ait verileri paylaştı.
Türkiye’de genel arama kategorisinde en çok aranan konu İstanbul seçimleri, en çok aranan kişi ise Ağustos ayında kocası tarafından öldürülen Emine Bulut oldu.
Google paylaştığı verilere göre, revani tarifi de “nasıl yapılır” kategorisinin birinci sırasında yer aldı.
Dünya genelinde en çok aranan ilk beş konu da Hindistan-Güney Afrika kriket maçı, Temmuz ayında henüz 20 yaşındayken hayatını kaybeden ABD’li oyuncu Cameron Boyce, bu yıl 46’ncısı düzenlenen Güney Amerika futbol turnuvası Copa America, Bangladeş ile Hindistan arasındaki kriket maçı ve Apple’ın bu yıl içerisinde çıkardığı telefon modeli iPhone 11 olarak sıralanıyor.
Türkiye’de “genel arama” kategorisinde ilk 10 sırada yer alan konular şunlar:
1) İstanbul Seçim Sonuçları 2019:
İstanbul, 31 Mart’ta yapılan yerel seçimlerde kıran kırana bir yarışa sahne oldu. Seçimi, Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) adayı Ekrem İmamoğlu 13 bin 726 oy farkla kazandı.
Ancak Adalet ve Kalkınma Partisi seçimlerde usulsüzlük yapıldığı iddiasıyla sonuçlara itiraz etti. Yüksek Seçim Kurulu (YSK), bu itirazı haklı buldu ve seçim sandıklarının oluşumunda kanunsuzluk olduğu gerekçesiyle sadece büyükşehir belediye başkanlığı seçimlerini iptal etti.
Yenilenen seçimler 23 Haziran’da yapıldı ve bu kez, İmamoğlu, rakibi Adalet ve Kalkınma Partisi’nin adayı Binali Yıldırım ile arasındaki oy farkını 806 bin 456’ya çıkartarak, seçimleri kazandı.
Google’da bu konuyla ilgili aramaların, 31 Mart’tan sonraki hafta boyunca büyük bir sıçrama yaparak ziryeve ulaştığı ve 23 Haziran gününde de artış gösterdiği görülüyor.
2) Geleceğe Nefes:
Geleceğe Nefes, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Kasım ayında düzenlediği araç dikme kampanyasının adı.
Kampanyanın düzenlendiği 11 Kasım’da 11 milyon fidan dikildiği açıklandı.
Kampanya kapsamında sahiplendirilen fidan sayısı da 14 milyona yakın.
3) YSK:
2019 da Türkiye’nin sandık başına gittiği bir yıl oldu. Bu nedenle de yıl boyunca Google üzerinden YSK ile ilgili farklı konularda çeşitli aramalar yapıldı.
YSK ile ilgili Mart ayı ortasında başlayan arama trendleri, 31 Mart yerel seçimlerinin ardından zirveye ulaşırken, Haziran’da İstanbul’da seçimlerin yenilenmesi nedeniyle bir kez daha arttığı görülüyor.
YSK konu başlığıyla bağlantılı olarak en çok aranan terimler de İstanbul seçim sonuçları ve seçmen kayıt sorgulaması oldu.
4) Deprem:
Topraklarının yüzde 90’ından fazlası fay hattı üzerinde bulunan Türkiye’de bu yıl da çok sayıda deprem oldu.
Ayrıca, 17 Ağustos 1999’da meydana gelen İzmit Depremi’nin 20’nci yılı olması da deprem konusunda bilgi alma ihtiyacının artmasına yol açtı.
Depremle ilgili aramalar, 26 Eylül’de Marmara Denizi’nde Silivri açıklarında meydana gelen ve İstanbul’da hissedilen 5,8 büyüklüğündeki depremle zirveye ulaştı.
5) Sigara Fiyatları:
Yıl boyunca sigaraya yapılan en az iki büyük zam, fiyat aramalarının da Google’ın listesine girmesine yol açtı.
Yapılan aramalarda, zam ve vergi artışlarının ardından sigaranın paket fiyatının son haline bakıldığı görülüyor.
6) Dolar Kuru:
Dolar/TL paritesinde, 2018’den bu yana devam eden oynaklık, bu konuyu 2019’un da en çok takip edilen konuları arasına soktu.
Lira, dolar karşısında yüzde 9’un üzerinde değer kaybetti.
Ocak sonunda 5.16 ile dolar/TL paritesi yılın en düşük düzeyini görürken, Eylül ayında ABD’nin Türkiye’ye yönelik yaptırım uygulayacağı kaygılarıyla 6.20 düzeylerine kadar yaklaştı.
7) Askerlik Son Dakika
Türkiye, bu yıl içerisinde askerlik sisteminde de kapsamlı değişiklikler yaptı.
