Der Standard gazetesinin, “Diğer Türkiye” başlıklı haberi…

Avusturya’nın saygın günlük Der Standard gazetesinden Stefan Weiss’in kaleminden, [Die andere Türkei: Ostanatolien lockt mit Kulturgeschichte und Wintersport] Türkesi; “Diğer Türkiye: Doğu Anadolu kültürel tarihi ve kış sporlarıyla dikkat çekiyor” başlıklı bir makale yayınladı. Makaleyi sizin için Türkçeye çevirdik…

Türkiye’nin en yüksek sıradağlarının çevresindeki Ağrı ilinde kültürler, gelenekler ve modernlik bir aradadır. Kayak artık orada da yabancı bir kelime değil.

Avusturya’da Türkiye’de tatil düşünen herkesin aklına güneş, kumsal ve deniz ve tabii ki dünya metropolü Boğaz’ın incisi İstanbul gelir. Ama 1.400 kilometre daha doğuya giderseniz, bambaşka bir dünya açılır karşınıza: yaylalar, karla kaplı zirveler, yalnızlık, enginlik, bozkır manzarasının sade güzelliği. Ve şaşırtıcı bir şekilde Batı’dakinden daha az çok kültürlü değil. Bölgeyi tanımlayan birçok farklı etki, onun olaylarla dolu geçmişinden kaynaklanmaktadır.

Efsane her yerde

Anadolu’nun uzak doğusunda yer alan Ağrı ili, Gürcistan, Ermenistan ve İran ile komşudur. Macera arayan veya huzur ve sakinlik bulmak isteyenler için Türkiye’de farklı bir tatil için içeriden öğrenilebilecek en iyi ipucudur. Alp tutkunları bunu uzun zamandır biliyor.

Ağrı Dağı bölgeye adını vermiştir. 5.137 metre yüksekliğiyle sönmüş yanardağ Türkiye’nin en yüksek noktasıdır. Marco Polo, Ağrı Dağı’nın yenilmez olduğunu düşünüyordu, ancak 1829’da bir keşif gezisiyle bunu yapmayı başardı. Bugün dağa tırmanma turları düzenleniyor, ancak yeni başlayanlar için değil, çünkü tırmanma izni almak için dağ deneyimine ve sabra sahip olmanız gerekiyor.

| 5137 metre yüksekliğindeki Ararat Yanardağı, Türkiye’nin en yüksek zirvesidir. Tırmanış Sadece özel Rehber, izin ve vize ile mümkündür.

Bölge, İncil’de bahsi geçtiğinden dolayı her zaman Hıristiyanlar için bir hac yeri olarak görülmüştür. Sümerlerin Gılgamış Destanı’nda zaten Ağrı’da yüzyıllardır şüphelenilen, aranan ve elbette bir türlü bulunamayan Nuh’un Gemisi anlatılıyor. Ancak bugün hâlâ her yerde, restoranların, mekanların, hediyelik eşya dükkânlarının adlarında tufan efsanesine rastlamak mümkün.

Uzmanlar bugün efsanenin, 17.000 yıl önce Akdeniz’den Boğaz yoluyla Karadeniz’e iklimle bağlantılı, sel benzeri bir su çıkışıyla ilgili olabileceğini varsayıyorlar. Ağrı’nın güneyinde Telceker ve Mesar köyleri arasında Nuh’un Gemisi’nden hâlâ bir iz bulunmasa da gemi gövdesine benzeyen kaya oluşumu geminin izi olarak tanıtılıyor.

Görkemli İshak Paşa Sarayı, sıradağların ve kilometrelerce genişliğe sahip ovanın panoramik manzarasıyla yükseliyor. Vadide mutlak bir sessizlik hüküm sürüyor, kuş sesleri kilometrelerce öteden duyulabiliyor. 17. ve 18. yüzyıllardan kalma Osmanlı kalesi, tüm bölge gibi İpek Yolu üzerinde önemli bir kavşak noktasıydı. Saray, Selçuklu, Ermeni ve Osmanlı’nın farklı mimari üsluplarını birleştiriyor. Türkler burada antik Roma ısıtma sistemini yeniden canlandırmışlardır.

