Fransa | Çarklar durmuyor, önlem alınmıyor, işçiler birer birer ölüyor

Kıvanç DEMİR | Strazburg

Fransa’da koronavirüsle mücadelede binlerce enfekte olmuş sağlıkçının yanı sıra, hükümet tarafından “ikinci sırada” olarak nitelendirilen işçiler de ağır bedeller ödüyor.

Bu sektörlerden birer birer ölüm haberler gelmeye başladı.

Bunun nedeni ise işverenler tarafından koruyucu önlemlerin yeterli derecede alınmaması ve hükümetin üretimi mümkün olduğunca durdurmak istememesi. 

ULAŞIM EMEKÇİSİ YAŞAMINI YİTİRDİ

Rapports de Force isimli medya kuruluşu çeşitli sektörlerdeki bilgileri açıkladı.

Buna göre, Paris Toplu Taşıma Sistemi RATP’de bir çalışan salgından kaynaklı olarak hayatını kaybederken, RATP yönetimi bu kişinin “Otobüs merkezinde kadrolu çalışan” olduğunu duyurdu.

Yaşamını yitiren işçinin denetimci/kontrolcü olarak işe başladığı ve çeşitli kademelerde çalıştığı belirtilirken emekliliğine ise az kaldığı ve uzun zamandır da CGT (Genel İş Konfederasyonu) sendikasının üyesi olduğu ortaya çıktı.

Sendika kaynaklarına göre, RATP ulaşım sektöründe en az 70 çalışan koronavirüse yakalandı ve 2’sinin sağlık durumları kritik seviyede. 

SÜPERMARKET ÇALIŞANLARI

26 Mart günü, Paris’teki Carrefour Saint-Denis’de çalışan ve sendika delegesi 52 yaşındaki kadın kasiyer Aicha Issadounène, koronavirüse karşı yaşam mücadelesinde yenik düşmüştü.

CGT şubesinin açıklamasında “Her şeyden önce Aicha, işverenin bitmek bilmeyen kâr hırsının kurbanı olmuştur.

Şirket, “Yönetim kademesindekiler için salgına yönelik testler, maskeler ve uygun koşullar yaratırlırken, işçiler ise hiçbir koruma önemi almadan en öne atılmaktan çekinmediler” diyerek öfkeli olduklarını ve süpermarketin kapatılması için girişimde bulunduğunu vurguladı. Aicha, CGT’ye Ticaret ve Hizmetler Federasyonu’nun hayatını kaybeden ikinci temsilcisiydi.

Bir hafta önce, O’Parinor isimli alışveriş merkezinde güvenlik görevlisi olarak çalışan 45 yaşındaki Alain Siekappen de salgından dolayı hayatını kaybetmişti.

İŞTEN KAÇINMA EYLEMLERİ

30 Mart Pazartesi sabahı CGT bir açıklama daha yaparak, Fransa’nın güneyindeki Vitrolles’de bulunan Carrefour çalışanı iki kişinin daha salgına yakalandığını ve birinin yoğun bakıma kaldırıldığını bildirdi.

Bunu öğrenen 50 üzerindeki işçi ise meslektaşlarını desteklemek ve hakları olan “işten kaçınma” eylemi için iş durdurdular.

Sendika ise marketin dezenfekte edilmesi, gerekli olmayan reyonların kapatılması ve maske verilmesi gerekliliğine vurgu yaptı.

Fransa’nın batısındaki Côtes-d’Armor bölgesindeki Ploufragan’da ise, yine Carrefour’un lojistik bölümünde çalışan 26 kişi, yönetimin yeni gelen maskeleri işçilere dağıtmayı reddetmesi üzerine protesto eylemi gerçekleştirdi.

Ertesi gün, yönetimden o günki ücretlerinin verilmeyeceğini içeren bir tehdit mektubu aldıkları da ortaya çıktı.  

HAVALİMANI 60 YAŞINDAKİ İŞÇİ ÖLDÜ

Charles de Gaulle havalimanında, Fedex firmasında kısa süreli çalışan 60 yaşındaki bir işçi de salgından dolayı 24 Mart Salı günü hayatını kaybetmişti.