Bu değişiklerden, milyonlarca kişinin etkilendiği belirtiliyor.
Haziran ayında yasalaşan yeni sistemle askerlik süresi altı aya indirilirken, bedelli uygulaması da kalıcı hale getirildi.
8) EYT
EYT ya da tam adıyla Emeklilikte Yaşa Takılanlar, 2019 içerisinde sosyal medyada ve diğer platformlarda seslerini duyurmak için yaptıkları eylemlerle gündeme geldi.
Kendilerini EYT’liler olarak adlandırılan grup, emekli olmak için gereken prim sayısını doldurmalarına rağmen emekli olma yaşları gelmediği için emekli olamayanları kapsıyor.
Bu grubun 6 milyon kadar kişiyi kapsadığı ve bu kişilere emeklilik hakkı verilmesi halinde kamu bütçesine yıllık 26 milyar TL maliyet getireceği hesaplanıyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bu yıl içerisinde konuyla ilgili en net açıklamalarından birini yaptı ve “Ne zaman emekli olması gerekiyorsa o zaman emekli olsun” dedi.
9) İstiklal Marşı 10 Kıta
Türkiye’de 2000 yılında “Kim 500 Milyar İster” adıyla başlayan, liradan altı sıfır atılmasının ardından 2005 yılında adı “Kim 500 bin İster” olarak değişen ve 2011 yılından itibaren de atv kanalında “Kim Milyoner Olmak İster” adıyla yayınlanan bilgi yarışmasında bir yarışmacı, 1 milyon TL’lik büyük ödülü kazanmayı başardı.
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde okuyan 19 yaşındaki Arda Ayten, 5 Ekim’de yayınlanan programda “On kıtadan oluşan İstiklal Marşı’nın tamamında, bu kelimelerden hangisi diğerlerinden daha az geçer?” sorusuna Toprak yanıtını vererek doğru bildi ve büyük ödülün sahibi oldu.
Programın yayınlandığı saatlerde İstiklal Marşı ile ilgili yapılan yoğun aramalar bu terimin yılın en çok arananları arasına girmesini de sağladı.
10) Notre Dame Katedrali
Fransa’da bulunan bu tarihi katedral, Türkiye’den yapılan aramalarda 10’uncu sırada yer alırken, dış dünyayla ilgili 2019 yılı boyunca en çok aranan terim oldu.
Katedralde 15 Nisan günü büyük bir yangın çıktı. Saatlerce süren yangın, 400’e yakın itfaiye görevlisinin müdahalesine rağmen uzun süre söndürülemedi.
Yangın sonucunda Katedral’in çatısı ve kulesi çöktü.
Google’da 2019 yılında en çok aranan kişiler ise şöyle sıralanıyor:
1) Emine Bulut
Emine Bulut, Ağustos ayında Kırıkkale’de eski eşi Fedai Baran tarafından bıçaklanarak öldürüldü.
Öldürüldüğü sırada yanında 10 yaşındaki kızı da bulunan Bulut’un yaralı halde “Ben ölmek istemiyorum” çığlıkları attığı ve yardım için bir kafeye sığındığı görüntüler, Türkiye’nin gündemine oturdu.
Sosyal medyada yayılan ve geleneksel medya tarafından da geniş yer bulan bu olay, kadın cinayetleriyle ilgili 2019 yılı içerisinde konuşulan simge olaylardan birine dönüştü.
Kadın Cinayetleri’ni Durduracağız Platformu’nun verilerine göre, 2019’un ilk 11 ayında 430 kadın öldürüldü.
2) Ekrem İmamoğlu
İmamoğlu, CHP’nin İstanbul büyükşehir belediye başkan adayı olarak 2018 yılı sonlarında açıklandığında çok fazla kişi tarafından tanınmıyordu.
Ancak 2019’da yerel seçime giden süreç, ilk seçimi kazanması, ardından seçimlerin iptal edilip yenilenmesi ve ikinci seçimi tekrar kazanması, İmamoğlu’nun hem Türkiye’nin en tanınan isimlerinden birine dönüşmesini hem de Google’da en çok aranan ikinci kişi olmasını sağladı.
3) Neslican Tay
Neslican Tay, sosyal medyada kansere karşı verdiği mücadelede yaşadıklarını paylaşarak milyonlarca kişiye ulaştı.
Tay, Eylül ayında tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdi.
Tay, hastaneye kaldırılmadan önce üç kez kanseri yenmesine rağmen dördüncü kez kansere yakalandığını duyurmuştu.
21 yaşındaki Tay’ın bacağı, 2018 yılında tümör nedeniyle kesilmişti.