Sürekli sıkıntı içinde

Kışın sıfırın altında 15 dereceye kadar buz gibi soğuk olur, yazın kuru ve sıcaktır, sonbahar ve ilkbahar ılımandır ve seyahat için en iyi zaman olarak kabul edilir.

Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı Ordusu komutanları sıcaklıkları yanlış değerlendirmişlerdi. Yetersiz donanıma sahip 90.000’e yakın asker, dağları aşıp Kars’ın merkezine doğru ilerlemeye çalışırken öldü. Kars, 1877 yılında Çarlık Rusyası’nın eline geçti. Başarısız olan yeniden ele geçirme, genç subay Mustafa Kemal için köklü bir uyanış deneyimi oldu. Daha sonra tarihe cumhuriyetin kurucusu Atatürk (Türklerin atası) olarak geçecekti.

| Hareketli bir geçmişe sahip bölgenin en büyük şehri olan Kars

Bölgede Kemalizm’e çok sayıda anıt ve nispeten laik toplum şeklinde rastlamak mümkündür. 90.000 nüfuslu Kars ilinde artık çok sayıda eğitim kurumu bulunmaktadır. Öğrenci kafeleri ve şenlikli gece hayatı buna tanıklık ediyor. Sınır bölgesindeki halkların tarihsel karışımı her zaman hoşgörü fikrini desteklemiştir; her ne kadar bu, büyük güçler tarafından defalarca savaş ve simülasyonlarla tehdit edilse de.

| Kars geceleri özel bir çekicilik sergiliyor, çok sayıda kafe ve restoran mevcut

Kars, Çarlık İmparatorluğu’nun yıkılmasının ardından ortaya çıkan iktidar boşluğundan çıkan Ermenistan Cumhuriyeti ile mücadele ettikten sonra 1920’de Türklerin eline geçti. Rus dönemi kentin mimarisine hâlâ yansıyor. Kars, çarlık aristokrasisi için bir sağlık merkezi olarak görülüyordu. O zamanın güzel villaları artık genellikle kültürel mirası korumaya devam eden otellere ev sahipliği yapıyor. Şehrin sayısız ibadethanesi, Hristiyanlık ve İslam arasındaki olaylı geçmişiyle, en az nehirle çevrili kale dağındaki iyi korunmuş kale kadar görülmeye değer.

| Rus-Çarlık döneminin mimarisi kısmen korunmuştur. Otel şeklinde kültürel miras devam ediyor.

Ancak bölgenin sadece kültür ve tarih meraklılarına sunabileceği bir şey yok; Kars’ın neredeyse elli dakika dışında yer alan Sarıkamış’ta kış sporları tutkunları da bir süredir parasının karşılığını alıyor. Buradaki İsviçre-Avusturya birikimiyle inşa edilen kayak alanı, 12 kilometreyle Türkiye’nin en uzun kayak pistine sahip.

| Türkiye’nin en büyük Kayak Merkezi olan Sarıkamış’da, toz kar yağışı ve on iki kilometrelik yamaçları ile dikkat çekiyor.

Kar makinelerine gerek yok, en ince toz halindeki doğal kar ve trafiği nispeten az olan son teknoloji liftler sizi bekliyor. Sezon aralık ortasından nisan ortasına kadar sürer. Yaz aylarında ormanlık alanda yürüyüş yolları bulunmaktadır.

| Kars’taki kale bir nehir tarafından kuşatılmıştır. Birçok kişi denemiş olsa bile, asla fethedilemedi.

Ağrı ilinde kültür doğayla, eğlence sporla buluşuyor. Seyahatinizi organize etmek için yeterli boş zamanınız ve zamanınız varsa, Akdeniz kıyılarından uzakta, Türkiye’de farklı bir tatilin ardından evinize unutulmaz bir şeyler götüreceksiniz.| Türkçeye çeviri Der Virgül