Bu sektörde örgütlü olan CGT sendikası geçici işçi çalıştıran birçok şirkete, koruyucu önlemlerin bir an önce alınması için uyarıda bulundu.

Sendika, Fedex merkezisinde çalışan birçok kişinin (2 bin 500 işçiden 500’ü geçici işçi olarak çalışıyor), virüse yakalanacağını söyledi.

Fedex’deki örgütlü CGT, UNSA, CGC ve STAAAP gibi sendikalar ise, iş müfettişine bu durumu bildirildiklerini açıkladılar.

30 Mart Pazartesi günü ise, sektördeki Manpower, Adecco ve diğer üç şirket, Fedex merkezine kısa dönemli işçilerin gönderilmesini sona erdireceklerini duyurdular.

YÜZLERCE İŞÇİ, İŞYERLERİNDE HASTALANIYOR

Havacılık sektöründe örgütlü SUD Havacılık sendikası da  “Pist çalışanlarından havalimanına yeni iniş yapmış uçaklarla ilgilenen işçilere kadar koruma önlemi” olmadığını, bu işçiler arasında yüzlercesinin enfekte olduğunun kanıtlandığını veya şüpheli vaka olarak görüldüklerini açıkladı.

Sendika, birçoğunun hastaneye kaldırıldığını ve solunum cihazına bağlı olarak yaşam mücadelesi verenler olduğunu da duyurdu. 

Sendika, aynı zamanda 19 Mart’tan beri Air France firmasındaki sağlık, güvenlik ve çalışma koşulları komisyonunda bile bu konuda bir bilgi eksikliği olduğunu belirtti. Şu anda bile koruma önlemlerinin eksik olduğunu ve hasta olan çalışanların sayısıyla ilgili bir açıklama yapılmadığını da vurguladı.

ENFEKTE POSTA İŞÇİLERİ SAYISI YÜKSEK

26 Mart’ta La Poste grubunun olağanüstü yönetim kurulu toplantısında konuşan SUD-PTT sendikası temsilcileri, “Enfekte olmuş postane çalışanlarının sayısı Fransız nüfusunun toplamına oranlandığında çok fazla” diyerek uyarıda bulunmuştu. 

Sendika üyeleri tarafından verilen bilgiye göre, bu tarihte 129 kanıtlanmış vaka olduğu ve 500 kişinin daha şüpheli vaka olduğu ifade edildi.

Genel nüfus üzerinden değerlendirildiğinde, 100 bin kişide 33 vaka görülürken, posta çalışanlarında bu oran 100 binde 55 vaka.

Ayrıca, Chronopost’ta 39 işçinin hastalandığı ve bu firmada salgının bulaşma hızının zirveye ulaştığı söylenirken, şirkete ait alt kuruluşlarında bu oranın 100 binde 650 olduğu ifade edildi. 

POSTACILAR ‘KAÇINMA’ HAKKINI KULLANIYOR

Öte yandan postanelerde hastalığa yakalanan çalışan sayısı hâlâ muğlaklık içeriyor.

Postane yönetimi çalışanların özel verilerine (RGPD-Genel Veri Koruma Düzenlemesi) saygı gösterilmesi nedeniyle, koronavirüse yakalanmış vakaların sayımını yapmadıklarını açıklasa da, SUD-PTT sendikası 25 Mart itibariyle 167 teyitli vaka tespiti olduğu ve 311’inin karantinaya alındığını, sadece gişe grubunda çalışanların 4’te 1’nin salgına yakalandığını duyurdu. 

Mart ayının ilk yarısında korunma ve bilgi eksikliğinden dolayı işçiler arasında “işten kaçınma haklarını” kullananların sayısı iki katına çıktı.

Bu oranın artmasının nedeni mektup dağıtımı alanında çalışanların salgından dolayı hedef haline geldikleri ve enfekte olmaktan korkmaları olduğu ifade ediliyor.

O zamandan beri postacıların haftalık turları 3 gün ile sınırlansa da, günlük gazete patronlarının müdahalesiyle dağıtım günlerinin arttırılması gündemde. 

DEMİR YOLU İŞÇİLERİ ARASINDAKİ DURUM

Fransa Devlet Demir Yolları SNCF’de 3 demir yolu işçisi salgından hayatını kaybetti.

