Türkiye’nin çağrılmadığı Demokrasi Zirvesi’nin davetli listesi tartışmalara yol açtı

Geçmişte ‘insan hakları umurumda değil’ diyen Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte ve otoriterlikle suçlanan Hindistan lideri Narendra Modi zirveye davet edilirken, Türkiye ve Mısır gibi ülkeler davetli listesinde yer almadı.

Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Biden, seçim öncesi verdiği önemli vaatlerden biri olan ‘demokrasi önderliğini tekrar ele alıp dünyada otoriterlikle mücadele etme’ sözünün ilk adımını Demokrasi Zirvesi düzenleyerek atıyor.

Fakat hak savunucuları çevrimiçi yapılacak zirvenin davetli liderlerin somut adımlar atmasına yeterli olup olmayacağını merak ediyor.

Reuters’e konuşan Freedom House Başkan Yardımcısı Annie Boyajian “Eğer zirve sıradan bir toplantıdan farklı olacaksa, ABD de dahil olmak üzere her bir katılımcının demokrasi ve insan hakları ile ilgili anlamlı sözler vererek bunlar hayata geçirmesi gerekiyor,” ifadelerini kullandı.

Euronews’in habeerine göre, Beyaz Saray yetkilileri, “9-10 Aralık’taki toplantının demokrasi üzerine uzun soluklu bir diyaloğun başlangıcı olduğunu ve ülkelerin bir sonraki yıl yapılacak toplantıya kadar söz verdikleri reformları yerine getirmeleri gerekecek” dedi.

Bu zirveyle Biden, Çin ve Rusya’nın önderliğinde güçlenen otoriter akıma karşı küresel liderliği tekrar ele alma sözünü test etmiş olacak.

İlk olarak Politico tarafından haberleştirilen davetli listesinde Fransa ve İsveç gibi gelişmiş demokrasilerin yanı sıra anti-demokratik uygulamaları ile gündeme gelen Polonya ve Filipinler gibi ülkeler bulunuyor.

Asya’da Japonya ve Güney Kore gibi müttefik ülkeler davet edilirken Tayland ve Vietnam gibi ülkeler davet edilmesi.

Orta Doğu’dan ise sınırlı sayıda ülke davet edildi. İsrail ve Irak davetli listesinde yer aldı fakat Mısır ve Türkiye davet edilmedi.

İnsan hakları grupları Biden’ın dış politikada özgürlükler ve insan haklarının ajandanın üst sıralarına almasını desteklese de sorunlu insan hakları karnesi olan ülkelerin davet edilmesini şüphe uyarıcı bir adım olarak niteledi.

Orta Doğu Demokrasi Projesi Araştırma Direktörü Amy Hawthorne, “Demokrasilerinde gerileme yaşayan Hindistan ve Filipinler’in davet edilmesi Çin’i dengeleme amaçlı stratejik kaygıların ön plana çıktığını gösteriyor,” ifadelerini kullanırken Irak’ın da sorunlu karnesine rağmen İran’ın komşusu olması nedeniyle çağrılmış olabileceğini vurguladı.

ABD’li yetkililer, Amerika’nın da demokrasi konusunda eksiklikleri olduğunun farkında olduklarını bu nedenle zirvede kendilerinin de ödevleri olacağını hatırlatarak hiçbir demokrasinin mükemmel olmadığı ön kabulü ile hareket edeceklerini vurguladı.