Venezuela’da ‘paralel devlet’ mi inşa ediliyor?

Yücel ÖZDEMİR

Venezuela’da Devlet Başkanı Nicolas Maduro’yu devirmek için harekete geçen emperyalist devletler, şimdi de atadıkları Juan Guaido’nun başkanlığında ‘paralel devlet’ inşa etmenin hesaplarını yapıyor. 20’den fazla Avrupa Birliği (AB) ülkesi Guaido’yu devlet başkanı olarak tanırken maddi destek için kesenin ağız açılıyor.

AB DE DARBE SÜRECİNE DAHİL OLDU
Venezuela Meclis Başkanı Juan Guaido’nun 23 Ocak’ta kendisini devlet başkanı ilan etmesiyle başlayan darbe girişimine emperyalist devletlerden destek genişleyerek devam ediyor. ABD, Kanada ve bazı Latin Amerika ülkelerinin Guaido’yu hemen “geçici devlet başkanı” olarak tanımasından sonra, geçtiğimiz pazartesi günü çok sayıda AB ülkesi de sürece dahil oldu. Seçilmiş Devlet Başkanı Nicolas Maduro yerine milletvekili ve meclis başkanı olan darbeci Guaido’nun “geçici devlet başkanı” olarak tanınması, AB ülkelerinin demokrasi konusundaki iki yüzlülüğünü bir kez daha ortaya koydu. Seçimlerde Maduro’ya karşı yarışmayan bir kişinin şimdi “devlet başkanı” olarak tanınması, “seçimlerin” aslında AB için pek de önem taşımadığını gösteriyor.

BAŞI ALMANYA ÇEKİYOR
Avrupa’da bu politikanın başını ise Almanya çekiyor. Sosyal demokratlık iddiasındaki Dışişleri Bakanı Heiko Maas, darbe girişiminden sonra yaptığı ilk açıklamalarda tarafları uzlaşmaya ve en kısa zamanda seçime giderek sorunun çözülmesine çağırmıştı. İstediği yanıtı alamayan Almanya bu kez sekiz günlük ültimatomu gündeme getirerek bütün AB ülkelerinin ortak bir tavır almasını istedi. Ancak Bükreş’te yapılan AB dışişleri bakanları toplantısında başta İtalya ve Yunanistan olmak üzere bazı ülkeler buna itiraz etti. Ardından pazartesi günü Almanya’nın belirlediği çerçevede 20 kadar AB üyesi ülke Guaido’yu “geçici devlet başkanı” olarak tanıdığını ayrı ayrı açıkladı.

Venezuela’nın seçilmiş yönetimiyle siyasi ilişkilerini kesecek olan bu ülkelerin önümüzdeki dönem Guaido tarafından belirlenmesi beklenen bir yönetimle ilişkileri sürdürmesi bekleniyor.

GUAIDO AVRUPA’YA BAKAN GÖNDERECEK
Almanya’da yayımlanan Süddutsche Zeitung’da yer alan bir habere göre Guaido tarafından “gölge dışişleri bakanlığı”na getirilmesi söz konusu olan Francisco Sucre’nin önümüzdeki günlerde temaslar için AB ülkelerine gönderileceği belirtildi.

Alman hükümetinin kayıtsız ve şartsız darbecilere siyasi ve ekonomik olarak destek vermesi Alman Sol Parti tarafından sert bir şekilde eleştirildi. Venezuela Dışişleri Bakanlığı da yaptığı açıklamada, “Venezuela halkının egemenliği herhangi bir yabancı ülkenin tanımasına bağlı değildir” denildi. Açıklamada Maduro yönetiminin “Darbe planlarını desteklemeye son verene kadar, AB hükümetleriyle ikili ilişkileri gözden geçireceği” de ifade edildi.

DARBECİLERE MADDİ YARDIM VERİLECEK
Darbecileri siyasi olarak tanıyan batılı devletler, önümüzdeki dönemde maddi olarak ayrı bir güç haline gelmeleri için de kesenin ağzını da açıyor. Girişimin baş destekçisi ABD, daha önce Venezuela devletine ait olan hesaplara el koyduğunu ve bu parayı darbecilerin kullanımına açacağını ilan etmişti. Böylece Maduro yönetimini ekonomik olarak zorda bırakılırken darbecilere maddi olarak destek verilerek güç toplamalarına imkan sağlanıyor. Almanya da darbecilere açıktan maddi yardımda bulunma sözünü verdi. Süddeutsche Zeitung’daki aynı haberde Dışişleri Bakanı Maas, Almanya’nın “insani yardım” adı altında 5 milyon avroyu darbecilere vereceğini açıkladı.

Guaido ise AB ülkelerine teşekkür amacıyla yaptığı açılmada Almanya’nın desteğini “6 milyon avro” olarak duyurdu. Guaido, parayı “ülkenin yeniden inşası” için kullanacağını ileri sürüyor.

14 ŞUBAT’TA ABD’DE VENEZUELA TOPLANTISI
Benzer bir süreci ABD de örgütlemeye başladı. 14 Şubat’ta Venezuelalı muhalifler ile darbeye destek veren Amerika kıtasındaki ülkelerin temsilcileri Trump yönetimi tarafından Washington’da bir araya getiriliyor. Amerika Devletleri Örgütü (OAS) binasında yapılacak toplantıda muhaliflere verilecek maddi destek de ele alınacak.

Belirlenecek yardımlarla bir taraftan ekonomik olarak zor durumda olan Maduro hükümetini zayıflatmak diğer taraftan ise ordu içindeki darbecilere desteği artırmak hedefleniyor. Ancak, haftalardır yapılan propagandalara rağmen ordu içinde bir destek alınabilmiş değil. Guaido’nun da bütün konuşmaları ordu içinden destek alma üzerine kurulu.

PARALEL DEVLETLE SIKIŞTIRMA
Gelişmeler, Venezuela’da Batılı emperyalist devletlerin kısa zamanda darbe yapma planının tutmadığını gösteriyor. Bu nedenle uzun vadede rejimi ekonomik ve siyasi olarak zayıflatmayla devirme planının devreye konulduğunu gösteriyor. Bunun için de muhaliflerin ayakta kalmasını sağlayan “paralel bir devlet” inşa ederek süreci yönetmek istiyor. Maduro rejiminin buna göz yumması durumunda emperyalizm iş birlikçisi darbecilerin güç toplama olasılığı yüksek.