Mart ayı ortalarında Fransa’nın güneyindeki PACA bölgesinde çalışan kontrolcü sayısı düşürülürken, son günlerde bu sayının 2’ye çıktığı belirtildi.

Bu konuyla ilgili bilgilerin sadece sağlık yetkilileri ve hükümetle paylaşıldığını açıklayan şirket, sendikayla bilgileri paylaşmaktan ise kaçındı. Ancak sendikanın şirket içinden edindiği bir belgeye göre, 29 Mart itibariyle 402 SNCF çalışanında koronavirüs vakası görüldüğü ve 1402 kişide daha olduğundan şüphelendikleri belirtiliyor.

Bir demir yolu sendikacısı ise, “Her tarafta olduğu gibi burada da koruyucu önemler en düşük düzeyde” dedi. 

UYARILAR HAKLI ÇIKTI

CGT’ye bağlı Ticaret ve Hizmetler Federasyonu Sekreteri Amar Lagha, “Bugüne kadar 5 ölümüz var. Üç çalışan arkadaşımız güvenlik görevlisi, Aicha ise Carrefour’da kadın kasiyerdi. Meurthe-et-Moselle bölgesinde ise bir genç kadın McDo çalışanı öldü” dedi. 

Geçen haftalarda salgından etkilenen 500 çalışanın olduğu biliniyorken bugün ise bu sayının binleri bulduğunu söyledi.

Sendikacı, “Endişelerimiz doğrulanıyor. (Fransa Cumhurbaşkanı) Macron karantina sürecini açıklarken, meslektaşlarımız korumasız bir şekilde en ön saflardaydı. Mağazalara büyük bir akın vardı ve hiçbiri korunmuş değildi.

Bu üçüncü haftada da ölülerimizi ve hastalarımızı saymaya devam edeceğiz” diye konuştu.

CGT Carrefour ve Çalışma Bakanı Muriel Pénicaud hakkında, “Başkalarının hayatını tehlikeye atmak ve tehlikedeki insanlara yardım etmedikleri için” ilgili makamlara şikayette bulundu.

SUÇLU VE SORUMLULAR

Rapports de Force’nun raporunda salgının başlangıcından beri gerekli korunma önlemlerin alınmamasına rağmen işçilerin baskı altında çalışmaya zorlandığı da hatırlatıldı. 

Mart ayı başında hükümet yetkilileri “işten kaçınma hakkı”nın kullanılmaması için büyük baskı yaptı. Bugün ise toplu taşıma araçlarının sadece yüzde 30’u dolaşımda.

Hatta BTP (Yapı ve İnşaat) sektörü patronlar, Çalışma Bakanlığı ile pazarlık yaparak, şantiyeleri açık tuttu. 

Yine kasiyerlik gibi halka açık ve iç içe çalışan mesleklerde, korunma ve önlem için gerekli olan maskelerin dağıtımı “etkisiz olduğu” gerekçesiyle hükümet tarafından reddedildi. 

Hükümetin yakın zamana kadar sağlık personeli için rezerve ettiği FFP2 maskelerini temin etmekte yetersiz kalması da cabası. Hükümete göre gereksiz olan cerrahi maskelerin, güvenlik güçlerine ve hapishane gardiyanlarına ise dağıtıldığı ortaya çıktı.

YENİ ÖLÜMLER KAPIDA

Fransa’da salgından ölenlerin sayısı 3 bini geçmişken birçok sektörde koruyucu önemler hâlâ eksik ve Hükümet Sekreteri Olivier Dussopt, Çalışma Bakanı Muriel Pénicaud ve hatta Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, CGT Kamu Hizmetleri Federasyonu’nun nisan ayını kapsayan “grev bildirimi”ni eleştirmekten çekinmiyorlar.

Öte yandan bu resmi bildirim, işçileri greve çağırmaktan çok koruyucu önlemlerin alınmayışına işçilerin tepki vermelerini sağlamak için diye açıklanmıştı.

İşçilerin aldığı risklerin görmezden gelinmesi ise salgının bulaşmasını sürdürecek ve ne yazık ki yeni ölümleri getirecektir./ Evrensel