4) Palu Ailesi
Ocak ayında, kayıp olan kızlarını aramak için atv’de yayınlanan Müge Anlı ile Tatlı Sert adlı programa katılan İzmitli bir aile, kısa sürede Türkiye’nin gündemine oturdu.
Program devam ederken, ailenin damadı Tuncer Ustael hakkında cinayet, dolandırıcılık, çocuk istismarı ve tecavüz gibi bir dizi iddia ortaya atıldı.
Aile üyeleri, polis tarafından gözaltına alındı ve daha sonra tutuklandı. Ailenin yargılanmasına devam ediliyor.
5) Tarık Ünlüoğlu
Tiyatro, dizi ve sinem oyuncusu Tarık Ünlüoğlu, 1 Ekim’de akciğer kanseri nedeniyle 61 yaşında hayatını kaybetti.
Ünlüoğlu, Kurtlar Vadisi ve Eşkıya Dünyaya Hükümdar Olmaz gibi dizilerde rol almıştı.
6) Kerimcem Durmaz
“Sosyal medya fenomeni” olarak adlandırılan Kerimcem Durmaz, uçak tuvaletinden paylaştığı bir video ile gündeme geldi.
Videoya müstehcen olduğu gerekçesiyle gerek sosyal medya kullanıcıları gerekse de bazı medya organları tepki gösterdi.
Durmaz hakkında suç duyurusu yapıldı.
7) Dilber Ay
Halk müziği şarkıcısı Dilber Ay, Nisan ayında 63 yaşındayken hayatını kaybetti.
Flash TV’de yayımlanan ve cezaevinden gelen istek şarkıların seslendirildiği Kadere Mahkumlar programıyla geniş kitleler tarafından tanınan Ay’ın zorlu bir yaşamı olduğu biliniyordu.
Ay, 2007 yılında Beynelmilel filmindeki rolüyle Adana’da düzenlenen Altın Koza Film festivali’nde En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Ödülü’nü kazanmıştı.
8) Ayşen Gruda
Türkiye’nin önde gelen oyuncularından Ayşen Gruda, 23 Ocak’ta 74 yaşında pankreas kanseri nedeniyle hayatını kaybetti.
Domates Güzeli olarak ünlenen Gruda, özellikle 1970’li yıllarda Şener Şen, Adile Naşit, Kemal Sunal ve Münir Özkul gibi oyuncularla birlikte Türk sinemasında kült kabul edilen çok sayıda filmde rol almıştı.
Ayrıca, “Mum Söndü”, “Deve Kuşu Kabare”, “Hababam Sınıfı Müzikali”, “Yedi Kocalı Hürmüz” gibi müzikallerde de yer aldı.
2006’da “Hacivat Karagöz neden öldürüldü?”deki rolüyle 11’inci Sadri Alışık Ödülleri’nde En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Ödülü’nü aldı.
Sinan Çetin’in yönettiği “Kağıt” filmindeki rolü ise, 47’inci Uluslararası Altın Portakal Film Festivali’nde En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Ödülü’nü getirdi.
Ayşen Gruda, 2010 yılında Altın Portakal Yaşam Boyu Onur Ödülü’ne layık görüldü.
9) Devran Çağlar
Arabesk-fantezi müzik alanının önde gelen isimlerinden Devran Çağlar da bu yıl içerisinde hayatını kaybeden ünlü kişiler arasında yer alıyor.
Ağustos ayında evinde ölü bulunan 56 yaşındaki Çağlar’ın kalp krizi nedeniyle hayatını kaybettiği açıklandı.
10) Demet Akbağ
Tiyatro sanatçısı Demet Akbağ için 2019 kötü başladı. Akbağ’ın eşi Zafer Çika, 13 Mart’ta geçirdiği trafik kazasında 58 yaşında hayatını kaybetti.
Çika’nın hayatını kaybetmesinin ardından Demet Akbağ ile ilgili Google’da çok sayıda arama yapıldı.
Yapılan ilgili aramalar arasında 1994 yılında hayatını kaybeden Uzay Heparı da üst sıralarda yer alıyor.
Müzisyen Heparı, Akbağ’ın bozulduğu için yolda kalan arabasına arkadan çarparak geçirdiği trafik kazası nedeniye 25 yaşında hayatını kaybetmişti.
Google’a göre, “nasıl yapılır” kategorisinde en çok yapılan aramalar ise şöyle:
1 revani nasıl yapılır
2 bekçilik başvurusu nasıl yapılır
3 kestane nasıl yapılır
4 tilavet secdesi nedir nasıl yapılır
5 limonata nasıl yapılır
6 sütlaç nasıl yapılır ev yapımı
7 yks başvuru nasıl yapılır 2019
8 kapuska nasıl yapılır
9 barbunya nasıl yapılır
10 piyaz nasıl yapılır/BBC Türkçe